«. . . για τέτοιους μαθητές μάλλον αξίζει να είσαι μόνο δάσκαλος και τίποτε άλλο . . .»

Ετικέτες

Ιωάννης Τοπαλίδης, Σταύρος Παπασταύρου, Τρεις Ιεράρχες, αγάπη, δάσκαλος, μαθητής

Αυτές τις μέρες που είναι αφιερωμένες στην παιδεία, στους Τρεις Ιεράρχες, στους μεγάλους αυτούς προστάτες και εμπνευστές της πολλά γράφονται, πολλά λέγονται, πολλά διαβάσαμε, όμορφα και σημαντικά για την πολύπλευρη προσφορά τους.

Παρόλα αυτά κάποιες φορές νιώθεις ότι η αποτύπωση της ποιότητας του έργου των αγίων, όλων των αγίων, δεν μπορεί να εξαντληθεί με λόγια, με αναλύσεις, με παρουσιάσεις, με καταγραφή απόψεων, με παράθεση κειμένων και τα σχετικά.

Οι Τρεις Ιεράρχες είχαν κάτι παραπάνω, κάτι ξεχωριστό, κάτι διαφορετικό που δεν τεμαχίζεται στο αναλυτικό γραφείο ενός επιστήμονα, ενός μελετητή, ενός συγγραφέα.

Αλλά τότε τι;

Από την άλλη γιατί οι Τρεις Ιεράρχες χαρακτηρίζονται προστάτες της παιδείας; Στο κάτω κάτω ήταν δάσκαλοι;

Όχι!

Κληρικοί, ασκητές, αγωνιστές κι άγιοι ήταν!

Κι όμως δεν μας παραξενεύει αυτή η σύνδεση!

Γιατί;

Ποιο είναι το σημείο που τους συνδέει με την παιδεία και το δάσκαλο;

Βρισκόμαστε στην Πνευματική εστία της Ιεράς Μητροπόλεως Κώου και Νισύρου προς το τέλος της εκδήλωσης με την ευκαιρία της εορτής των Τριών Ιεραρχών. Στο βήμα ανεβαίνει ο συνάδελφος μουσικός (και όχι μόνο) Γιάννης Τοπαλίδης και παρουσιάζει τα παιδιά και τους άλλους συνεργάτες του μαζί με τους οποίους έντυσαν καλλιτεχνικά την εκδήλωση. Αφού με μεγάλη ευαισθησία παρουσίασε τα παιδιά που έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους είπε τα εξής:

«Συγχωρέστε με σ’ αυτό το σημείο μια λίγο πιο προσωπική αναφορά. Πρωτομπήκα στην τάξη ως δάσκαλος πριν 13 χρόνια. Ανήμερα του Αγίου Δημητρίου ήταν του 2000, όταν πολύ νωρίς το πρωί κυριολεκτικά με ξύπνησε τηλεφώνημα της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Σερρών που ζητούσε καθηγητή Ελληνικής Παραδοσιακής Μουσικής στο μουσικό σχολείο Σερρών, για θεωρία και χορωδία. Πήγα, κάνοντας μια σκέψη ότι αν δεν μ’ αρέσει το δασκαλίκι, μπορεί και να παραιτηθώ αμέσως. Την ίδια μέρα υπέγραψα… και ο διευθυντής του σχολείου μου ζήτησε να μπω στο πρώτο πρώτο τμήμα που είχα για να μην έχει κενό. Ήταν τμήμα της β΄ τάξης. Η έκπληξη μεγάλη όπως και η αμηχανία. Αυτή η αμείλικτη αμηχανία του πρωτάρη, μπροστά στα περίεργα και διψασμένα μάτια των εφήβων.  Ένα ψηλό για την ηλικία του παιδί, ξανθός και πρασινομάτης περιφερόταν μονίμως κρατώντας ένα λαούτο. Δεν είχα συνειδητοποιήσει τι σημαίνει μουσικό γυμνάσιο και λύκειο … Αυτά τα σχολεία είναι κυριολεκτικά ένα ολοήμερο πανηγύρι, μια διαρκής γιορτή. Μετά δυο τρεις μέρες ο διευθυντής μου ανέθεσε τη σύσταση μουσικού συνόλου παραδοσιακής μουσικής με μαθητές της β΄ τάξης. Πάλι ο ξανθός ψηλός πρασινομάτης λαουτιέρης, μαζί με μια εκπληκτική τσακαλοπαρέα… Τους ζήτησα να δοκιμάσουμε να παίξουμε το «Θαλασσάκι» και το «Μήλο μου κόκκινο»… Ξεκίνησαν… Ο λαουτιέρης ήταν ο ηγέτης της ομάδας… Καθώς λέει ο Οδυσσέας Ελύτης «Είδα κι αγάλλιασα και χυθήκαν τα σπλάχνα μου». Ναι, για τέτοιους μαθητές μάλλον αξίζει να είσαι μόνο δάσκαλος και τίποτε άλλο, είπα μέσα μου… Κυρίες και κύριοι, μετά δεκατρία χρόνια, έχω την τιμή να σας παρουσιάσω τον ψηλό ξανθό πρασινομάτη λαουτιέρη, τον αξιότιμο κύριο Σταύρο Παπασταύρου από το Νέο Σκοπό Σερρών, ως συνάδελφο πλέον καθηγητή μουσικής στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Απόφοιτος του τμήματος Μουσικής Επιστήμης και τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας με ειδίκευση στο λαούτο και την παραδοσιακή μουσική. Διπλωματούχος Βυζαντινής μουσικής, μεταπτυχιακός φοιτητής σε μουσική ακαδημία του εξωτερικού… Τον συνάντησα ξαφνικά πέρυσι σε μια εκκλησιά εδώ στην Κω! Λεβέντης. Ήρθε εθελοντικά και έφτιαξε μια εξαιρετική ορχήστρα με τα υλικά που του προσφέρθηκαν. Τον ευχαριστώ από τα βάθη της καρδιάς μου. Τον ευχαριστούν και τα παιδιά της ορχήστρας που είναι αλήθεια πως δέθηκαν μαζί του».

Τελικά γιατί οι Τρεις Ιεράρχες αποτελούν πρότυπα για το δάσκαλο, αν και δεν ήταν δάσκαλοι με τη στενή έννοια; 

Μα γιατί αγάπησαν το ποίμνιό τους, γιατί αγάλλονταν για τις επιτυχίες του και ευφραίνονταν από την πρόοδό του.

Με τον ίδιο τρόπο, με τον τρόπο που μας παρουσιάζει αυτή τη σχέση ο Γιάννης Τοπαλίδης: ο δάσκαλος απέναντι στον μαθητή. Αυτό που ορίζει τη σχέση είναι η αγάπη -έτσι απλά- και ο σεβασμός. Τίποτα λιγότερο, αλλά ίσως πολλά περισσότερα από όσα φανερώνουν οι λέξεις.

Αυτό που, μεταξύ άλλων, μας προσέφεραν και μας προσφέρουν οι άγιοι Τρεις Ιεράρχες είναι η βοήθειά τους ώστε να συνειδητοποιήσουμε την αξία της αγάπης στην εκπαίδευση. Την αξία της παιδαγωγούσας αγάπης που πολλές φορές οδηγεί το δάσκαλο στην ταπείνωση και στον πόνο, που τον βοηθά να παραμερίσει την απαξίωση που υφίσταται σε ένα τιμοκρατικό κοινωνικό περιβάλλον, που τον καθιστά ικανό να αγαπήσει και να στηρίξει ακόμη και το μαθητή που από άγνοια ή αδυναμία, τον προσβάλλει και τον ειρωνεύεται.

