Ετικέτες
φόροι, φαρισαίοι, Αυγουστος, Ηρωδιανοί, Καίσαρας, Μεγάλη Δευτέρα, Τιβέριος, Χριστός, γραμματείς, κήνσος, νόμισμα
Το απόγευμα της Μεγάλης Δευτέρας ψάλλεται στους Ναούς μας ο Όρθρος της Μεγάλης Τρίτης. Στην ευαγγελική περικοπή κυριαρχούν οι ερωτήσεις-προκλήσεις των Ιουδαίων προς τον Χριστό.
Οι ερωτήσεις αυτές είναι διατυπωμένες με τέτοιον τρόπο, ώστε αν δεν τις προσεγγίσεις από διαφορετική οπτική γωνία από αυτόν που τις θέτει θα βρεθείς μπλεγμένος, κάτι που επεδίωκαν για το Χριστό: να τον φέρουν σε δύσκολη θέση, ώστε να αναγκαστεί να επιλέξει την απάντηση που εξυπηρετούσε είτε αυτούς που την έθεταν είτε τους αντιπάλους τους. Το αποτέλεσμα θα ήταν, όμως, ότι και στις δύο περιπτώσεις θα είχαν τη δυνατότητα να τον κατηγορήσουν ότι κινούνταν έξω από τα όρια του νόμου, ότι υποστήριζε μία πολιτική ομάδα, ότι ήταν φίλος των Ρωμαίων και διάφορα άλλα.
Η πρώτη σχετική ερώτηση προέρχεται από τους Ηρωδιανούς, μία ομάδα υποστήριξης της δυναστείας του Ηρώδη. Τότε στην Ιουδαία την εξουσία την κατείχαν οι Ρωμαίοι, αλλά στην Γαλιλαία και στην Περαία, όπως και στην Βατταναία και την Τραχωνίτιδα χώρα, ηγεμόνευαν, με την ανοχή των Ρωμαίων, απόγονοί του Ηρώδη του Μεγάλου.
Η ερώτηση αφορά το αν πρέπει οι Ιουδαίοι, και μάλιστα οι ευσεβείς τηρητές του νόμου, να πληρώνουν φόρους στον Καίσαρα, καθώς η μη απόδοση φόρων εθεωρείτο πράξη αντίστασης. Έτσι ο Χριστός με την απάντησή Του θα χαρακτηριζόταν είτε προδότης του Νόμου είτε επαναστάτης απέναντι στους Ρωμαίους και τους ντόπιους υπηρέτες τους.
Στο σημείο αυτό διαφαίνεται η νέα, διαφορετική στάση του Χριστού απέναντι στο θέμα που του θέτουν. Προχωρά, θα λέγαμε, χρησιμοποιώντας μια πιο σύγχρονη γλώσσα, σε διαχωρισμό Εκκλησίας – Πολιτείας. Τη συγκεκριμένη στάση Του την υπαγορεύει η επιθυμία να απαγκιστρωθούν οι Ιουδαίοι από τις αγκυλώσεις στις οποίες τους είχε οδηγήσει η επιφανειακή και γι’ αυτό εσφαλμένη προσέγγιση του Νόμου από τους γραμματείς, τους φαρισαίους και τους νομικούς.
Ο Χριστός αλλάζοντας οπτική γωνία ανανεώνει τη σχέση μας με το Νόμο. Πλέον, δεν ισχύει το «είτε το ένα είτε το άλλο», αλλά και τα δύο με προσοχή και σύνεση. Η επιλογή της απόδοσης των φόρων δεν σημαίνει άρνηση του νόμου. Μάλιστα, και στο παρελθόν οι Ιουδαίοι είχαν τηρήσει ανάλογη στάση (π.χ. οι αρχιερείς υποδέχθηκαν τον Μ. Αλέξανδρο με τιμές παρά το γεγονός ότι ήταν κατακτητής). Αντιθέτως, μας βοηθά να οριοθετήσουμε τις εξουσίες.
Επιπλέον, το νόμισμα του κήνσου, που έδειξαν στον Ιησού απεικόνιζε τον Καίσαρα, πιθανότατα τον Τιβέριο, κάτι που για τους ευσεβείς Ιουδαίους ήταν απαράδεκτο. Οι αρχαιολόγοι έχουν εντοπίσει στην Παλαιστίνη νομίσματα από την εποχή του Τιβερίου (έγινε αυτοκράτορας το 14 μ.Χ. και πέθανε σε ηλικία 79 ετών το 37 μ.Χ.), τα οποία απεικονίζουν τη μορφή του. Το νόμισμα που εικονίζεται παρακάτω είναι ασημένιο δηνάριο της εποχής του Τιβερίου. Η επιγραφή στα λατινικά είναι η εξής: «AUGUSTUSTI[BERIUS] CAESARDIVIAUG[USTI] F[ILIUS]». Με τις απαραίτητες συμπληρώσεις των ειδικών διαβάζουμε: «Αύγουστος Τιβέριος Καίσαρας του θεϊκού Αυγούστου Υιός».
Με τη στάση του ο Χριστός δείχνει που πρέπει να εστιάζουμε και να επικεντρώνουμε την προσοχή μας: σημασία έχει η ουσιαστική τήρηση του Νόμου και αυτήν μπορεί να την πετύχει κάποιος ακόμη και αν αποδώσει τους οφειλόμενους φόρους στον Καίσαρα, ο οποίος εξέφραζε και εκφράζει κάθε μορφή εξουσίας.
Η προσέγγιση του Χριστού δεν είναι διχαστική, αλλά ενωτική. Δεν κατακερματίζει την κοινωνία, αλλά την συνέχει. Δεν διασπά τον άνθρωπο, αλλά τον αναδεικνύει σε πρόσωπο.
Πάντοτε η προσέγγιση του Χριστού ανανεώνει τη στάση μας απέναντι σε θεσμούς, καταστάσεις, πρόσωπα. Αυτή η διαφορετική στάση είναι ένα από τα πολύ όμορφα και δυναμικά νέα στοιχεία που έφερε στη ζωή μας. Στις επόμενες ημέρες, εξάλλου, θα Τον δούμε να το κάνει συχνότατα και με μεγάλη επιτυχία.
Η στάση Του αυτή είναι αυθεντική, ουσιαστική, σέβεται τον πλησίον και μπορεί να μας οδηγήσει στον Παράδεισο.
Καλή υπόλοιπη Μεγάλη Εβδομάδα