• ΓΙΑ ΜΕΝΑ . . .
  • ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΑΥΤΟ ΤΟ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ
  • ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΚΑΤΕΒΑΣΜΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ-ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΑΡΤΩΝ

Θεολογικά και άλλα τινά

~ Athanasios Moustakis’ blog

Θεολογικά και άλλα τινά

Tag Archives: Ἀνάσταση

Γιά τήν ὥρα ἐνάρξεως τῆς Παννυχίδος τῆς Ἀναστάσεως

01 Σάββατο Μάι. 2021

Posted by Αθανάσιος Μουστάκης in Θεολογικά Σχόλια

≈ 3 Σχόλια

Ετικέτες

Ἀνάσταση, Παννυχίς Ἀναστάσεως, Σταύρωση, Χριστός

Γιά δεύτερη χρονιά ἐφέτος ὁλόκληρος ὁ Κόσμος μας, τό δῶρο πού μᾶς προσέφερε ἡ Ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, ζεῖ δύσκολες στιγμές ἐξαιτίας τῆς φοβερῆς ἀσθένειας πού σαρώνει τήν ὑφήλιο προκαλώντας ἑκατομμύρια νεκρούς καί δεκάδες ἑκατομμύρια ἀσθενεῖς.

Αὐτά τά δεδομένα, τά ὁποῖα συνεχῶς ἀλλάζουν μέ ταχύτατο ρυθμό, προκάλεσαν ἀσύλληπτη ἀναστάτωση στόν κόσμο μας. Ἀναστάτωση πού μπορεῖ νά συγκριθεῖ μόνο μέ τίς φοβερότερες πανδημίες τοῦ παρελθόντος. Φυσικά, ἀπό αὐτήν τήν ἀναστάτωση δέν ἦταν δυνατόν νά ἐξαιρεθεῖ –καί δέν συνέβη κάτι τέτοιο– ἡ λατρευτική ζωή τῆς Ἐκκλησίας.

Τό Πάσχα τοῦ 2020 οἱ Ἱεροί Ναοί ἦταν κλειστοί· ἐφέτος τό Πάσχα τοῦ 2021 ἀνοικτοί. Ἀντιμετωπίζουμε ὅμως, ἄλλα –ὡς μή ἔδει– προβλήματα. Ἀποφασίστηκε ἡ ἐπίσπευση ἐνάρξεως τῆς Παννυχίδος, ἀλλοῦ κατά δύο, ἀλλοῦ κατά τρεῖς ὧρες καί αὐτό ἔγινε τό θέμα τῶν ἡμερῶν, ἐνῶ δέν θά ἔπρεπε. Πέρα ἀπό κάθε συζήτηση, κι ἄν θέλουμε νά ἀκολουθοῦμε τή λατρευτική ζωή τῆς Ἐκκλησίας τό κυρίαρχο λατρευτικό θέμα κάθε ἡμέρας ξεχωριστά, εἴτε πρόκειται γιά τή Μεγάλη Ἑβδομάδα εἴτε γιά ὁποιαδήποτε ἄλλη ἑορτή τοῦ ἔτους, μᾶς τό δίνει τό Μηνολόγιο καί τό σχετικό Ὑπόμνημα τοῦ Τριωδίου ἤ τοῦ Πεντηκοσταρίου, ἄς μήν τά παραβλέπουμε καί ἄς μήν ἀναλωνόμαστε σέ ἐπουσιώδη πρακτικά ζητήματα.

Πολλοί, κληρικοί, Ἀρχιερεῖς καί Ἱερεῖς, λαϊκοί –μεταξύ αὐτῶν καί ἡ Πανελλήνια Ἕνωση Θεολόγων– ἐκφράστηκαν ἀρνητικά γιά τή μετάθεση αυτή, ὡς ἐάν ἀπό τήν ὥρα ἐνάρξεως τῆς Παννυχίδος κρίνεται ἡ πίστη μας ἤ ἀλλοιώνεται ἡ τάξη τῆς Ἐκκλησίας. Ὡς πρός τό λειτουργικό μέρος τῆς συζητήσεως δέν μπορῶ, λόγῳ περιορισμένης γνώσεως τοῦ θέματος, νά πῶ πολλά, ἄν καί πολλές τοποθετήσεις λειτουργιολόγων καταδεικνύουν τό ἀνυπόστατο τοῦ φόβου κάποιων γιά «ἀλλοίωση» τῆς λειτουργικῆς μας παραδόσεως καί τῆς σχετικῆς τάξεως, ἀλλά θά ἤθελα νά ἐκθέσω κάποιες σκέψεις μέ ἀφετηρία τίς Εὐαγγελικές διηγήσεις γιά τό Πάθος καί τήν ὥρα ἐνάρξεως τῆς Παννυχίδος.

Ὅπως γνωρίζουμε ἀπό τά Εὐαγγέλια ὁ Χριστός παρέδωσε τό πνεῦμα ἐπάνω στόν σταυρό στίς τρεῖς τό ἀπόγευμα (ἐνάτη ὥρα κατά τό σύστημα χρονολογήσεως πού ἀκολουθοῦσαν ἐκείνη τήν ἐποχή). Αὐτές τίς ἡμέρες διάβασα κάτι πού ὁμολογουμένως δέν εἶχα ξανακούσει: γράφτηκε καί ὑποστηρίχθηκε μέ σθένος ὅτι ὁ Χριστός παρέμεινε στόν Ἅδη τριάντα τρεῖς ὧρες, ὅσα καί τά χρόνια τῆς ἐπιγείου ζωῆς του, καί κατά συνέπεια θά πρέπει νά ἀναστηθεῖ τά μεσάνυκτα τοῦ Σαββάτου στίς 12.00. Ἐάν τό ἄγγελμα τῆς Ἀναστάσεως κηρυχθεῖ λίγο νωρίτερα ἤ (ὑποθέτω) λίγο ἀργότερα θά ὑπάρχει πρόβλημα…

Πολλά εἶναι τά προβλήματα πού δημιουργεῖ αὐτή ἡ θέση. Οὔτε στά Εὐαγγέλια οὔτε στήν ὑμνογραφία τῆς Ἐκκλησίας ἀναφέρεται ὅτι τά χρόνια τοῦ ἐπιγείου βίου τοῦ Κυρίου ἦταν τριάντα τρία. Πρόκειται γιά παράδοση, νομίζω ἀρκετά κατοπινή, ἡ ὁποία δέν προσφέρει τό παραμικρό στήν προσπάθεια τοῦ ἀνθρώπου νά ὁδηγηθεῖ στή σωτηρία· τό ἀντίθετο μάλιστα! Φρονῶ, ὅτι ἴσως καί νά ἀποπροσανατολίζει ἀφοῦ τό οὐσιῶδες δέν εἶναι πόσα χρόνια ἔζησε στή γῆ μας ὁ Χριστός, ἀλλά ἡ σωτηρία πού μᾶς προσέφερε μέ τή θυσία Του ἐπάνω στόν Σταυρό. Ἡ μοναδική σχετική ἀναφορά προέρχεται ἀπό τόν Εὐαγγελιστή Λουκᾶ καί ἀναφέρει ὅτι ὅταν ξεκίνησε τό δημόσιο ἔργο τοῦ Κυρίου ἦταν περίπου τριάντα ἐτῶν (Λουκᾶ 3:23). Σέ αὐτή τήν ἀναφορά προστίθενται τά περίπου τρία ἔτη τῆς δημόσιας δράσεώς Του καί ὁδηγούμαστε στήν ἡλικία τῶν τριάντα τριῶν ἐτῶν. Φυσικά, αὐτό πού μᾶς λέει ὁ Εὐαγγελιστής Λουκᾶς εἶναι ὅτι ὁ Χριστός ἦταν γύρω στά τριάντα, δηλαδή θά μποροῦσε νά εἶναι μεταξύ 28 καί 32 ἐτῶν.

Ἡ παράδοση ὅτι ἔμεινε τριάντα τρεῖς ὧρες στόν κάτω κόσμο προφανῶς σχετίζεται μέ τήν παράδοση γιά τήν ἡλικία του καί πηγάζει ἀπό αὐτήν. Πάντως, ὅπως ἤδη σημείωσα δέν τήν ἔχω ἀκούσει ἄλλη φορά οὔτε, βεβαίως, ὑπάρχει σχετική ἀναφορά στά Εὐαγγέλια ἤ στήν ὑμνογραφία.

Τά Εὐαγγέλια δέν ἀναφέρονται στήν ὥρα τῆς Ἀναστάσεως ἡ ὁποία παραμένει κεκρυμμένη καί, προφανῶς χωρίς οὐσία γιά τήν ὑπόθεση τῆς σωτηρίας μας, ἀλλά ἑστιάζουν στό γεγονός τῆς Ἀναστάσεως καθ᾿ ἑαυτό. Ἀκόμη καί οἱ ἀναφορές στήν ἄφιξη τῶν Μυροφόρων καί τῶν Μαθητῶν στό κενό μνημεῖο μᾶς δίνουν διαφορετικές μεταξύ τους χρονικές σημάνσεις ἐπικεντρώνοντας τήν προσοχή καί πάλι στό γεγονός ὅτι πῆγαν στόν Τάφο καί ὄχι στήν ὥρα πού πῆγαν. Τό μόνο σίγουρο εἶναι ὅτι ἔφτασαν σέ χρονικό διάστημα πού κυμαίνεται, σύμφωνα μέ τίς διηγήσεις, ἀπό τό βαθύ σκοτάδι (πρίν τήν ἀνατολή τοῦ ἡλίου) μέχρι μετά τήν ἀνατολή.