Πρόκειται για έργο δύσκολο από τη φύση του, που το κάνει ακόμη δυσχερέστερο η συνείδηση ότι το παράδειγμα των Τριών Ιεραρχών με τις διώξεις που υπέστησαν κρύβει ένα αβέβαιο μέλλον.

Παρόλα αυτά το τολμά και δικαιώνεται, παρά τα λάθη και τις αδυναμίες του, όχι από τους λεγόμενους θεσμικούς παράγοντες, αλλά από κάποιους μαθητές του.

Μία πρωτοχρονιάτικη πίτα, κάποιοι παλιοί συνάδελφοι κι εμείς . . .

Ετικέτες

Ιπποκράτειο Λύκειο Κω, Πίτα συλλόγου

Κατά την ημέρα της εορτής των Τριών Ιεραρχών ο Σύλλογος Διδασκόντων του Ιπποκρατείου Λυκείου Κω, μετά τον εκκλησιασμό, συγκεντρώθηκε σε καφετέρια της Κω για να κόψει την πρωτοχρονιάτικη πίτα για τον νέο χρόνο.   

Με την ευκαιρία, μετά από πρόταση του διευθυντή του Λυκείου κ. Αλέκου Μαρκόγλου και την ομόφωνη έγκριση του Συλλόγου Διδασκόντων, τιμήθηκαν δώδεκα εκπαιδευτικοί και ο προσφάτως συνταξιοδοτηθείς επιστάτης του σχολείου. Επιθυμία του σχολείου ήταν να τιμηθούν εκπαιδευτικοί που πέρασαν το μεγαλύτερο μέρος της εκπαιδευτικής της πορείας στο Ιπποκράτειο Λύκειο, αφήνοντας την σφραγίδα τους σε αυτό.

Το συναίσθημα που κυριάρχησε ήταν η συγκίνηση, και από τη μεριά των τιμωμένων, αλλά και από τη μεριά των τιμώντων. Επρόκειτο για μία ιδιότυπη «συνεδρίαση» του Συλλόγου με συναδέλφους που κάλυψαν ένα χρονικό εύρος τεσσάρων περίπου δεκαετιών.

Οι αναμνήσεις πολλές, τα συναισθήματα έκδηλα, καθώς οι συμμετέχοντες θυμήθηκαν παλιές ή πιο πρόσφατες ιστορίες και περιστατικά, αλλά και ευπρόσδεκτες παραινέσεις προς εμάς τους νεωτέρους να μην χάσουμε την αγάπη και την επαφή μας με τα παιδιά.

Στο σημείο αυτό θα θέλαμε να αναφέρουμε τα ονόματα των τιμηθέντων παλιών συναδέλφων:

Ευφροσύνη Φουρτούνη, Φιλόλογος,

Πωλίνα Τουρκομανώλη, Φιλόλογος,

Ευάγγελος Χατζημιχαήλ, Μαθηματικός,

Αντώνιος Ιωάννου, Μαθηματικός,

Χρυσούλα Σεβαστοπούλου, Φιλόλογος,

Άννα Χατζηστεφάνου, Φιλόλογος,

Σμαράγδα Κιοσόγλου, Φιλόλογος,

Ευμορφία Κατσινέλου, Φιλόλογος,

Πόπη Σακελλάρη, Φιλόλογος,

Μαρία Μαλέα, Φιλόλογος,

Μαρία Βαμβακίδου, Φυσικής Αγωγής,

Νίκος Παπαχαρτοφύλης, Φιλόλογος.

Να σημειώσουμε ότι κάποιοι από αυτούς τους συναδέλφους είχαν περάσει ολόκληρη τη σταδιοδρομία τους στο Ιπποκράτειο Λύκειο Κω, ενώ άλλοι κατάγονταν από άλλες περιοχές της Ελλάδας και αγάπησαν την Κω τόσο ώστε να εγκατασταθούν μόνιμα σε αυτή.

Τελευταίο στη σημερινή αναφορά μας αφήσαμε τον κ. Γιώργο Διακοβασίλη, ο οποίος υπηρέτησε στο σχολείο για 30 χρόνια, ως επιστάτης, στηρίζοντας με τον τρόπο του την παρεχόμενη γνώση. Πεποίθηση όλων μας είναι ότι χωρίς την παρουσία του οι συνθήκες εργασίας και άσκησης των διδακτικών καθηκόντων μας θα ήταν διαφορετικές, σκληρότερες, και το τελικό αποτέλεσμα διαφορετικό. Κύρια χαρακτηριστικά του η προθυμία, αλλά και η αγάπη του στο ποδόσφαιρο.

Με την ολοκλήρωση της επίδοσης των τιμητικών πλακετών στους συναδέλφους, σκεφτόμουν πόσα μάθαμε δίπλα τους, πόσα περάσαμε κοντά τους, πώς μας στήριξαν με τα λόγια τις πράξεις, τις συμβουλές, τις παρατηρήσεις και την αγάπη τους και θα ήθελα να ακολουθήσουμε τα βήματά τους αξιοποιώντας όσα μας προσέφεραν.

Ἡ ἐκδήλωση τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Κώου καὶ Νισύρου γιὰ τοὺς Τρεῖς Ἱεράρχες

Ετικέτες

Δαβιδόπουλος Ανδρέας, Ιερά Μητρόπολις Κώου και Νισύρου, Πνευματική Εστία Ιεράς Μητροπόλεως Κώου και Νισύρου, Τριών Ιεραρχών

Ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις Κώου καὶ Νισύρου μὲ τὴν εὐκαιρία τῆς ἑορτῆς τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν διοργάνωσε τὴν Τετάρτη 30 Ἰανουαρίου ἑορταστικὴ ἐκδήλωση στὴν Πνευματικὴ Ἑστία τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως.

Σκοπὸς τῆς ἐκδήλωσης ἦταν ἡ ἀνάδειξη τῆς σχέσης τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν μὲ τὰ ἑλληνικὰ γράμματα, καθὼς καὶ τῆς προσωπικότητάς τους, ἡ ὁποία, μὲ τὸ δυναμισμὸ καὶ τὴν πνευματικότητα ποὺ τοὺς διέκρινε, ἔθεσε σὲ νέα βάση τὰ κοινωνικὰ καὶ παιδαγωγικὰ δεδομένα τῆς ἐποχῆς τους.

Μὲ αὐτὴ τὴν ἐκδήλωση ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις Κώου καὶ Νισύρου τίμησε ὅλους τοὺς ἐκπαιδευτικούς, οἱ ὁποῖοι μὲ τὸν καθημερινὸ ἀγῶνα καὶ τὸ συνεχὲς ἐνδιαφέρον τους προσέφεραν καὶ προσφέρουν τὸ πολύτιμο ἀγαθὸ τῆς παιδείας στοὺς νέους μας.

Ἡ ὁμιλία τοῦ Φιλολόγου – Ἱστορικοῦ κ. Ἀνδρέα Δαβιδόπουλου, καθηγητῆ τοῦ «Ἱπποκρατείου» Λυκείου Κῶ, μέλους τοῦ Διοικητικοῦ Συμβουλίου τῆς Β΄ ΕΛΜΕ Δωδεκανήσου, μὲ θέμα «Ἡ παιδεία τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν», προέβαλε τὴ σχέση τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν μὲ τὴν κλασικὴ παιδεία καὶ κατόρθωσε νὰ τὴν ἀξιοποιήσει γιὰ νὰ τονιστεῖ ἡ ἀξία τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου. Ὁ ὁμιλητὴς ἐντόπισε στοιχεῖα τῆς παιδαγωγικῆς τῶν τριῶν ἁγίων, τὰ ὁποῖα προβάλλει καὶ θεωρεῖ καὶ ἡ σύγχρονη παιδαγωγικὴ ἐπιστήμη.

Τὸ μουσικὸ μέρος τῆς ἐκδήλωσης, στὸ ὁποῖο ἔλαβαν μέρος μαθητὲς καὶ μαθήτριες τοῦ 2ου Γυμνασίου Κῶ μὲ λόγο καὶ μουσική, ὑπὸ τὴν καθοδήγηση τῶν ἐκπαιδευτικῶν, Βασιλικῆς Καλύβα καὶ Ἰωάννη Τοπαλίδη, ἄρχισε μὲ τὸ δημοτικοφανὲς ψαλτοτράγουδο ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολη «Ὁ Σπίνος» καὶ συνεχίστηκε μὲ τὰ τραγούδια «Ποιὸ τὸ χρῶμα τῆς ἀγάπης» (τοῦ Λουδοβίκου τῶν Ἀνωγείων), «Ἡ ἀλφαβήτα» (τοῦ Λουδοβίκου ἐπίσης), «Μικρό παιδί σὰν ἤμουνα καὶ πήγαινα σχολεῖο» (τοῦ Γιώργου Ζωγράφου) «Τὶ ἔπαιξα στὸ Λαύριο» (τοῦ Διονύση Σαββόπουλου). Ἀνάμεσα στὰ τραγούδια, μία μαθήτρια τῆς α’ τάξης τοῦ Γυμνασίου ἀπέδωσε τὸ θαυμάσιο διήγημα τῆς Ζώρζ Σαρρή » Τὸ μεροκάματο».

Στὴν ὀρχήστρα, κοντὰ στὰ παιδιά, συμμετεῖχε μὲ τὸ λαούτο του καὶ ὁ καθηγητὴς μουσικῆς Σταῦρος Παπασταύρου.

Μὲ τὴν ὁλοκλήρωση τοῦ προγράμματος ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Κώου καὶ Νισύρου κ. Ναθαναήλ, ἐμφανῶς συγκινημένος, εὐχαρίστησε ὅλους τοὺς ἐκπαιδευτικοὺς γιὰ τὴν προσφορά τους, τονίζοντας ὅτι γιὰ τὴν Ἐκκλησία εἶναι συνδημιουργοί, καθὼς μετὰ τὸ Θεὸ καὶ τοὺς γονεῖς αὐτοὶ πλάθουν τὶς ψυχὲς τῶν παιδιῶν καὶ τὰ ὁδηγοῦν στὸ ἀγαθό.

Στὴν κατακλείδα τῶν εὐχαριστιῶν του πρὸς τοὺς ἐκπαιδευτικοὺς τόνισε τὴ σπουδαιότητα τοῦ λειτουργήματός τους γιὰ νὰ ἀντιμετωπίσουμε ὅλους αὐτοὺς ποὺ προσπαθοῦν νὰ μᾶς ἀπογοητεύσουν, καθὼς οἱ ἐκπαιδευτικοὶ μποροῦν νὰ μεταφέρουν στὰ παιδιὰ πίστη στὸ Θεό, ἀγάπη στὴν πατρίδα καὶ αἰσιοδοξία.

Ἡ ἐκδήλωση, τὴν ὁποία παρακολούθησαν πάρα πολλοὶ ἐκπαιδευτικοί -πολλοὶ ἀπὸ τοὺς ὁποίους ὄρθιοι, ὁλοκληρώθηκε μὲ τὴν προσφορὰ ἐνθυμήματος ἀπὸ τὴν Ἱερὰ Μητρόπολη καὶ τὴν ἀνταλλαγὴ εὐχῶν.

Τριῶν Ἱεραρχῶν: ἡ Θεία Λειτουργία στὴν πόλη τῆς Κῶ

Ετικέτες

Θεία Λειτουργία, Κώου και Νισύρου, Κώου και Νισύρου Ναθαναήλ, Τριών Ιεραρχών, ομιλία

Τὸ πρωὶ τῆς 30^ης Ἰανουαρίου, μνήμης τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, ὁ Σεβασμιώτατος μητροπολίτης Κώου καὶ Νισύρου κ. Ναθαναὴλ χοροστάτησε στὸν Ὄρθρο καὶ τέλεσε τὴ Θεία Λειτουργία στὸ Μητροπολιτικὸ Ἱερὸ Ναὸ τοῦ Ἁγίου Νικολάου Κῶ συμπαραστατούμενος ἀπὸ τὸν Πρωτοσύγκελλο τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πανοσ. Ἀρχιμ. π. Χρυσόστομο Πίτση καὶ τοὺς ἱερεῖς τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ π. Γεώργιο Παπαθωμᾶ καὶ π. Κωνσταντίνο Καματερό.

Κατὰ τὴ διάρκειά της τελέστηκε ἡ ἀκολουθία τῆς ἀρτοκλασίας ἀπὸ τὴ Διεύθυνση καὶ τὸ Σύλλογο Διδασκόντων τοῦ 1^ου Γενικοῦ Λυκείου Κῶ «Ἱπποκράτειο».

Ἡ σημαιοφόρος τοῦ σχολείου καὶ μαθήτρια τῆς Γ΄ Λυκείου, Στέλλα Παπαθωμᾶ μίλησε μὲ θέμα «Τρεῖς Ἱεράρχες: Οἱ γίγαντες τοῦ πνεύματος».

Στὸ ἱερὸ ἀναλόγιο διηκόνησαν οἱ καθηγητές Βυζαντινῆς Μουσικής Γεώργιος Σακέλλης, ὁ ὁποῖος ὑπηρέτησε ἐπὶ σειρὰ ἐτῶν ὡς ἐκπαιδευτικὸς στὸ 1ο Γυμνάσιο Κῶ, καὶ Ἰωάννης Τοπαλίδης, ὁ ὁποῖος διδάσκει μουσικὴ στὸ 2ο Γυμνάσιο Κῶ.

Ὁ ναὸς ἦταν κατάμεστος ἀπὸ μαθητὲς καὶ ἐκπαιδευτικούς, ἐνῶ ὁ Σεβασμιώτατος μαζὶ μὲ τὸ ἀντίδωρο μοίρασε σὲ ὅλους ἐνθύμιο γιὰ τὴν ἡμέρα καὶ πολλὲς εὐχές.

Ὁ Ἅγιος Ἰγνάτιος καὶ ἡ ἀντιοχειανὴ Ἐκκλησία

Ετικέτες

Αντιόχεια, Εκκλησία, άγ. Ευόδιος, άγ. Ιγνάτιος, απ. Πέτρος, απ. Παύλος, επίσκοπος

Μὲ τὴν εὐκαιρία τῆς μνήμης τῆς ἀνακομιδῆς τοῦ ἱεροῦ λειψάνου τοῦ ἁγίου Ἰγνατίου τοῦ Θεοφόρου παραθέτουμε λίγα στοιχεῖα γιὰ τὴ σχέση του μὲ τὴν τοπικὴ Ἐκκλησία προσπαθώντας νὰ ἀπαντήσουμε στὰ παρακάτω ἐρωτήματα:

Ποιὸς ἦταν ὁ πρῶτος ἐπίσκοπος τῆς πόλεως; Ποιὰ θέση στὸν τοπικὸ ἐπισκοπικὸ κατάλογο κατέλαβε ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος;

Σὲ κάποιες σωζόμενες μαρτυρίες σημειώνεται ὅτι πρῶτος ἐπίσκοπος τῆς Ἀντιόχειας ἦταν ὁ ἀπ. Πέτρος. Ἡ πληροφορία αὐτὴ ἀντιβαίνει στὴν πάγια πρακτικὴ τῆς ἀρχαίας Ἐκκλησίας νὰ μὴν τοποθετεῖ ὡς ἐπισκόπους τοὺς ἀποστόλους, οἱ ὁποῖοι εἶχαν ἱδρύσει μία τοπικὴ Ἐκκλησία. Θὰ μποροῦσε, γιὰ παράδειγμα, ὁ ἀπ. Παῦλος νὰ θεωρηθεῖ πρῶτος ἐπίσκοπος τῆς πόλης τῶν Ἀθηνῶν ἢ τῆς Κορίνθου; Προφανῶς ὄχι. Ἱδρυτὴς ναι, ἐπίσκοπος, ὅμως, ὄχι.