Τά Εὐαγγέλια ἀναφέρονται στήν ὥρα πού ἄφησε τήν τελευταία του πνοή ὁ Χριστός ὡς ἑξῆς:

Ὁ Εὐαγγελιστής Ματθαῖος: «περὶ δὲ τὴν ἐνάτην ὥραν ἀνεβόησεν ὁ Ἰησοῦς φωνῇ μεγάλῃ λέγων […]» (27:46)

Ὁ Εὐαγγελιστής Μᾶρκος: «καὶ τῇ ἐνάτῃ ὥρᾳ ἐβόησεν ὁ Ἰησοῦς φωνῇ μεγάλῃ […]» (15:34)

Ὁ Εὐαγγελιστής Λουκᾶς: «Καὶ ἦν ἤδη ὡσεὶ ὥρα ἕκτη καὶ σκότος ἐγένετο ἐφ᾽ ὅλην τὴν γῆν ἕως ὥρας ἐνάτης» (23:44)

Σκοπός τῶν Εὐαγγελιστῶν δέν ἦταν ὁ ἀκριβής χρονικός προσδιορισμός τῆς στιγμῆς πού πέθανε ὁ Χριστός, ἀλλά ἡ ἔνταξη τοῦ συγκλονιστικοῦ γεγονότος μέσα στό χρονικό πλαίσιο τῆς ἡμέρας τῆς σταυρώσεως. Δίχως ἀμφιβολία, ὡς ὥρα θανάτου τοῦ Ἰησοῦ δεχόμαστε τήν ἐνάτη ὥρα τῆς ἡμέρας, ἀλλά ὄχι μέ τήν ἀκρίβεια τοῦ ρολογιοῦ στήν ὁποία εἴμαστε συνηθισμένοι σήμερα· αὐτό πού ἐνδιαφέρει τούς Εὐαγγελιστές εἶναι νά πιστοποιήσουν μέ ἀκρίβεια τό γεγονός.

Τό τότε σύστημα μετρήσεως τοῦ χρόνου, πού χρησιμοποιήθηκε καί κατά τή βυζαντινή ἐποχή, εἶχε σταθερά διαστήματα καί ὄχι σταθερές χρονικές στιγμές. Δηλαδή ἡ πρώτη ὥρα ξεκινοῦσε με τήν ἀνατολή τοῦ ἡλίου καί προφανῶς ἄλλαζε ἀνάλογα μέ τήν ἐποχή καί τόν τόπο πού γινόταν ἡ μέτρηση τοῦ χρόνου. Οἱ διαφορές αὐτές γιά τήν ἡμέρα τοῦ Πάσχα μποροῦν νά διαφέρουν σχεδόν κατά μία ὥρα. Παραδείγματος χάριν, τό 2010 πού τό Πάσχα ἔπεσε στίς 4 Ἀπριλίου ἡ ἀνατολή τοῦ ἡλίου στήν Ἀθήνα ἔγινε στίς 7:06 καί ἡ δύση στίς 19:50. Ἐκείνη ἡ ἡμέρα εἶχε διάρκεια 12 ὧρες καί 43 λεπτά. Συνεπῶς κάθε μία ἀπό τίς δώδεκα ὧρες τῆς ἡμέρας θά εἶχε διάρκεια περίπου 64 λεπτά, ἐνῶ οἱ ὧρες τῆς νυκτός θά ἦταν περίπου 56 λεπτά καθεμία.

Τό 2021 πού τό Πάσχα εἶναι στίς 2 Μαΐου ἡ ἀνατολή τοῦ ἡλίου στήν Ἀθήνα γίνεται στίς 6:28 καί ἡ δύση στίς 20:16. Ἡ ἡμέρα ἔχει διάρκεια 13 ὧρες καί 47 λεπτά. Κάθε μία ἀπό τίς δώδεκα ὧρες τῆς ἡμέρας θά ἔχει διάρκεια περίπου 69 λεπτά καί ἡ ἐνάτη ὥρα τῆς ἡμέρας (ὑπῆρχαν 12 ὧρες τῆς ἡμέρας καί 12 ὧρες τῆς νύκτας) θά ξεκινοῦσε (γιά τήν Ἀθήνα) γύρω στίς 15:40 καί θά ἔληγε γύρω στίς 16:40. Σέ ἀνάλογο παράδειγμα γιά τό Ἰσραήλ, στίς 2 Μαΐου 2021 ἔχουμε ἀνατολή στίς 5:54, δύση στίς 19:22, διάρκεια ἡμέρας 13:28 καί κάθε μία ἀπό τίς δώδεκα ὧρες τῆς ἡμέρας θά εἶχε διάρκεια περίπου 67 λεπτά. Συνεπῶς, ἡ ἐνάτη ὥρα ξεκινᾶ στίς 14:50 καί λήγει στίς 15:50 (14:48-15:48 γιά τοῦ Πάσχα τοῦ 2010).

Ἀπό τά παραπάνω καταλαβαίνουμε ὅτι ἡ σχέση τοῦ ἄνθρώπου τῆς ἀρχαιότητας μέ τόν χρόνο εἶχε ἄλλη μορφή: προσδιόριζαν μέ χρονικά διαστήματα καί ὄχι μέ χρονικές στιγμές. Ἡ ἐνάτη ὥρα τῆς ἡμέρας ξεκινοῦσε τή στιγμή πού ἔληγε ἡ ὀγδόη καί τελείωνε τή στιγμή πού ξεκινοῦσε ἡ δεκάτη. Τήν ἄνοιξη εἶχε διάρκεια μεγαλύτερη τῶν 60 λεπτῶν καί στήν ἐποχή μας θά διαρκοῦσε ἀπό τίς 14:50 μέχρι τίς 15:40 περίπου. Στό σημεῖο αὐτό ὀφείλουμε νά σημειώσουμε ὅτι ἐνάτη ὥρα καλοῦνταν συχνά καί τό τρίωρο πού ξεκινοῦσε ἀπό τήν ἐνάτη καί ὁλοκληρωνόταν μέ τήν δωδεκάτη ὥρα τῆς ἡμέρας (3:00 μέ 6:00 μ.μ.). Χρονικά ἦταν ἀντίστοιχο μέ τήν τετάρτη φυλακή τῆς νυκτός (3:00 μέ 6:00 π.μ.).

Ἄν σέ αὐτό συνυπολογίσουμε τό ὅτι οἱ Εὐαγγελιστές δέν εἶχαν τή δυνατότητα τῆς ἀκριβοῦς μετρήσεως τοῦ χρόνου ἀντιλαμβανόμαστε ὅτι δέν μποροῦμε νά ὁρίσουμε ὡς ὥρα θανάτου τοῦ Κυρίου τίς 15:00, ἀλλά μόνο νά ποῦμε ὅτι ἔγινε ἀρκετά μετά τό μεσημέρι καί ἀρκετά πρίν τή δύση τοῦ ἡλίου. Μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι πέθανε στίς τρεῖς (15:00) μετά τό μεσημέρι μόνο ἐνδεικτικά, γιά νά ἔχουμε μία σταθερή βάση γιά νά ἀναφερόμαστε στό γεγονός.

Καί βέβαια κάθε προσπάθεια νά συνδεθεῖ ἡ ὥρα αὐτή μέ τήν ὥρα τῆς Ἀναστάσεως (πολύ περισσότερο μέ τίς 33 ὧρες πρίν ἀπό τή δωδεκάτη νυκτερινή τοῦ Σαββάτου) μᾶς ὁδηγεῖ σέ ἐπικίνδυνες στρεβλώσεις τῆς πραγματικότητας. Ἡ μοναδική ἀναφορά εἶναι ὅτι ἀνέστη τριήμερος, δηλαδή ὅτι ἡ Ἀνάσταση ἔγινε κάποια στιγμή μέσα στήν τρίτη ἡμέρα ἀπό τή σταύρωση (πρώτη τό ὑπόλοιπο τμῆμα τῆς Παρασκευῆς, δεύτερη ὁλόκληρο τό Σάββατο καί τρίτη ἕνα μέρος τῆς Κυριακῆς). Πουθενά δέν γίνεται ἀναφορά σέ ὧρες.