Ἡ τελευταία βιβλικὴ μαρτυρία γιὰ τὴν παρουσία τοῦ ἀπ. Πέτρου στὴν Ἀντιόχεια ἐντοπίζεται στὴν πρὸς Γαλάτας ἐπιστολὴ στοὺς στίχους 11-14 τοῦ 2^ου κεφαλαίου, στοὺς ὁποίους περιγράφεται ἡ συνάντησή του μὲ τὸν ἀπ. Παῦλο. Αὐτὸ τὸ περιστατικὸ τοποθετεῖται στὴν ἀρχὴ τοῦ ἔτους 49, γύρω στὸ Μάρτιο. Ἀπὸ αὐτὸ τὸ χρονικὸ σημεῖο καὶ ἔπειτα καμία ἀξιόπιστη μαρτυρία δὲν συνδέει τὸν ἀπ. Πέτρο μὲ τὴν πόλη αὐτή. Ἄν ὁ ἅγ. Ἰγνάτιος διαδέχθηκε τὸν ἀπ. Πέτρο θὰ πρέπει, μέχρι τὸ μαρτύριό του, γύρω στὸ 115 μ.Χ., νὰ παρέμεινε ἐπίσκοπος στὴν πόλη γιὰ 65 περίπου χρόνια.

Στὸ σημεῖο αὐτό, ἐμφανίζεται ὁ ἅγ. Εὐόδιος, καθὼς κάποιες πηγὲς δέχονται τὴ διακονία του στὴ πόλη, ἀπὸ τὴν Ἀποστολικὴ Σύνοδο (τέλος 48 μ.Χ.) μέχρι τὸ 70 περίπου, γεγονὸς ποὺ ἐκλογικεύει τὸ χρονικὸ εὖρος τῆς ἐπισκοπικῆς παρουσίας τοῦ ἁγ. Ἰγνατίου σὲ αύτὴ στὸ διάστημα ἀπὸ τὸ 70 μέχρι τὸ 115 περίπου (45 ἔτη). Ὁ ἅγ. Ἱερώνυμος, μάλιστα, σημειώνει στὸ Χρονικό του, ὅτι ὁ ἅγ. Ἰγνάτιος ἔγινε ἐπίσκοπος τῆς πόλεως κατὰ τὸ ἔτος 68 μ.Χ..

Ἡ ἄνοδος τοῦ ἁγ. Εὐοδίου στὸ θρόνο τῆς Ἀντιόχειας δὲν μπορεῖ νὰ προσδιοριστεῖ μὲ ἀκρίβεια, ἀλλὰ φαίνεται ὅτι ἡ περίοδος τῆς ποιμαντορίας τοῦ ἁγ. Εὐοδίου στὴν Ἀντιόχεια ἐκτείνεται ἀπὸ τὸ μέσον τῆς δεκαετίας τοῦ 40 μέχρι τὸ τέλος τῆς δεκαετίας τοῦ 60. Σὲ αὐτὴ τὴν περίπτωση, γιὰ ἕνα χρονικὸ διάστημα, ὁ ἀπ. Πέτρος ἢ ἀκόμη καὶ ὁ ἀπ. Παῦλος, θὰ βρίσκονταν στὴν πόλη, ἐνῶ ὁ ἅγ. Εὐόδιος ἦταν ἐπίσκοπος.

Ὁ Εὐσέβιος Καισαρείας (Χρονικὰ Λόγος Β´, PG 19.540, ἀλλὰ καὶ Ἐκκλ. Ἱστ. ΙΙΙ.22, PG 20.256C) μᾶς πληροφορεῖ ὅτι ὁ ἅγ. Εὐόδιος ἦταν ὁ πρῶτος ἐπίσκοπος τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας, γύρω στὸ 44 μ.Χ., ἐνῶ ἀλλοῦ (Χρονικὰ Λόγος Β´, PG 19.545-6) τοποθετεῖ τὴν ἀνάδειξη τοῦ ἁγ. Ἰγνατίου στὸν ἐπισκοπικὸ θόνο τῆς πόλεως τὸ ἔτος 69 μ.Χ..

Στηριγμένοι σὲ αὐτὲς τὶς ἀποσπασματικὲς μαρτυρίες μποροῦμε, λοιπόν, νὰ ὑποστηρίξουμε ὅτι ὁ ἅγ. Ἰγνάτιος, παρέμεινε ἐπίσκοπος τῆς Ἀντιόχειας, διαδεχόμενος τὸν ἅγ. Εὐόδιο, ἀπὸ τὸ 69/70, περίπου, μέχρι τὸ 115, ὅταν τοποθετεῖται τὸ μαρτύριό του.

Οἱ ὑπάρχουσες μαρτυρίες, παρὰ τὴν ἰσχνότητά τους, δείχνουν ὅτι ἡ ὀρθὴ σειρὰ διαδοχῆς τῶν ποιμένων τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἡ ἀκόλουθη:

1) Ἀπ. Πέτρος, γιὰ τὸ χρονικὸ διάστημα ποὺ διέμενε στὴν πόλη, ἀλλὰ ὄχι ὡς ἐπίσκοπος,

2) Ἅγ. Εὐόδιος, ἀπὸ τὸ μέσον τῆς δεκαετίας τοῦ 40 μέχρι τὰ τέλη τῆς δεκαετίας τοῦ 60,

3) Ἅγ. Ἰγνάτιος, ἀπὸ τὸ 70 μ.Χ., περίπου, ἕως τὸ ἔτος τοῦ μαρτυρίου του, κατὰ τὴν ἡγεμονία τοῦ Τραϊανοῦ (98-117) γύρω στὸ 115 μ.Χ..

«. . . ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦται»

Ετικέτες

Δημητριάδος, αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, ασθένεια

Γνωστός σε όλους τους Έλληνες ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χριστόδουλος Παρασκευαΐδης. Για δύο δεκαετίες ένα από τα πιο αγαπητά πρόσωπα των μέσων ενημέρωσης. Γράφω για δύο δεκαετίες, περιλαμβάνοντας πέρα από τη δεκαετία που κατείχε τον αρχιεπισκοπικό θρόνο, και την προηγούμενη από αυτή, καθώς για πολλά χρόνια ήταν ένας από τους επικρατέστερους υποψηφίους διαδόχους του αρχιεπισκόπου Σεραφείμ.

Στο Βόλο, την έδρα του επισκόπου Δημητριάδος, γνωστός και αγαπητός ἠδη από το 1974 με πλούσιο έργο.