Ὅσοι συνδυάζουν ὥρα θανάτου τοῦ Χριστοῦ καί ὥρα τελετῆς Ἀναστάσεως διαπράττουν ἕνα ἀκόμη σοβαρό (παιδαριῶδες θά ἔλεγα) γιά τά θεολογικά δεδομένα σφάλμα: συνδυάζουν χρονικά δεδομένα τῶν Εὐαγγελίων, πού βασίζονται σέ συγκεκριμένο σύστημα μετρήσεως τοῦ χρόνου, μέ τόν λειτουργικό χρόνο ὁ ὁποῖος ἔχει τή δική του ἀντίληψη γιά τήν ἔννοια τοῦ χρόνου, καθώς μᾶς εἰσάγει σέ μία καινή στάση ἀπέναντι στόν χρόνο. Γι᾿ αὐτό, θά πρέπει νά δοῦμε ἄν θά ἀκολουθήσουμε

τά δεδομένα τῶν Εὐαγγελίων: θάνατος περίπου τρεῖς μέ τέσσερεις τό μεσημέρι τῆς Παρασκευῆς καί Ἀνάσταση κάποια χρονικά ἀπροσδιόριστη στιγμή τῆς Κυριακῆς (προφανῶς τή νύκτα)

ἤ

τά δεδομένα τῆς τάξεως τῶν Ἀκολουθιῶν, οἱ ὁποῖες ἔχουν τόν δικό τους τρόπο ροῆς καί παρακολουθήσεως τοῦ χρόνου: ὁ θάνατος τοῦ Κυρίου ἀναφέρεται γιά πρώτη φορά στό Ἕβδομο Εὐαγγέλιο (στό χωρίο Ματθαίου 27:50) τοῦ Ὄρθρου τῆς Μεγάλης Παρασκευῆς. Ἡ Ἀκολουθία διαβάζεται τό ἀπόγευμα τῆς Μεγάλης Πέμπτης, ἀλλά ἡ κανονική της θέση θά ἦταν νωρίς τό πρωί τῆς Μεγάλης Παρασκευῆς. Ἡ Ἀνάσταση κηρύσσεται σέ κανονικές συνθῆκες στίς 12.00 τό βράδυ τοῦ Μεγάλου Σαββάτου, ὅταν λειτουργικά εἶναι ἤδη Κυριακή τοῦ Πάσχα (ἔχει ξεκινήσει μέ τόν Ἑσπερινό, ὅπως κάθε ἡμέρα). Καί σέ αυτή τήν περίπτωση οἱ ὧρες δέν εἶναι τριάντα τρεῖς… Ἄν μάλιστα ὑπολογίσουμε ἀπό τό ἀπόγευμα τῆς Μεγάλης Πέμπτης τότε οἱ ὧρες εἶναι περίπου πενήντα δύο…

Ὅσο γιά τό ἄν τελοῦνται δύο λειτουργίες σέ μία ἡμέρα νομίζω ὅτι καί πάλι πρέπει νά δοῦμε πῶς κατανοοῦμε τόν χρόνο: κοσμικά ἤ λειτουργικά; Λειτουργικά, πάντοτε τελοῦνται δύο θεῖες Λειτουργίες τήν Κυριακή τοῦ Πάσχα: τοῦ Μεγάλου Βασιλείου μέ τόν Ἑσπερινό, τό πρωί τοῦ Μεγάλου Σαββάτου, καί τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου τό βράδυ τῆς Ἀναστάσεως μετά τήν Παννυχίδα.

Τελικά τί ἀκολουθοῦμε· τόν λειτουργικό ἤ τόν κοσμικό χρόνο;

Αυτή η εικόνα δεν έχει ιδιότητα alt. Το όνομα του αρχείου είναι anastas570.jpg

Γιατί ὅλη αὐτή ἡ αναστάτωση γιά ἕνα ζήτημα πού δέν ἔχει καμία οὐσία, οὔτε εἶναι θέμα πίστεως, ἀλλά μόνο τάξεως, ὅπως πολλοί ἐπεσήμαναν;

Γιατί ἐφευρίσκουμε ἀφορμές γιά νά σκανδαλίζουμε ἑαυτούς καί ἀλλήλους;

Γιατί μᾶς ἀρέσει νά κινούμαστε ὅπως οἱ Φαρισαῖοι τῶν Εὐαγγελίων πού ἔβλεπαν τή Χάρη τοῦ Θεοῦ νά σκορπίζεται στόν κόσμο μπροστά τους καί αὐτοί γκρίνιαζαν γιά τήν τήρηση τῆς ἀργίας τοῦ Σαββάτου καί κατηγοροῦσαν τόν Χριστό ὅτι τήν καταλύει;

Εἶναι δυνατόν νά λέμε ὅτι ἐφέτος θά γιορτάσουμε τό Πάσχα Σάββατο; Ἀπό τά πρῶτα πράγματα πού μαθαίνει κανείς γιά τή λατρεία τῆς Ἐκκλησίας εἶναι οἱ ἔννοιες τοῦ λειτουργικοῦ χώρου καί χρόνου. Ὅσοι διαμαρτύρονται δέν γνωρίζουν ὅτι ὁ λειτουργικός χρόνος κυριαρχεῖ ἐπάνω στόν χρόνο τῶν ρολογιῶν μας;

Δέν παραξενεύτηκαν πού καί τήν Μεγάλη Πέμπτη καί τήν Μεγάλη Παρασκευή λέμε «Σήμερον κρεμᾶται ἐπί ξύλου…»; Ἤ μήπως ἦρθε ἡ στιγμή πού θά δοῦμε διαμάχες σχετικά μέ τό πότε ὁρίζεται χρονικά τό «Σήμερον κρεμᾶται»…

Στή συζήτηση γιά τήν τήρηση τῆς ἀργίας του Σαββάτου ὁ Χριστός ἀντέταξε τήν ἑξῆς ἐρώτηση: ἔγινε ὁ ἄνθρωπος γιά τό Σάββατο ἤ τό Σάββατο γιά τόν ἄνθρωπο; Ἡ ἀπάντηση εἶναι προφανής: τό Σάββατο θεσπίστηκε ἀπό τόν Θεό γιά νά ἐξυπηρετεῖ τίς ἀνάγκες τοῦ ἀνθρώπου καί μποροῦμε νά τό χειριζόμαστε μέ αὐτό τό σκεπτικό. Ὅπως φαίνεται, ὅμως, αὐτό δέν εἶναι προφανές γιά ὅλους… Μᾶλλον ἦλθε καί πάλι ἡ στιγμή πού κάποιοι, γιά μία ἀκόμη φορά, ἐπιχειροῦν νά διορθώσουν τόν Χριστό στό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ καί νά ὑποστηρίξουν ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἔγινε γιά νά τηρεῖ τό Σάββατο καί ὄχι τό ἀντίθετο …

Καλή Ἀνάσταση!

Ὑστερόγραφη σημείωση: Στό σημεῖο αὐτό θά ἤθελα ἐκ τῶν ὑστέρων νά ὑπογραμμίσω τήν αὐξημένη ποιμαντική μέριμνα καί τήν πατρική φροντίδα τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κώου καί Νισύρου κ. Ναθαναήλ, ὁ ὁποῖος γιά νά ἀναπαύσει ἀκόμη καί ὅσους πιθανῶς θά ἐνοχλοῦνταν ἐπειδή τελέστηκαν δύο Θεῖες Λειτουργίες σέ μία ἡμερολογιακή ἡμέρα, φρόντισε νά γίνει ὁ καθαγιασμός τῶν Τιμίων Δώρων καί ἡ μετάληψη τῶν πιστῶν λίγο μετά τή δωδεκάτη νυκτερινή τοῦ Σαββάτου. Μέ αὐτή τή σώφρονα ποιμαντική στάση μᾶς ἔδειξε πόσο προσεκτικοί πρέπει να εἴμαστε στίς κρίσεις μας καί ὅτι ἡ Ἐκκλησία μέ τή σοφία της μπορεῖ νά ἀντιμετωπίσει μέ πνευματικό τρόπο κάθε πρόβλημα καί κάθε δυσκολία.

Χριστός Ἀνέστη!

Οἱ Μυροφόρες φθάνουν στὸν κενὸ τάφο

29 Σάββατο Απρ. 2017

Posted by Αθανάσιος Μουστάκης in Καινή Διαθήκη

≈ 1 σχόλιο

Ετικέτες

Ἀνάσταση, Ἰερουσαλήμ, σταύρωση, Μυροφόρες, Χριστός, εὐαγγελιστές, κενός τάφος

Χριστὸς ἀνέστη!

Σύμφωνα μὲ τὴν ἐπικρατοῦσα στὸν ἰουδαϊσμὸ συνήθεια κατὰ τὴν ἐποχὴ τοῦ Χριστοῦ ἕνα νεκρὸ σῶμα ἔπρεπε νὰ ἀλειφθεῖ μὲ πολύτιμα μύρα ὥστε νὰ εἶναι ἕτοιμο γιὰ νὰ παραδοθεῖ στὴ φθορὰ τοῦ θανάτου. Ἀπὸ αὐτὴ τὴν πρακτικὴ δὲν ἐξαιρέθηκε οὔτε τὸ σῶμα τοῦ Κυρίου, ἀλλὰ ὁμάδα μυροφόρων γυναικῶν ἐπισκέφθηκε τὸν τάφο γιὰ νὰ πράξει τὸ καθῆκον κάθε εὐσεβοῦς Ἰουδαίου ἀπέναντι σὲ ἕναν νεκρό.

Κανονικὰ οἱ τιμὲς αὐτὲς ἀποδιδόταν κατὰ τὴ στιγμὴ τῆς ταφῆς καὶ ἔπειτα ὁ τάφος σφραγιζόταν. Στὴν περίπτωση τοῦ Κυρίου δὲν ἔγινε ἡ ἐπάλειψη κατὰ τὴ στιγμὴ τῆς ταφῆς, καθὼς ἡ ὥρα εἶχε παρέλθει καὶ λόγῳ τῆς αὐστηρῆς ἀργίας τοῦ Σαββάτου, ποὺ εἶχε ξεκινήσει κατὰ τὴν ὥρα τῆς ἀποκαθηλώσεως (ἡ ὁποία προφανῶς ἔγινε νωρὶς τὰ ξημερώματα τοῦ Σαββάτου), δὲν ἦταν δυνατὸ νὰ ἀγοράσουν τὰ ἀπαραίτητα οὔτε νὰ παραμείνουν στὴν περιοχὴ τῆς ταφῆς ποὺ ἦταν ἔξω ἀπὸ τὶς πύλες τῆς Ἰερουσαλήμ.

mironosite

Ἕνας ἀπὸ τοὺς πολλοὺς καὶ αὐστηροὺς περιορισμοὺς ποὺ ἴσχυαν κατὰ τὸ Σάββατο ἦταν ἡ ἀπαγόρευση νὰ βαδίσουν περισσότερο ἀπὸ «Σαββάτου ὁδὸν» ποὺ σύμφωνα μὲ τὴ μία σχολὴ ἑρμηνευτῶν τοῦ νόμου ἦταν χίλια (περίπου 500 μέτρα) καὶ σύμφωνα μὲ τὴν ἄλλη δύο χιλιάδες βήματα (περίπου 1.000 μέτρα). Γι᾿ αὐτὸ οἱ μυροφόρες κατόρθωσαν νὰ ἀγοράσουν τὰ μύρα, ἀλλὰ δὲν εἶχαν τὴ δυνατότητα νὰ ἐπισκεφθοῦν τὸν τάφο καί, φυσικά, δὲν ἐπιτρεπόταν νὰ κυλίσουν τὸν λίθο ποὺ κάλυπτε τὴ θύρα τοῦ μνημείου.

Ἐνδιαφέρον παρουσιάζουν τὰ βιβλικὰ χωρία, τὰ ὁποῖα χρησιμοποιοῦν τὸ ρωμαϊκὸ σύστημα χρονολόγησης καὶ δέχονται ὅτι τὸ Σάββατο ἔληγε τὰ ξημερώματα τῆς ἑπομένης ἡμέρας: τῆς μίας τῶν Σαββάτων, δηλαδὴ τῆς πρώτης μετὰ τὸ Σάββατο. Στὸ χωρίο Ματθαίου 28:1 παραδείγματος χάριν διαβάζουμε «ὀψὲ δὲ σαββάτων, τῇ ἐπιφωσκούσῃ εἰς μίαν σαββάτων». Αὐτὸ πρέπει νὰ ἀποδοθεῖ «πολὺ ἀργὰ τὸ Σάββατο, ἐνῶ χάραζε ἡ πρώτη ἡμέρα μετὰ τὸ Σάββατο», δηλώνοντας ὅτι μέχρι τὰ ξημερώματα τοῦ Σαββάτου ἴσχυε τὸ Σάββατο καὶ ἡ ἑπόμενη ἡμέρα ξεκινοῦσε μὲ τὴν πρώτη ὑποψία τῆς ἀνατολῆς τοῦ ἡλίου.

Ὁ μόνος ποὺ φαίνεται νὰ μένει πιστὸς στὸ ἰουδαϊκὸ σύστημα χρονολόγησης τῶν τμημάτων τῆς ἡμέρας εἶναι ὁ εὐαγγελιστὴς Μᾶρκος. Τὸ χωρίο Μάρκου 16:1 δηλώνει ὅτι ἀγόρασαν ἀρώματα μόλις πέρασε ἡ ἀργία τοῦ Σαββάτου (ἀργὰ τὸ ἀπόγευμα τοῦ Σαββάτου) καὶ τὸ πρωῒ τῆς μίας τῶν σαββάτων, τῆς ἑπομένης ἡμέρας μετὰ τὸ Σάββατο, ὅταν εἶχε λήξει ἡ ἀργία τοῦ Σαββάτου ἐπισκέφθηκαν τὸ μνῆμα τοῦ Κυρίου: «καὶ διαγενομένου τοῦ Σαββάτου Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ καὶ Μαρία ἡ τοῦ Ἰακώβου καὶ Σαλώμη ἠγόρασαν ἀρώματα ἵνα ἐλθοῦσαι ἀλείψωσιν αὐτόν. καὶ λίαν πρωῒ τῇ μιᾷ τῶν σαββάτων ἔρχονται ἐπὶ τὸ μνημεῖο ἀνατείλαντος τοῦ ἡλίου». Προφανῶς ξεκίνησαν ἀξημέρωτα ἀπὸ τὶς κατοικίες τους καὶ μόλις βγῆκαν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη ἄρχιζε νὰ ἀχνοφαίνεται ἡ αὐγή. Πιθανότατα αὐτὸ συμβαίνει διότι εἶναι ὁ μόνος ποὺ περιγράφει μία πράξη ποὺ ἔγινε ἀπὸ τὶς Μυροφόρες ἐντὸς τῆς πόλεως. Ἡ ἐνέργεια αὐτή, ἡ ἀγορὰ ἀρωμάτων, πραγματοποιήθηκε σύμφωνα μὲ τὸ ἰουδαϊκὸ τυπικὸ τῆς ἀργίας τοῦ Σαββάτου.

Βέβαια, μὲ μία λίγο διαφορετικὴ ἑρμηνεία θὰ μποροῦσε καὶ αὐτὴ ἡ ἀναφορὰ τοῦ εὐαγγελιστοῦ Μάρκου νὰ ταιριάζει μὲ τὸ ρωμαϊκὸ σύστημα χρονολόγησης ἐὰν δεχθοῦμε ὅτι τὸ «διαγενομένου τοῦ Σαββάτου» ἀναφέρεται στὸ πρωὶ τοῦ Σαββάτου (ὅπως στοὺς ἄλλους εὐαγγελιστὲς) καὶ κατὰ συνέπεια οἱ Μυροφόρες ἀγόρασαν τὰ ἀρώματα λίγο πρὶν τὰ ξημερώματα (προφανῶς τὰ καταστήματα ἦταν ἀπὸ πολὺ νωρὶς ἀνοικτὰ στὴν Ἰερουσαλὴμ γιὰ νὰ ἐξυπηρετήσουν τὶς δεκάδες χιλιάδες τῶν ἐπισκεπτῶν τοῦ Πάσχα) καὶ μὲ τὴν ἀνατολὴ τοῦ ἡλίου ἔφτασαν στὸ μνημεῖο.

Ὁ εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς σημειώνει ὅτι ἡ ἀποκαθήλωση ἔγινε πολὺ ἀργὰ τὴν Παρασκευή, ἐνῶ ξημέρωνε τὸ Σάββατο, ὅμως πρὶν ἀνατείλει ὁ ἥλιος, ὁ ὁποῖος θὰ δήλωνε τὴν ἔναρξη τοῦ Σαββάτου (Λκ. 23:54) «καὶ ἡμέρα ἦν παρασκευῆς καὶ σάββατον ἐπέφωσκεν». Συνεπῶς, ὁ εὐαγγελιστὴς δὲν θεωρεῖ ὅτι ἡ ἀργία τοῦ Σαββάτου εἶχε ξεκινήσει τὸ ἀπόγευμα τῆς Παρασκευῆς, ἀλλὰ μὲ τὴν ἀνατολὴ τὸ πρωὶ τοῦ Σαββάτου.

Οἱ μυροφόρες γυναῖκες ἑτοίμασαν τὰ ἀρώματα γιὰ νὰ ὁλοκληρώσουν τὴ νεκρικὴ φροντίδα τοῦ σώματος τοῦ Κυρίου καὶ ἐπισκέφθηκαν τὸ μνῆμα ἀμέσως μόλις τελείωσε ἡ ἀργία του Σαββάτου, πολὺ νωρὶς τὸ πρωὶ τὴν ὥρα ποὺ χάραζε ἡ ἑπόμενη ἡμέρα ἀπὸ τὸ Σάββατο (ἡ Κυριακὴ): «τὸ μὲν σάββατον ἡσύχασαν κατὰ τὴν ἐντολήν, τῇ δὲ μιᾷ τῶν σαββάτων ὄρθρου βαθέως ἐπὶ τὸ μνῆμα ἦλθον» (Λκ. 23:56-24:1).

Ἀντιστοίχως, ὁ εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης τονίζει καὶ αὐτὸς ὅτι ἡ Ἁγία Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ «ἔρχεται πρωῒ σκοτίας ἔτι οὔσης εἰς τὸ μνημεῖον καὶ βλέπει τὸν λίθον ἠρμένον ἐκ τοῦ μνημείου» (Ἰωάννου 20:1) ἔφθασε στὸν τάφο πολὺ πρωΐ. Μάλιστα, σημειώνει ὅτι ἦταν ἀκόμη σκοτάδι.

Ἀπὸ τὴ μελέτη αὐτῶν τῶν χωρίων διαπιστώνουμε ὅτι οἱ μυροφόρες ἔφθασαν στὸν τάφο πολὺ νωρὶς τὸ πρωὶ τῆς Κυριακῆς, μόλις ἡ μετακίνησή τους ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη ἦταν ἐπιτρεπτή. Τὸ σύστημα αὐτὸ ἦταν σύμφωνο μὲ τὸ ρωμαϊκὸ ἡμερήσιο πρόγραμμα ποὺ δεχόταν ὅτι ἡ 1η ὥρα τῆς ἡμέρας ξεκινοῦσε μὲ τὴν ἀνατολὴ τοῦ ἡλίου. Σύμφωνα μὲ αὐτὸ τὸ σύστημα ἡ κάθε ἡμέρα χωριζόταν σὲ 12 ὧρες τῆς ἡμέρας καὶ 12 ὧρες τῆς νύκτας. Ἀνάλογα μὲ τὴν ἐποχὴ τοῦ χρόνου καὶ τὴν περιοχὴ τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας ποὺ γινόταν ἡ μέτρηση ὑπῆρχαν σημαντικὲς διαφορές.

Μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ὁρίζουν τὸν χρόνο οἱ εὐαγγελιστὲς στὶς διηγήσεις τοῦ πάθους καὶ τῆς σταυρώσεως:

α) «ἀπὸ δὲ ἕκτης ὥρας σκότος ἐγένετο ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν ἕως ὥρας ἐνάτης. περὶ δὲ τὴν ἐνάτην ὥραν ἀνεβόησεν ο Ἰησοῦς φωνῇ μεγάλῃ λέγων …». Σὲ μετάφραση τὸ χωρίο αὐτὸ ἔχει ὡς ἐξῆς: «ἀπὸ τὶς 12 τὸ μεσημέρι μέχρι τὶς 3.00 μ.μ. ἔγινε σκοτάδι σὲ ὁλόκληρη τὴ γῆ. Γύρω στὶς 3.00 μ.μ. ὁ Ἰησοῦς κραύγασε μὲ δυνατὴ φωνὴ …» (Ματθαίου 27:45-46).

β) ἀκριβῶς τὸ ἴδιο εἶναι τὸ χωρίο 15:33-34 τοῦ εὐαγγελιστοῦ Μάρκου

γ) καὶ τὸ χωρίο 23:44 τοῦ εὐαγγελιστοῦ Λουκᾶ, τὸ ὁποῖο ὅμως δὲν ἀναφέρει τὴν ὥρα ποὺ ἐξέπνευσε ὁ Κύριος.

δ) Ἀνάλογο προσδιορισμὸ ἔχει καὶ ὁ εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης: «ἦν δὲ παρασκευὴ τοῦ πάσχα, ὥρα ἦν ὡς ἕκτη. καὶ λέγει [ὁ Πιλᾶτος] τοῖς Ἰουδαίοις…» (Ἰωάννου 19:14) μὲ τὴ διαφορὰ ὅτι δίνει μόνο τὸ ἀρχικὸ χρονικὸ ὅριο καὶ ξεκινᾶ ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ τελείωσε ἡ δίκη τοῦ Ἰησοῦ ἐνώπιον τοῦ Πιλάτου, γύρω στὶς 12.00 τὸ μεσημέρι.

Σύμφωνα μὲ αὐτὸ τὸ σύστημα προσδιορισμοῦ τοῦ χρόνου τῆς ἡμέρας, ποὺ σημειωτέον ἦταν σὲ χρήση καὶ στὸ Βυζάντιο, φαίνεται ὅτι οἱ μυροφόρες ξεκίνησαν ἀπὸ τὶς κατοικίες τους μετὰ τὴν 11η ὥρα τῆς νυκτὸς καὶ ἔφτασαν στὸ μνημεῖο κατὰ τὴν 1η ὥρα τῆς ἡμέρας ἢ πρὸς τὸ τέλος τῆς 11ης ὥρας τῆς νυκτός, δηλαδὴ ὅσο νωρίτερα τοὺς ἐπιτρεπόταν νὰ πᾶνε στὸν τάφο.

Καθοριστικὸ ρόλο στὴν ἀπόφαση τῶν Μυροφόρων νὰ ἐπισκεφθοῦν νωρὶς τὸ πρωί, καὶ ὄχι τὸ ἀπόγευμα τοῦ Σαββάτου, τὸν τάφο τοῦ Κυρίου, ἀλλὰ καὶ στὴν χρήση ἀπὸ τοὺς εὐαγγελιστὲς τοῦ ρωμαϊκοῦ ἡμερησίου προγράμματος ἔπαιξε προφανῶς τὸ γεγονὸς ὅτι ὁ τόπος τῆς Σταυρώσεως καὶ τὸ μνημεῖο τοῦ Κυρίου ἦταν ἔξω ἀπὸ τὶς πύλες τῆς Ἰερουσαλήμ. Τὸ βράδυ, μὲ τὴ δύση τοῦ ἡλίου, ὅπως σὲ ὅλες τὶς πόλεις τοῦ ἀρχαίου κόσμου, οἱ πύλες ἔκλειναν καὶ ἄνοιγαν καὶ πάλι μὲ τὴν ἀνατολή. Μάλιστα, ἐκεῖνες τὶς ἡμέρες ποὺ χιλιάδες προσκυνητὲς καὶ ὁ ρωμαῖος ἐπίτροπος Πόντιος Πιλᾶτος ἦταν στὴν πόλη τὰ μέτρα ἀσφαλείας θὰ ἦταν αὐστηρότερα καὶ οἱ φρουροὶ πιὸ προσεκτικοί. Ἐπειδὴ ἡ Ἀποκαθήλωση καὶ ἡ γρήγορη ταφὴ ἔγιναν μὲ ἄδεια τοῦ Πιλάτου κατέστη δυνατὸ ὅσοι συμμετεῖχαν σὲ αὐτὲς τὶς ἐνέργειες νὰ παραμείνουν ἔξω ἀπὸ τὶς πύλες μετὰ τὴ δύση. Ἔτσι, τὸ πρόγραμμα μετακινήσεων τῶν μαθητῶν καὶ τῶν Μυροφόρων, ὅπως τὸ καταγράφουν οἱ εὐαγγελιστές, ἔπρεπε νὰ καθοριστεῖ βάσει τῶν ρωμαϊκῶν καὶ ὄχι βάσει τῶν ἰουδαϊκῶν μεθόδων μέτρησης τοῦ χρόνου.anastas570

«Μεῖνον μεθ᾿ ἡμῶν, ὅτι πρός ἑσπέραν ἤδη ἡ ἡμέρα …»

15 Σάββατο Απρ. 2017

Posted by Αθανάσιος Μουστάκης in Καινή Διαθήκη

≈ Σχολιάστε

Ετικέτες

Ἀνάσταση, πρώτη Ἐκκλησία, συναισθήματα μαθητῶν μετά τήν Ἀνάσταση, τολμήσας, μεῖνον μεθ᾿ ἡμῶν

Πολλά σημεῖα γύρω ἀπό τό μεγάλο γεγονός τῆς Ἀναστάσεως μένουν ἄγνωστα καί ἀκατανόητα ἀπό τούς ἀνθρώπους, πιστούς καί μη. Πρῶτα καί κύρια τό γεγονός καθ᾿ ἑαυτό. Ὁ φιλοπερίεργος νοῦς μας συχνά ἀνατρέχει σέ αὐτές τίς μοναδικές στιγμές καί ἐρευνώντας προσπαθεῖ νά ἀποκαλύψει τόν μυστικό τρόπο μέ τόν ὁποῖο ἐξελίχθηκαν τά πράγματα.Στήν πραγματικότητα πολύ λίγα γνωρίζουμε γιά τό πότε ἀκριβῶς ἔγινε, πῶς ἔγινε, τί εἶδαν ἤ τί ἔνιωσαν οἱ φυλάσσοντες τόν τάφο στρατιῶτες, ποιά ἦταν ἡ πρώτη ἀντίδραση τῶν μυροφόρων καί τῶν μαθητῶν μπροστά στόν κενό τάφο καί ἄλλα παρόμοια.

Λίγα γνωρίζουμε γιά τίς ἐμφανίσεις τοῦ Κυρίου, τήν ψηλάφιση τοῦ Ἀποστόλου Θωμᾶ, τίς συζητήσεις μέ τόν Ἀναστημένο Χριστό, τή συναναστροφή μέ Αὐτόν γιά σαράντα ἡμέρες.

Πολλά τά ἐρωτήματα λίγες οἱ ἀπαντήσεις καί βέβαια ὄχι κατ᾿ ἀνάγκην ἀναγκαῖες …

Ἀπό ὅλα αὐτά τό ἐνδιαφέρον μου τραβᾶ —ὡς μία προσωπική περιέργεια, ἀδυναμία καλύτερα πεῖτε τη— τό ἐρώτημα πῶς αἰσθάνονταν οἱ μαθητές ἐκεῖνες τίς ἡμέρες.

Ἀρχικά ἀμέσως μετά τήν Ἀποκαθήλωση καί τήν Ταφή τοῦ Διδασκάλου. Παρά τό ὅτι ὁ Χριστός τούς εἶχε μιλήσει κατά τήν περίοδο πού ἦταν μαζί τους γιά τά ὅσα θά συνέβαιναν μετά τό θάνατό Του ἦταν πολύ δύσκολο νά προετοιμαστοῦν γιά τά ὅσα συνέβαιναν καί γιά τά ὅσα θά ἀκολουθοῦσαν. Καλύτερα ἀπό κάθε δική μας προσπάθεια νά περιγράψουμε τά συναισθήματα τῶν μαθητῶν τά ἀποδίδει ἡ φράση τοῦ Εὑαγγελιστοῦ Μάρκου πού ἀναφέρεται στόν Ἰωσήφ ἀπό τήν Ἁριμαθαία, τόν εὐσχήμονα βουλευτή καί μέλος τοῦ Μεγάλου Συνεδρίου. Αὐτός, παρά τήν ἡγετική του θέση στήν ἰουδαϊκή κοινωνία, γιά νά πλησιάσει τόν Πιλᾶτο καί νά ζητήσει τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ χρειάστηκε τόσο θᾶρρος πού τό καταγράφει ὁ Εὐαγγελιστής Μᾶρκος στόν 43 στίχο τοῦ 15ου κεφαλαίου τοῦ Εὐαγγελίου του: «τολμήσας εἰσῆλθεν πρός τόν Πιλᾶτον καί ᾐττήσατο τό σῶμα τοῦ Ἰησοῦ». Προφανῶς, γιά νά προχωρᾶ σέ αὐτήν τήν παρατήρηση, θά γνώριζε ὅτι ὅλοι οἱ ἄλλοι μαθητές θά εἶχαν καταληφθεῖ ἀπό τρόμο καί κανείς δέν θά τολμοῦσε νά πάει στόν Πιλᾶτο καί νά ζητήσει τό σῶμα τοῦ κεκοιμημένου.