Για τα όσα έπραξε έχουν γραφεί και ειπωθεί πολλά. Δεν είναι αυτά το αντικείμενο αυτού του σημειώματός μας. Κληρικός με πλούσια μόρφωση. Κάτοχος δύο πανεπιστημιακών πτυχίων. Ενός διδακτορικού πάνω στο, μάλλον, δυσχερές παλαιοημερολογιτικό ζήτημα, στο οποίο ρίχνει φως χειριζόμενος με επιτυχία τις πηγές. Γνώστης ξένων γλωσσών. Με ευφυΐα, θάρρος, ευστροφία, αγωνιστικότητα, πηγαίο χιούμορ, ευαισθησία και πολλά άλλα χαρίσματα.

Αναμφίβολα είχε και μειονεκτήματα, τα οποία έχουν κατά καιρούς επισημανθεί και σχολιαστεί. Ούτε αυτά είναι το αντικείμενό μας.

Έγραψε για πολλά θέματα. Ακούραστος ποιμαντικά. Άριστος ρήτορας, ευαίσθητος άνθρωπος. Ευχάριστος στην παρέα.

Θα πρέπει να έκανε χιλιάδες ομιλίες και κηρύγματα, έγραψε πλήθος βιβλίων, ποίμανε την Ιερά Μητρόπολη Δημητριάδος για είκοσι πέντε έτη και την Εκκλησία της Ελλάδος για δέκα. Δεν τον τιμούμε ούτε για αυτά.

 Θυμόμαστε την ακύρωση του ταξιδιού του στην Αλεξάνδρεια και τη φιλολογία και παραφιλολογία που ακολούθησε αυτή την ακύρωση, μέχρι που όλοι πεισθήκαμε ότι ο δυναμικός Χριστόδουλος ήταν ασθενής, χτυπημένος από μία σκληρή αρρώστια, η οποία σιγά σιγά τον έφθειρε, τον αδυνάτισε, τον άλλαξε.

Προσπάθειες να γίνει η μεταμόσχευση, να κερδίσει λίγο χρόνο, αγωνία για τον αν θα βρεθεί μόσχευμα, για το αν θα το δεχθεί ο οργανισμός του.

Κάποια στιγμή συνειδητοποιήσαμε ότι η πορεία του δεν μπορούσε να αναστραφεί. Ότι βάδιζε για το τέλος. Η ασθένεια πολύμηνη, εξουθενωτική. Κι εδώ άρχισε σιγά σιγά, λίγο λίγο, να φαίνεται κάτι διαφορετικό. Ο αρχιεπίσκοπος δεν ήταν πλέον ο δυναμικός ιεράρχης που όλοι γνωρίζαμε. Φαινόταν καταβεβλημένος, αφύσικα αδυνατισμένος. Σκιά του εαυτού του. Προσπαθούσε να επικοινωνήσει με το ποίμνιό του, αλλά τα πράγματα είχαν αλλάξει.

Μέσα από αυτή την κατάπτωση κάτι άλλο άρχισε να φαίνεται. Πιο ταπεινός, περισσότερο προσηνής, απλός. Ίσως πιο οικείος.

Σήμερα, 27 Ιανουαρίου 2013, δημοσιεύθηκαν στον ιστότοπο «Σωτήριος Λόγος» λίγες φωτογραφίες από την περίοδο της αρρώστιας του. Μία από αυτές με εντυπωσίασε.

 

Παρατηρώντας την ήλθε στο νου μου το παύλειο «ἡ γὰρ δύναμίς μου ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦται» και σκέφτηκα ότι, τελικά, μας δίδαξε περισσότερο, από ότι με τα έργα του, με την υπομονή που φαίνεται ότι έδειξε κατά την περίοδο της ασθένειάς του. Τότε που έχανε τις δυνάμεις του, που η ασθένεια τον κατέβαλε καθημερινά. Κανείς μας δεν μπορεί να γνωρίζει ποια ήταν η πνευματική του κατάσταση τη στιγμή της εκδημίας του, αλλά εγώ τουλάχιστον θα τον θυμάμαι όχι όπως όταν ήταν δυνατός, αλλά όπως όταν ήταν απλός και ταπεινός, όπως εικονίζεται σε αυτή τη φωτογραφία.

Η ασθένεια, εξάλλου, σύμφωνα με την πίστη μας δεν είναι τίποτα άλλο παρά μία ιδιότυπη επίσκεψη της θείας χάριτος. Μία επίσκεψη η οποία μας βοηθά να διακρίνουμε, αρχικά, και να αποδεχθούμε, στη συνέχεια, τα όριά μας. Μία δυνατότητα να δούμε τη ζωή και το θάνατο με άλλα μάτια. μία ευκαιρία να κοιτάξουμε το Θεό με πιο καθαρό βλέμμα.

 Ο αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος μας δίδαξε περισσότερο με τη στάση του στην ασθένεια, παρά με όλα τα άλλα που έπραξε στη ζωή του. Μας προσέφερε περισσότερα ταπεινός και καταβεβλημένος παρά δυναμικός και ισχυρός. Μας στήριξε στην αρρώστια μας παρά στην υγεία μας. Μας ανέπαυσε με την αδυναμία του παρά με τη δύναμή του.

 Ας έχει, λοιπόν, καλή ανάπαυση!

Προσκύνημα του Μητρ. Κώου και Νισύρου Ναθαναήλ στο Άγιον Όρος

Ετικέτες

Άγιος Νικόλαος, Άγιον Όρος, Ηγούμενος Ιβήρων Ναθαναήλ, Ηγούμενος Σταυρονικήτα Τύχων, Μητροπολίτης Κώου και Νισύρου Ναθαναήλ, Στρειδάς

Όπως είναι γνωστό το Άγιο Όρος ακολουθεί το παλαιό ημερολόγιο. Έτσι η πανήγυρη της Ιεράς Μονής Σταυρονικήτα, η οποία έχει προστάτη της τον Άγιο Νικόλαο, τελείται στις 19 Δεκεμβρίου. Μάλιστα, στο Καθολικό της Μονής φυλάσσεται η μοναδική θαυματουργή εικόνα του Αγίου Νικολάου του «Στρειδά«, η οποία είναι ψηφιδωτή και όταν βρέθηκε είχε κολλημένο στο μέτωπο, λόγῳ της μακροχρόνιας παραμονής της στη θάλασσα ένα στρείδι. Όταν οι πατέρες που την βρήκαν αποκόλλησαν το στρείδι έτρεξε αίμα.

Κατά το 2012 στην πολύωρη αγρυπνία, η οποία ξεκίνησε στις επτά το απόγευμα της 18^ης Δεκεμβρίου και ολοκληρώθηκε το πρωί στις εννέα -περίπου- της 19^ης του μηνός, μετά από πρόσκληση του Ηγουμένου της Μονής Πανοσιολ. Αρχιμανδρίτου π. Τύχωνος, προέστη και λειτούργησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κώου και Νισύρου κ. Ναθαναήλ.

Ο Σεβασμιώτατος με τη συνοδεία του, τους π. Ιωάννη Κουτάντο και π. Βασίλειο Χλαμπάνη, έφτασε το μεσημέρι του Σαββάτου 15 Δεκεμβρίου στη Δάφνη και αμέσως επισκέφθηκε το κτήριο της Ιεράς Κοινότητος στις Καρυές, όπου τον υποδέχθηκε ο Πρωτεπιστάτης, Γέροντας Μάξιμος Ιβηρίτης.