Ἡ στάση αὐτή τῶν ἀποστόλων νομίζω ὅτι εἶναι ἀπολύτως κατανοητή καί, δεδομένων τῶν συνθηκῶν, ἀναπόφευκτη…

Αὐτές οἱ τρεῖς πρῶτες ἡμέρες θά πρέπει νά ἦταν πολύ δύσκολες, ὄχι μόνο λόγῳ τῆς βαθειᾶς θλίψεώς τους γιά τήν ἀπώλεια τοῦ ἀγαπημένου τους δασκάλου, ἀλλά καί τῆς συνοχῆς καί τοῦ φόβου γιά ὅσα θά ἀκολουθοῦσαν καί τά ὁποῖα, ἐκεῖνες τίς πρῶτες ἡμέρες, ἦταν παντελῶς ἄγνωστα.

Ἡ πρώτη ἀλλαγή συναισθημάτων καί διαθέσεως καταγράφεται ἀπό τή στιγμή πού οἱ μυροφόρες μετέφεραν τό μήνυμα τοῦ κενοῦ τάφου στούς μαθητές. Αὐτή ἡ συναισθηματική μετάπτωση περιγράφεται ἐξαιρετικά στό κατά Μᾶρκον Εὐαγγέλιο: «καί ἐξελθοῦσαι ἔφυγον ἀπό τοῦ μνημείου, εἶχεν γάρ αὐτάς τρόμος καί ἔκστασις· καί οὐδενί οὐδέν εἶπαν ἐφοβοῦντο γάρ» (Μάρκου 16:8).

Ὁ καθαρός τρόμος τῶν πρώτων ἡμερῶν ἔδωσε τή θέση του σέ ἕνα ἄλλο μεικτό συναίσθημα: τρόμος, γιά τά ὅσα εἶχαν γίνει πρίν ἀπό τρεῖς ἡμέρες, ἀλλά καί ἔκστασις, γιά ὅσα ἀντίκρισαν τά μάτια τῶν ἐπισκεπτῶν τοῦ κενοῦ τάφου μά καί γιά ὅσα ἐπρόκειτο νά συμβοῦν στό μέλλον.

Τό «ἐφοβοῦντο γάρ» δέν δείχνει μόνο φόβο, ὅπως συμβαίνει σήμερα. Γιά νά κατανοήσουμε ὀρθά τήν ἔννοιά του θά πρέπει νά ἀναμείξουμε τίς ἔννοιες τοῦ σεβασμοῦ μπροστά στό ἄγνωστο, τῆς συνοχῆς τῆς καρδιᾶς μπροστά στό μυστήριο, τῆς συστολῆς ἀπέναντι στό ἄγνωστο, μπροστά στά ἐπερχόμενα…

Νομίζω ὅτι ἡ λέξη «φόβος», μία πολύ δυνατή λέξη, χρησιμοποιεῖται περισσότερο ἀπό κάθε ἄλλη γιά νά περιγράψει τήν ψυχική κατάσταση τῶν μαθητῶν ἀμέσως μετά τήν διαπίστωση ὅτι κάτι περίεργο, ἀναμενόμενο μέν ἀπίστευτο δέ, εἶχε συμβεῖ.

Αὐτόν τόν φόβο διέρρηξε ὁ Χριστός μέ τήν Ἀνάστασή Του. Χαρακτηριστική εἶναι ἡ περιγραφή τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου ὅταν οἱ μαθητές εἶναι συγκεντρωμένοι «διά τόν φόβον τῶν Ἰουδαίων» καί «ἦλθεν ὁ Ἰησοῦς καί ἔστη εἰς τό μέσον καί λέγει αὐτοῖς· εἰρήνη ὑμῖν» (Ἰωάννου 20:19). Ἡ παρουσία καί ἡ εὐλογία τοῦ Χριστοῦ προσφέρει τήν Εἰρήνη πού ξεπερνᾶ κάθε χωρισμό καί διαλύει κάθε διάκριση. Εἶναι τό ἀντίδοτο στό φόβο, στό μίσος, στή μοναξιά.

Στήν ἀπορία μου πῶς νά ἔνιωθαν οἱ μαθητές ἀπαντᾶ ἄριστα ἡ φράση τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Λουκᾶ πού προέρχεται ἀπό τή διήγηση τῆς πορείας πρός Ἐμμαούς: «μεῖνον μεθ᾿ ἡμῶν, ὅτι πρός ἑσπέραν ἤδη ἡ ἡμέρα…».

Ἀποδίδει τή χαρά καί τήν προσδοκία τῆς συναναστροφῆς τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Κύριο, ἀκόμη καί ὅταν, ὅπως ἀκριβῶς οἱ μαθητές, δέν ἔχει σαφή συνείδηση ὅτι δίπλα του εἶναι ὁ Χριστός. Ἡ πρόσκληση αὐτή περιγράφει τή συναισθηματική κατάσταση τῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας ἐκεῖνες τίς δύσκολες πρῶτες ἡμέρες. Θά ἔνιωθαν μία γλυκειά μοναξιά πού θά τήν θεράπευε ἡ ἐν ἀπουσίᾳ παρουσία τοῦ Κυρίου καί ἡ ἔντονη προσμονή τῶν ἐσχάτων. Ὁ Χριστός ἦταν δίπλα τους, τόν εἶχαν ζήσει καί τόν ἀγαποῦσαν. Ἤθελαν νά μείνει κοντά τους, ὄχι μόνο γιατί ἔνιωθαν φόβο, ἀλλά νομίζω κυρίως διότι ἡ παρουσία Του γέμιζε τίς καρδιές τους μέ τή χαρά τῆς Ἀναστάσεως καί τήν ἐλπίδα τῆς σωτηρίας. Ἔκεῖνες τίς πρῶτες ἡμέρες οἱ πιστοί περισσότερο ζοῦσαν καί λιγότερο ἐπεξεργάζονταν νοητικά τήν παρουσία του Κυρίου.Ἡ πορεία πρός Ἐμμαούς μᾶς προσφέρει μία πραγματικά ἐντυπωσιακή σκηνή. Φανταστεῖτε τούς δύο Ἰουδαίους νά περπατοῦν καί νά συνομιλοῦν μέ τόν Κύριο. Ἐκεῖνος νά τούς ἐξηγεῖ τίς Γραφές καί νά ἀναλύει θεολογικά τά γεγονότα πού μόλις πρίν ἀπό λίγο οἱ μαθητές εἶχαν ζήσει καί αὐτοί νά ἀρχίζουν νά νιώθουν τή ζεστασία πού τούς κάνει νά τόν παρακαλέσουν νά μείνει μαζί τους.

Ἡ πρώτη μας σκέψη νομίζω ὅτι εἶναι «ἄχ καί νά ἤμουν καί ἐγώ ἐκεῖ…». Μια σκέψη περιττή, μάταιη θά ἔλεγα, γιατί ὁ καθένας ἀπό ἐμᾶς εἶναι μαζί Του καί Ἐκεῖνος μένει μαζί μας «ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος», ὅπως ἀκριβῶς μᾶς τό ὑποσχέθηκε. Δέν μᾶς ἄφησε, δέν μᾶς ἀφήνει καί δέν πρόκειται νά μᾶς ἀφήσει ποτέ μόνους μας.

Εἶναι ὁ Λυτρωτής μας, ὁ συμπαραστάτης, τό στήριγμα καί ἡ ἐλπίδα μας!

Καί ὅλα αὐτά εἶναι πραγματικότητα γιά κάθε ἄνθρωπο ἀφοῦ ὁ Χριστός Ἀνέστη!

Πληκτρολογήστε το email σας για να ακολουθήσετε αυτό το ιστολόγιο και να λαμβάνετε ειδοποιήσεις για νέες δημοσιεύσεις μέσω email.

Προστεθείτε στους 76 εγγεγραμμένους.
Follow Θεολογικά και άλλα τινά on WordPress.com

Kατηγορίες

  • Απαντήσεις σε απορίες (19)
  • Αναδημοσιεύσεις (8)
  • Βυζαντινή μουσική (1)
  • Βίντεο μικρά (1)
  • Βιβλία (21)
  • Δυτικός κόσμος και θρησκευτικές συγκρούσεις (5)
  • Διάφορα (20)
  • Ειδήσεις (37)
  • Εικόνες (2)
  • Θεολογικά Σχόλια (68)
  • Καινή Διαθήκη (15)
  • Μουσική (2)
  • Προσωπογραφίες (9)
  • Σχόλια στην επικαιρότητα (25)
  • Φωτογραφίες (3)

ΑΡΧΕΙΟ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ

  • Ιουλίου 2022 (2)
  • Ιουνίου 2022 (1)
  • Μαΐου 2022 (1)
  • Αύγουστος 2021 (1)
  • Ιουνίου 2021 (2)
  • Μαΐου 2021 (1)
  • Δεκέμβριος 2020 (1)
  • Σεπτεμβρίου 2020 (1)
  • Ιουνίου 2020 (1)
  • Απρίλιος 2020 (2)
  • Μαρτίου 2020 (1)
  • Φεβρουαρίου 2020 (1)
  • Μαρτίου 2019 (2)
  • Δεκέμβριος 2018 (1)
  • Νοέμβριος 2018 (1)
  • Οκτώβριος 2018 (3)
  • Σεπτεμβρίου 2018 (3)
  • Αύγουστος 2018 (1)
  • Ιουλίου 2018 (1)
  • Μαΐου 2018 (1)
  • Φεβρουαρίου 2018 (1)
  • Δεκέμβριος 2017 (1)
  • Ιουνίου 2017 (3)
  • Μαΐου 2017 (3)
  • Απρίλιος 2017 (3)
  • Μαρτίου 2017 (1)
  • Ιανουαρίου 2017 (1)
  • Δεκέμβριος 2016 (1)
  • Νοέμβριος 2016 (1)
  • Οκτώβριος 2016 (1)
  • Ιουλίου 2016 (2)
  • Ιουνίου 2016 (2)
  • Μαΐου 2016 (1)
  • Απρίλιος 2016 (2)
  • Μαρτίου 2016 (2)
  • Φεβρουαρίου 2016 (1)
  • Ιανουαρίου 2016 (2)
  • Δεκέμβριος 2015 (1)
  • Οκτώβριος 2015 (2)
  • Σεπτεμβρίου 2015 (1)
  • Αύγουστος 2015 (2)
  • Ιουλίου 2015 (3)
  • Μαΐου 2015 (2)
  • Μαρτίου 2015 (2)
  • Φεβρουαρίου 2015 (2)
  • Ιανουαρίου 2015 (1)
  • Δεκέμβριος 2014 (2)
  • Οκτώβριος 2014 (2)
  • Σεπτεμβρίου 2014 (2)
  • Ιουλίου 2014 (2)
  • Ιουνίου 2014 (1)
  • Μαΐου 2014 (3)
  • Απρίλιος 2014 (9)
  • Μαρτίου 2014 (4)
  • Φεβρουαρίου 2014 (2)
  • Ιανουαρίου 2014 (4)
  • Νοέμβριος 2013 (1)
  • Σεπτεμβρίου 2013 (1)
  • Αύγουστος 2013 (2)
  • Ιουλίου 2013 (3)
  • Ιουνίου 2013 (4)
  • Μαΐου 2013 (11)
  • Απρίλιος 2013 (5)
  • Μαρτίου 2013 (2)
  • Φεβρουαρίου 2013 (2)
  • Ιανουαρίου 2013 (9)
  • Δεκέμβριος 2012 (4)
  • Νοέμβριος 2012 (8)
  • Οκτώβριος 2012 (8)
  • Σεπτεμβρίου 2012 (10)
  • Αύγουστος 2012 (2)
  • Ιουλίου 2012 (1)
  • Μαΐου 2012 (5)
  • Απρίλιος 2012 (11)
  • Μαρτίου 2012 (4)
  • Φεβρουαρίου 2012 (7)
  • Ιανουαρίου 2012 (9)
  • Δεκέμβριος 2011 (17)

Δημοφιλή άρθρα και σελίδες

  • Γεώργιος Ἀντ. Γαλίτης: Μία ζωή ἐμπνευσμένη ἀπό τόν ἀρχηγό καί τελειωτή τῆς πίστεώς μας
    Γεώργιος Ἀντ. Γαλίτης: Μία ζωή ἐμπνευσμένη ἀπό τόν ἀρχηγό καί τελειωτή τῆς πίστεώς μας
  • Η Σαμαρείτισσα, εμείς και η πρακτικότητα στη ζωή μας!
    Η Σαμαρείτισσα, εμείς και η πρακτικότητα στη ζωή μας!
  • "Οὐκ ἔστιν ὧδε, ἀλλ' ἠγέρθη" (η εικόνα της Αναστάσεως)
    "Οὐκ ἔστιν ὧδε, ἀλλ' ἠγέρθη" (η εικόνα της Αναστάσεως)
  • Πόσα ήταν τα νήπια;
    Πόσα ήταν τα νήπια;
  • ΑΓΙΑ ΜΑΡΙΑ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ: ΠΟΙΑ ΗΤΑΝ ΤΕΛΙΚΑ;
    ΑΓΙΑ ΜΑΡΙΑ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ: ΠΟΙΑ ΗΤΑΝ ΤΕΛΙΚΑ;
  • Ο απόστολος Παύλος πριν από τη μεταστροφή του
    Ο απόστολος Παύλος πριν από τη μεταστροφή του
  • Η εκδήλωση των Τριων Ιεραρχών στην Κω
    Η εκδήλωση των Τριων Ιεραρχών στην Κω
  • ΜΙΚΡΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΤΗΣ ΝΗΣΤΕΙΑΣ
    ΜΙΚΡΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΤΗΣ ΝΗΣΤΕΙΑΣ
  • «Ἀναστήτω ὁ Θεός καὶ διασκορπισθήτωσαν» versus «νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός»;
    «Ἀναστήτω ὁ Θεός καὶ διασκορπισθήτωσαν» versus «νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός»;