Από εκεί η συνοδεία έφτασε στην Ιερά Μονή Ιβήρων, όπου την υποδέχθηκε ο Ηγούμενος της Μονής Πανοσιολ. Αρχιμανδρίτης π. Ναθαναήλ. Στην Ιερά Μονή Ιβήρων οι επισκέπτες παρέμειναν μέχρι τις 18 Δεκεμβρίου, επισκεπτόμενοι παρακείμενα ιερά ησυχαστήρια, όπου ασκούνται Κώοι μοναχοί, αλλά και το Ιερό ιβηρίτικο Κελλί του Αγίου Νικολάου, το επονομαζόμενο του «Τυπογράφου», όπου ο Σεβασμιώτατος ετέλεσε τη Θεία Λειτουργία κατά την παραμονή της πανηγύρεως.

Κατά την παραμονή της συνοδείας στην Μονή των Ιβήρων ο Σεβασμιώτατος λειτούργησε δύο φορές, στο Καθολικό της μονής και στο Παρεκκλήσι της Παναγίας της Πορταΐτισσας.

Την παραμονή της εορτής του αγίου Νικολάου, ο Σεβασμιώτατος με τους πατέρες που τον συνόδευαν έγινε δεκτός από τον Ηγούμενο και τους πατέρες, με την καθιερωμένη τελετή υποδοχής στην Ιερά Μονή Σταυρονικήτα, και στη συνέχεια προέστη στην Αγρυπνία και στις λοιπές ακολουθίες της πανηγύρεως, ενώ τέλεσε τη Θεία Λειτουργία. Την επομένη της εορτής, μετά τη Θεία Λειτουργία ο Σεβασμιώτατος τέλεσε το Κτητορικό Μνημόσυνο και μετά την παρατεθείσα τράπεζα οι επισκέπτες ανεχώρησαν για την νήσο Κω.

Κλείνοντας αυτή τη σύντομη αναφορά στην επίσκεψη του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κώου και Νισύρου κ. Ναθαναήλ και των δύο πατέρων, π. Ιωάννου Κουτάντου και π. Βασιλείου Χλαμπάνη (από τον οποίο προέρχονται οι φωτογραφίες που συνοδεύουν το κείμενό μας, καθώς και οι περιγραφές των προσώπων και των τόπων που εικονίζονται), στις Ιερές Μονές Ιβήρων και Σταυρονικήτα, να θυμίσουμε ότι οι δεσμοί και των δύο Μονών με το νησί της Κω είναι στενοί, καθώς της μεν πρώτης ο ηγούμενος είναι Κώος, της δε δεύτερης ο ηγούμενος επισκέπτεται δύο φορές το χρόνο το νησί ασκώντας το ιερό έργο της εξομολόγησης. Παράλληλα και στις δύο μονές ασκούνται μοναχοί που κατάγονται από την Κω.

Τέλος να σημειώσουμε ότι η Ιερά Μονή Ιβήρων, η τρίτη στην τάξη των αγιορείτικων μονών, έχει υπερχιλιετή ιστορία, και σε αυτή φυλάσσονται πλήθος αγίων λειψάνων και η εικόνα της Παναγίας Πορταΐτισσας, ενώ η Ιερά Μονή Σταυρονικήτα, η δέκατη πέμπτη στην τάξη των αγιορείτικων μονών και μικρότερη από όλες, είναι ξακουστή για τον εντυπωσιακό πύργο της και για τις θαυμάσιες τοιχογραφίες του Θεοφάνη του Κρητικού που κοσμούν το Καθολικό της.

Ο εορτασμός των Θεοφανείων στην πόλη της Κω

Ετικέτες

Θεοφάνεια, Ιερά Μητρόπολη Κώου και Νισύρου, Κως, Κατάδυση του Τιμίου Σταυρού, Ναθαναήλ, Φώτα

Στις 6 Ιανουαρίου εορτάστηκε πανηγυρικά και με μεγαλοπρέπεια η δεσποτική Εορτή των Θεοφανείων στο νησί της Κω. Στις 7 π.μ. άρχισε ο Όρθρος στον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου πόλεως Κω, στον οποίο χοροστάτησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κώου και Νισύρου κ. Ναθαναήλ.

Ακολούθησε η Αρχιερατική Θεία Λειτουργία, στην οποία προεξήρχε ο Σεβασμιώτατος συμπαραστατούμενος από τον πρωτοσύγγελο της Ιεράς Μητροπόλεως Πανοσ. Αρχιμανδρίτη Χρυσόστομο Πίτση και τους εφημερίους του Αγ. Νικολάου, π. Γεώργιο Παπαθωμά και π. Βασίλειο Χλαμπάνη, όπως και οι πρόσφατα χειροτονηθέντες ιεροδιάκονοι π. Νικήτας και π. Αμβρόσιος.

Το θείο λόγο, αμέσως μετά το ευαγγέλιο, κήρυξε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κώου και Νισύρου κ. Ναθαναήλ, ο οποίος αναφέρθηκε στη μεγάλη σημασία των Θεοφανείων για την Εκκλησία τονίζοντας ιδιαίτερα πως βιώνουμε την Επιφάνεια – Φανέρωση του Θεού στον κόσμο μας αφιερώνοντας τη ζωή μας στη διακονία του αδελφού-συνανθρώπου.

Στο τέλος της θείας Λειτουργίας ακολούθησε ο Μεγάλος Αγιασμός, τον οποίο τέλεσε με λαμπρότητα ο Σεβασμιώτατος, ενώ συμμετείχαν, πέρα από το Γενικό Αρχιερατικό Επίτροπο π. Ιωάννη Διακοπαναγιώτη, οι ιερείς που αναφέρθηκαν μαζί με τους ιερείς όλων των ενοριών της πόλεως της Κω. Παρόντες επίσης ήταν η δημοτική αρχή και εκπρόσωποι των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας.

Στη συνέχεια, με τη συνοδεία της Φιλαρμονικής του Δήμου Κω, ο Σεβασμιώτατος, ο Κλήρος, οι Ιεροψάλτες, οι Αρχές και ο Λαός κατευθύνθηκαν από τις οδούς Κοραή και Γεωργίου. Παπανδρέου στην προβλήτα που αποκαλείται «Πολεμική», μπροστά στο Ηρώο και πλησίον του Επαρχείου, όπου έγινε η Κατάδυση του Τιμίου Σταυρού και ο Αγιασμός των Υδάτων.

Όμορφη εικόνα αποτέλεσαν τα μικρά πλεούμενα που ήρθαν στο χώρο για να αποδώσουν και αυτά, με τον τρόπο τους, τιμές στο εορταζόμενο γεγονός. Ιδιαίτερα συγκινητική ήταν η στιγμή κατά την οποία ο Σεβασμιώτατος έριξε τον Τίμιο Σταυρό στα παγωμένα νερά της Δωδεκανήσου και γύρω στους τριάντα νέους του νησιού βούτηξαν για να τον πιάσουν.

Τελικά, τον ανέσυρε, για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, ο Νίκος Καραγιάννης, ο οποίος έλαβε την ευλογία του Σεβασμιωτάτου και το καθιερωμένο αναμνηστικό.

Στη συνέχεια η πομπή επέστρεψε στον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου, όπου έγινε τη απόλυση και ο Σεβασμιώτατος αντάλλαξε ευχές με τους πιστούς.                      

Γιατὶ ὁ σπόρος νὰ πέφτει στὸ δρόμο;

Ετικέτες

κήρυγμα

Αναρωτιέμαι αν η παρακάτω ανάλυση είναι κατάλληλη για πρώτη δημοσίευση της χρονιάς. Δεν ξέρω! Αυτό που ξέρω είναι ότι υπάρχει πρόβλημα.

Πρόκειται για παλαιότερη (2007) δημοσίευσή μου στο περιοδικό «Πειραϊκή Εκκλησία» που μου θύμισε η πολύ ενδιαφέρουσα ανάρτηση της θεολόγου Εύης Βουλγαράκη στο blog της «Ο Ήχος του Ανέμου» με τίτλο «Κήρυγμα: Μαρτυρία ή Μαρτύριο… και ποιου;«. Η αρχική αφορμή για το κείμενό μου ήταν το βιβλίο με κηρύγματα του π. Αντωνίου Πινακούλα με τίτλο «Ὁ σπόρος ποὺ ἔπεσε στὸ δρόμο» (2006) από τις εκδόσεις «‘Eν Πλῷ», αλλά και οι καταστάσεις που, λίγο πολύ ο καθένας μας έχει ζήσει ακούγοντας κηρύγματα στους ναούς μας.

«Κάθε Κυριακὴ στοὺς ναοὺς τῆς πατρίδας μας γίνονται χιλιάδες κηρύγματα. Περισσότερο ἀπὸ ἕνα ἑκατομμύριο πιστοὶ ἀκοῦν τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ γιὰ ἀρκετὲς ὧρες κάθε χρόνο. Ἂν μπορούσαμε νὰ τὰ καταγράψουμε θὰ διαπιστώναμε ὅτι θὰ καταλάμβαναν ἀρκετὰ ἑκατομμύρια σελίδες. Παρὰ ταῦτα, διαπιστώνουμε ὅτι τὰ ἀποτελέσματα δὲν εἶναι ἰδιαίτερα ἐμφανῆ ἤ, τουλάχιστον, δὲν εἶναι μετρήσιμα. Ποιὰ τὰ ὀφέλη αὐτοῦ τοῦ ὁμιλητικοῦ πλούτου; Ποιὰ τὰ πλεονεκτήματα τῆς ὁλοφάνερης βελτιώσεως τοῦ μορφωτικοῦ ἐπιπέδου τῶν ἱερέων μας;

Προσφάτως, ἔπεσε στὰ χέρια μας μιὰ συλλογὴ μὲ κηρύγματα στὶς Κυριακὲς τοῦ Εὐαγγελιστῆ Λουκᾶ. Πρόκειται γιὰ τὸ βιβλίο τοῦ π. Ἀντωνίου Πινακούλα, «Ὁ σπόρος ποὺ ἔπεσε στὸ δρόμο». Τὸ βιβλίο αὐτὸ κυκλοφορήθηκε ἀπὸ τὶς ἐκδόσεις «Ἐν Πλῷ» στὸ τέλος τοῦ 2006. Τὰ δεκαέξι κηρύγματα ἐκφωνήθηκαν στὸν Ἱερὸ Ναὸ Ἁγίου Παντελεήμονα Χαλανδρίου κατὰ τὰ ἔτη 2002-2005 καί, παρὰ τὴν μεταφορά τους στὸ χαρτί, διατηροῦν τὴ ζωντάνια τοῦ προφορικοῦ ὕφους.

Στοὺς περισσότερους Ναοὺς οἱ ἱεροκήρυκες δὲν μποροῦν νὰ ξεφύγουν ἀπὸ τὴν παγίδα τῆς περιαυτολογίας, καθὼς δὲν ἐλέγχουν τὸ χρόνο τους. Αὐτὸ συμβαίνει, κυρίως, ἐπειδὴ δὲν ὑπάρχει δομὴ καὶ σχέδιο στὸ κήρυγμα. Μὲ αὐτὸ δὲν ὑποστηρίζουμε ὅτι τὸ κήρυγμα πρέπει πάντοτε νὰ γράφεται λέξη πρὸς λέξη, καθὼς γιὰ ἕναν πολύπειρο ἱεροκήρυκα αὐτὸ δὲν εἶναι πάντοτε ἀναγκαῖο, πρέπει, ὅμως, ὁ κάθε ὁμιλητὴς νὰ ἔχει στὸ νοῦ του κάποιο σχέδιο καὶ κάποιο στόχο. Σὲ ἀντίθετη περίπτωση πελαγοδρομεῖ καὶ δὲν βρίσκει τὸ λιμάνι. Πολλὰ κηρύγματα φέρνουν στὸ μυαλό μας τὴν εἰκόνα τοῦ πλοίου ποὺ ἐνῶ εἶναι ἕτοιμο νὰ δέσει στὸ λιμάνι, ξαφνικά, ἀλλάζει κατεύθυνση καὶ ξανοίγεται πάλι στὸ πέλαγος. Ὁ κήρυκας ἔχει καλύψει τὸ θέμα του, ἀλλὰ ἐξαίφνης θυμᾶται κάτι ἄλλο ποὺ νομίζει ὅτι ταιριάζει στὴν περίσταση καὶ ἀμέσως μετὰ κι ἄλλο κι ἄλλο ὥσπου στὸ τέλος καὶ ὁ ἴδιος καὶ τὸ ἀκροατήριό του ἔχουν ἀπολέσει τὸ μίτο.

Ἔλεγε κάποιος λαϊκὸς ἱεροκήρυκας, καθηγητὴς Πανεπιστημίου, ὅτι ἀκόμη καὶ ὁ καλύτερος ὁμιλητὴς δὲν εἶναι σὲ θέση νὰ κρατήσει τὴν προσοχὴ τοῦ ἀκροατηρίου του γιὰ περισσότερο ἀπὸ ὀκτὼ μὲ δέκα λεπτά. Εἶναι θλιβερὸ νὰ ἐκκλησιάζεσαι καί, τὴν ὥρα τοῦ κηρύγματος, στρέφοντας τὸ κεφάλι σου νὰ διαπιστώνεις ὅτι οἱ γύρω σου μετὰ τὴν παρέλευση τῶν δέκα λεπτῶν δὲν ἀσχολοῦνται πλέον μὲ τὸν κήρυκα καὶ τὸ θέμα του. Ἡ κατάσταση ἐπιδεινώνεται σὲ περιπτώσεις συνωστισμοῦ ἢ στὴν περίπτωση ποὺ ὑπάρχουν πολλὰ παιδιά. Καὶ γιὰ νὰ γίνουν τὰ πράγματα ἀκόμη χειρότερα, ὁ ὁμιλητής, κάποτε, θεωρεῖ ὑπεύθυνους τοὺς πιστοὺς καὶ κάνει παρατηρήσεις στοὺς ἴδιους καὶ τὰ παιδιά τους, χωρὶς κἂν νὰ περνᾶ ἀπὸ τὴ σκέψη του τὸ ποιὸς φέρει τὴν πραγματικὴ εὐθύνη γιὰ τὴν ἀταξία.

Στὴν ἐποχή μας εἴτε συμφωνοῦμε εἴτε διαφωνοῦμε μὲ αὐτὸ κυριαρχεῖ ἡ εἰκόνα. Ὁ ἐθισμός μας στὴν γρήγορη ἐναλλαγὴ τῶν εἰκόνων καὶ τῶν ἐννοιῶν μᾶς δυσκολεύει νὰ συγκεντρωθοῦμε σὲ ἕνα θέμα. Ἡ συνεχὴς ἀλλαγὴ τῶν καναλιῶν στὴν τηλεόραση εἶναι ἐνδεικτική. Ἔχει περάσει ἀνεπιστρεπτὶ ἡ ἐποχὴ τῶν παλαιῶν μεγάλων ἱεροκηρύκων ποὺ στόλιζαν καὶ πλούτιζαν τὸ λόγο τους ἀκολουθῶντας τοὺς κανόνες τῆς ρητορικῆς τέχνης. Τὸ κήρυγμα ἐκεῖνες τὶς ἐποχὲς λειτουργοῦσε πολύπλευρα: ἦταν εὐχαρίστηση, ἐνημέρωση, καλλιέργεια καὶ κυρίως ὑποκαθιστοῦσε τὸ βιβλίο, ποὺ ἦταν σπάνιο καὶ μόνο οἱ εὐκατάστατοι εἶχαν τὴ δυνατότητα νὰ τὸ ἀποκτήσουν. Σήμερα γιὰ ἕνα ἀποδοτικὸ κήρυγμα πρέπει νὰ ὑπάρχει σαφήνεια στὶς ἰδέες, ἁπλότητα στὸν τρόπο ἐκφορᾶς, ἀκρίβεια στὰ νοήματα, ἀποφυγὴ ἐπαναλήψεων καὶ συντομία. Κανεὶς δὲν ὑποστηρίζει ὅτι τὸ θέμα πρέπει νὰ μένει ἡμιτελές. Ἀντιθέτως, ὁ κήρυκας θὰ πρέπει νὰ ἔχει ἐπιλέξει μὲ προσοχὴ τὸ ἀντικείμενό του καί, ἐπαναλαμβάνουμε, νὰ ἐχει θέσει συγκεκριμένους στόχους.

Διαβάζοντας τὸ κείμενο τοῦ π. Ἀντωνίου Πινακούλα διαπιστώνουμε ὅτι ὑπάρχουν αὐτὲς οἱ τόσο σημαντικὲς ἀρετές. Τὰ κηρύγματά του εἶναι σαφῆ καὶ ἡ ἔκτασή τους ἐλεγχόμενη. Δὲν ἀσχολοῦνται μὲ τὰ πάντα, ἀλλὰ ἔχουν συγκεκριμένους ἄξονες ποὺ τοὺς τηροῦν μέχρι τὸ τέλος. Ἡ γλῶσσα τους δὲν εἶναι φορτωμένη μὲ περιττὰ στολίδια, ἀλλὰ διατηρεῖ τὴν ἁπλότητα χωρὶς νὰ χάνει τὴν ἀκρίβεια, διασώζει τὴν ὀμορφιά χωρὶς νὰ κουράζει τὸν ἀκροατή.

Ὅλα τὰ κηρύγματά του ἔχουν ἕνα κεντρικὸ θέμα ποὺ τὸ ἀναπτύσουν χωρὶς νὰ ἐκφυλίζονται σὲ ἀνούσια καὶ κουραστικὴ ἠθικολογία. Σὲ κάποιες περιπτώσεις ἡ προσέγγιση εἶναι τόσο. πρωτότυπη ποὺ κυριολεκτικὰ μᾶς ἐντυπωσιάζει. Στὴν παραβολὴ τοῦ καλοῦ Σαμαρείτη ξεφεύγει ἀπὸ τὴ συνηθισμένη ἠθικὴ ἀντιμετώπιση καὶ ἐπιχειρεῖ μιὰ πολὺ βαθύτερη ἀνάλυση. Οἱ δύο πρῶτοι περαστικοί, ὁ ἱερέας καὶ ὁ λευΐτης, δὲν θεωροῦνται παραβάτες τοῦ Νόμου, ἀλλὰ τηρητές του. Ὁ συγγραφέας τονίζει ὅτι ἀπὸ εὐσέβεια δὲν πλησίασαν τὸ θύμα τῶν ληστῶν, καθὼς νόμισαν ὅτι ἦταν νεκρός. Σὲ αὐτὴ τὴν περίπτωση δὲν ἔπρεπε νὰ τὸν ἀγγίξουν γιὰ νὰ διατηρήσουν τὴν καθαρότητά τους. Παρουσιάζονται, λοιπόν, ὡς δεσμευμένοι ἀπὸ τὸ Νόμο, ὁ ὁποῖος δὲν τοὺς δίνει τὴ δυνατότητα νὰ ἐξασκήσουν τὴν ἀγάπη ἡ ὁποία σώζει. Εἶναι καὶ αὐτοὶ σὰν τὸν «ἐμπεσόντα» στοὺς ληστές: ἀδύναμοι καὶ μισοπεθαμένοι. Ἔρχεται, τότε, ὁ ξένος, ἐλεύθερος ἀπὸ τὸ νόμο, καὶ κατορθώνει νὰ κάνει πράξη τὴν ἀγάπη. «Οὐκ ἦλθον καταλῦσαι ἀλλὰ πληρῶσαι». Μὲ αὐτὴ τὴ θεώρηση διασώζεται το κῦρος καὶ ἡ ἀξία τοῦ Νόμου καὶ τῶν ὑπηρετῶν του, ἀλλὰ μέχρι τοῦ σημείου ποὺ τὴ θέση του παίρνει ὁ Χριστός.

Σὲ κάθε περικοπὴ συναντοῦμε μιὰ παρόμοια προσέγγιση, ὅπως γιὰ παράδειγμα στὴν περίπτωση τῆς συγκύπτουσας, στὴν ὁποία ὁ συγγραφέας ἐμμένει στὴ στάση τοῦ ἀρχισυνάγωγου ποὺ παρουσιάζεται νὰ φθονεῖ τὸν Ἰησοῦ. Μιὰ ἄλλη πρωτότυπη παρουσίαση εἶναι αὐτὴ τῆς παραβολῆς τῶν δέκα λεπρῶν, στὴν ὁποία τονίζει ὅτι ἡ λέπρα γιὰ τὸν ἀρχαῖο Ἰσραὴλ ἦταν πολὺ ἀποκρουστική, διότι ἐθεωρεῖτο πνευματικὴ ἀσθένεια. Παραθέτει, μάλιστα, τὴν περίπτωση τοῦ ἰσχυροῦ βασιλιᾶ Ὀζία, ὁ ὁποῖος ἀσθένησε μετὰ ἀπὸ καταπάτηση τοῦ θεϊκοῦ Νόμου καὶ ἀπὸ τὸ σημεῖο αὐτὸ κι ἔπειτα ἔχασε τὸ κῦρος του ἀνάμεσα στοὺς συμπατριῶτες του. Πολὺ ἐνδιαφέρον ἔχει ἡ ἕκτη Κυριακή, ποὺ ὁ Ἰησοῦς πηγαίνει στὴ χώρα τῶν Γαδαρηνῶν. Ἡ σύγκρουση μὲ τὰ δαιμόνια ἀντιμετωπίζεται ὡς σύγκρουση ἀνάμεσα στὸ Θεὸ ποὺ ἐπιβάλλει τὴν τάξη καὶ στὸν διάβολο, ὁ ὁποῖος, ὡς αἰώνιος ἀντίπαλος τοῦ ἀνθρώπου προσπαθεῖ νὰ τὴν ἀναιρέσει καὶ νὰ ἐπαναφέρει τὸ ἀρχέγονο χάος.

Μὲ χαρὰ ὑποδεχόμαστε τέτοιες προσπάθειες, οἱ ὁποῖες βοηθοῦν ὅλους μας νὰ κάνουμε ἕνα περαιτέρω βῆμα στὴν κατανόηση τῶν ἱερῶν εὐαγγελικῶν περικοπῶν, χωρὶς νὰ τὶς περιορίσουμε σὲ στείρα, κουραστικὴ καί, ἐν τέλει, ἀνούσια ἠθικολογία. Μακάρι ὁ π. Ἀντώνιος νὰ μᾶς δώσει καὶ ἄλλους παρόμοιους καρπούς καὶ νὰ βρεῖ πολλοὺς μιμητές.»