Ετικέτες

"εκ του μη όντος" "ημέρα Κυρίου" 1η Σεπτεμβρίου 2ο Γυμνασίο Πρέβεζας 5 Μαΐου 7η Μαρτίου 7ο δημοτικό Σχολείο Κω 10η Συνέλευση του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών 11 Σεπτεμβρίου 1857 14η Νισάν 25 Μαρτίου 26η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων 28 Μαρτίου 2009 28η Οκτωβρίου 1940 80 ΑΔΤΕ 80 χρόνια 95 Θέσεις 1821 AIDS Antonio Scurati Arkansas brand copy Covid-19 De Vecchi El Greco Eλλάδα Fra Angelico Giotto Harvard Jean Daniélou Karen King Lobatschewski Maritina Max Weber Mountain Meadows Pinturicchio posthuman Rebranding Greece Richard Dawkins Rieman Terry Eagleton The Lost Gospel transhuman Utah Xρήστος Γιανναράς Xρεοκοπία Xριστούγεννα Άγ. Νικόλαος Κω Άγαβος Άγιο Πνεύμα Άγιο Φως Άγιοι Τόποι Άγιον Όρος Άγιος Βασίλειος Άγιος Γεώργιος Αρρεναγωγείου Κω Άγιος Γεώργιος Νέας Αλικαρνασσού Άγιος Ιάκωβος αδελφόθεος Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος Άγιος Ιωσήφ Ησυχαστής Άγιος Κοσμάς Αιτωλός Άγιος Νεκτάριος Άγιος Νικόλαος Άγιος Πέτρος Καστάνια Μεσσηνιακής Μάνης Άγιος Παΐσιος Άγιος Πορφύριος Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως Άννα Καραμπεσίνη Άννα Κομνηνή Άννα Κωστάκου Μαρίνη Άρειος Άρειος Πάγος Άσμα Ασμάτων Έκθεση Ζωγραφικής Έκθεση μαθητών Ίνδικτος Ίσαυροι Όρος Αμώμων Όσιος εφραίμ Α' Ἰωάννου Α΄ Οικουμενική Σύνοδος ΑΛΑΔΟ ΑΠΟΔΕΙΠΝΟ Αβδιού Αβραάμ Αγία Άννα Αγία Γη Αγία Γραφή Αγία Μαρία Μαγδαληνή Αγία Μαρίνα Ιλισίων Αγία Παρασκευή Κω Αγία Σοφία Κιέβου Αγία και Μεγάλη Σύνοδος Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή Αγιασμός των Υδάτων Αγιογραφία Αδάμ Αδιαβινή Αθ. Μουστάκης Αθήνα Αθανάσιος Μαρτίνος Αθανάσιος και Μαρίνα Μαρτίνου Αικατερίνη των Μεδίκων Ακάθιστος Ύμνος Αλέκος Μαρκόγλου Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης Αλέξιος Κομνηνός Αλεξάνδρεια Αμνός Ανάληψη Ανάσταση Ανάσταση του Λαζάρου Αναπαυσάς Αναστάσιμη Θεία Λειτουργία Ανασταση Αντιόχεια Αντώνης Γιαννακόπουλος Αποκάλυψη Αποκριά Αποστολική Εποχή Αποστολική Σύνοδος Αρμός Αρσένιος Σκηνούρης Αρχιεπίσκοπος Γεράσιμος Αρχιεπίσκοπος Ζαχαρίας Ασινέθ Αστική Εταιρεία Ιπποκράτης Αστική Εταιρεία Ιπποκράτης στην Κω Ασφενδιού Κω Αυγουστος Αυτοκεφαλία Βίβλος Βαπτιστήριο Βαραχίας Βαρθολομαίος Σαμαράς Βασίλειος Γοντικάκης Βασίλειος ο Κρης Βασιλική Κράββα Βασιλική Χρυσανθοπούλου Βατικανού Βηθανία Βησθαϊδά Βιοηθική Βιττεμβέργη Βουλή Γάιος Πομπήιος Μάγνος Γένεσις Γέροντας Αλύπιος: Απαντήσεις σε προβληματισμούς Γαλάτας Γαλίτης Γαλατία Γαριζίν Γεβγκένι Ζαμιάτιν Γενέθλιο Προδρόμου Γερμανία Γεωργία Τσιάπα Γεωργία Τσιάπα-Σιφναίου Γεώργιος Θανόπουλος Γεώργιος Πατρώνος Γεώργιος Σακέλλης Γιαννιτσά Γιώργος Κίσσας Γιώργος Μουστάκης Γιώργος Μπάρλας Γιώργος Πατρώνος Γκασπάρ ντε Κολινί Γλώσσα Καινής Διαθήκης Γνώθι σαυτόν Γρατσέας Γρατσέας Γεώργιος Γρηγόριος 13ος Γρηγόριος Ζ΄ Δάσκαλος και μαθητής Δαβίδ Δαβιδόπουλος Ανδρέας Δαμασκός Δαρείος Δεκαπενταύγουστος Δημ. Γερούκαλης Δημ. Μπεκριδάκης Δημήτριος Κ. Γερούκαλης Δημητριάδος Δημιουργός Δημᾶς Διακονία Διατεσσάρων Διορθόδοξη Συνάντηση στην Κω Διοτρεφής Δοκίμιο γιά τό μυστήριο τῆς ἱστορίας Δομήνικος Θεοτοκόπουλος Δορκάς Δωδεκάνησα Δώρα των Μάγων Εδώμ Εθνική γιορτή Εις Άδου Κάθοδος Εις γην Χαναάν Εκδόσεις "Επτάλοφος" Εκδόσεις Αρμός Εκδόσεις Γρηγόρη Εκδόσεις Πόλις Εκκλησία Εκκλησία της Κω Ελένη Ζαρίφη Ελεφαντίνη Ελεύθερη διάχυση της πληροφορίας Ελλάδα Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού Εμείς Επέτειος Ενσωμάτωσης Επίσκοποι Κω Επανάσταση Επιστολές Επιστολή Ιακώβου Επτάνησος Εργαστήριο Αγιογραφίας Ιεράς Μητροπόλεως Κώου και Νισύρου. Ερρίκος Δ΄ Ερρίκος της Ναβάρρας Εσερινός Τυρινής Εσπερινός Εσπερινός της Αγάπης Ευαγγελισμός Ευαγγελισμός της Θεοτόκου Ευαγγελιστές Ευρώπη Ζαχαρίας Γιαννακάς Ζιμπάμπουε Ζεραφείμ Ζωοδόχος Πήγη Ηγούμενος Ιβήρων Ναθαναήλ Ηγούμενος Σταυρονικήτα Τύχων Η γυναίκα μου Ηλίας Ηλιακός Λύχνος Η μάσκα της ψευδαίσθησης Ημέρα της Γυναίκας Η περί Θεού Αυταπάτη Ηρωδιανοί Ηρώδης Θέματα Βιοηθικής Θεία Ευχαριστία Θεία Λειτουργία Θεολογία της Εικόνας Θεολογική Σχολή Θεολογική Σχολή Χάλκης Θεοτόκος Θεοφάνεια Θεοφάνεια 2014 Θεοφάνης ο Κρης Θερμοπυλών Ιωάννης Θεσσαλονίκη Θεός Θωμάς Ιωαννίδης Ιερά Μητρόπολη Κώου και Νισύρου Ιερά Μητρόπολις Κώου και Νισύρου Ιερουσαλήμ Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου Μακρονήσου Ιησούς Ιούδας Ιπποκράτειο Λύκειο Κω Ιρλανδία Ισραήλ Ιστορία Ιστορία της Σωτηρίας Ιταλοί Ιω. Πλεξίδας Ιωάννης Ιωάννης Καλβίνος Ιωάννης Πλεξίδας Ιωάννης Τοπαλίδης Ιωαννίτες Ιππότες Ιωνάς Ιωσήφ Ιόππη ΚΥΡΑ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ Κάλυμνος Κάρεν Κινγκ Κάρολος 9ος Κάστρο Νεραντζιάς Κίεβο Καίσαρας Καινή Διαθήκη Καινὴ Διαθήκη Καλιγούλας Κασσιανή Καστανιώτης Κατάδυση του Τιμίου Σταυρού Κεφαλονιά Κλαύδιος Κοίμηση της Θεοτόκου Κολοσσές Κομοτηνή Κονδύλης Κουκουσός Κρήτη Κριτής Κυρήνιος Κυριακή προ της Χριστού Γεννήσεως Κυριακή της Απόκρεω Κυριακή της Ορθοδοξίας Κυριακή των Βαΐων Κωνσταντίνειος δωρεά Κωνσταντίνος Καραϊσαρίδης Κωνσταντινούπολη Κως Κόλαση Κόμανα Κύρος Κώου και Νισύρου Κώου και Νισύρου Ναθαναήλ Κῶς Λάζαρος Λαμπροβδομάδα Λαοδικεία Λατρεία Λειτουργούσα εσχατολογία Λινοπότι Λογική Λουκάς Λουκάς Λελόβας Λούης Κίτσος Λυκαβητός Λόγος Μ. Πέμπτη Μ. Παρασκευή Μ. Τετάρτη ΜΙΕΤ Μάρθα Μάρκελλος Πιράρ Μάρκος Μέγα Σάββατο Μέγα Συνέδριο Μέγας Αθανάσιος Μέγας Κωνσταντίνος Μίρκο Τομάσοβιτς Μακρόνησος Μανωλάδα Μαρία Μαρία Σκιαδαρέση Μαργαρίτα Χαντζιάρα Μαργαρίτα των Βαλουά Μαριαμνή Μαρτίνος Λούθηρος Μαστιχάρι Ματζικέρτ Ματθίλδη της Κανόσα Ματθαίος Μεγάλη Δευτέρα Μεγάλη Εβδομάδα Μεγάλη Πέμπτη Μεγάλο Σάββατο Μεγάλος Κανόνας Μελέτιος Αϊβαζίδης Μελίφρων Μελχισεδέκ Μεσίας Χριστός Μεσσίας Μη Μηνάς Αλ. Αλεξιάδης Μητροπολίτης Κώου καί Νισύρου κ. Ναθαναήλ Μητροπολίτης Κώου και Νισύρου Ναθαναήλ Μητροπολίτης Κώου και Νισύρου κ. Ναθαναήλ Μητροπολιτικός Ναός Κω Μητσιάς Μια μολυβιά χαράς Μικρά Ασία Μικρασιατικός Ελληνισμός Μιχάλης Ν. Τριανταφύλλου Μνημειοτεχνική ΕΠΕ Μονή αγίου Ιωάννου του Θεολόγου Μονή των Καστριανών Μοναχός Μορμόνοι Μυροφόρες Μυστικός Δείπνος Μωσαϊκός Νόμος Μόσχας Κύριλλος Μύρα της Λυκίας ΝΗΣΤΗΣΙΜΑ ΦΑΓΗΤΑ Νέα Μάκρη Νέρων Νίσυρος Ναθαναήλ Ναός Ζοροβάβελ Ναός Ηρώδη Ναός Σολομώντα Ναός της Αναστάσεως Ναός του Ηρώδη Νικηφόρος Βρεττάκος Νύχτα του αγίου Βαρθολομαίου Οικουμενικό Πατριαρχείο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος Οι ψυχοσεξουαλικές αλλαγές στην εφηβεία Ο κενός τάφος Ολοκλήρωμα Ομιλία Τριών Ιεραρχών Ορθόδοξη Εκκλησία Οσία Μελώ Ουκρανία Οἰκολογικός λόγος Οἰκουμενικό Πατριαρχείο Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης κ. Βαρθολομαῖος Π. Οικονομίδης Πάνειον Όρος Πάσχα Πάτμος Πίστη και Επανάσταση Πίτα συλλόγου Παλαιά Αλικαρνασσός Παλαιά Διαθήκη Παλαιοχριστιανική Βασιλική Παλαιστίνη Παλαιό Πυλί Πανάγιος Τάφος Παναγία Παναγία Καστριανών Παναγία Καστριανῶν Παναγία Σπηλιανή Παναγιώτης Καποδίστριας Πανεπιστήμιο Κρήτης Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης Παννυχίς Ἀναστάσεως Πανσέληνος Παπαχαρτοφύλης Παράδεισος Παρασκευή της Λαμπρής Πατάκης Πατερική Γραμματεία Πατρίδες Μικράς Ασίας Πατριάρχης Μόσχας Κύριλλος Πατριαρχείο Μόσχας Πατρώνος Γιώργος Παύλος Πεντηκοστή Περί εγκλημάτων και ποινών Πεσάχ Πετρούμι Πιλάτος Πιτυούντας Πλάτανος Ιπποκράτη Πνευματική Εστία Πνευματική Εστία Ιεράς Μητροπόλεως Κώου και Νισύρου Πνύκα Πράξεις Πράξεις Αποστόλων Προτεσταντισμός Πρωτομαγιά Πσράδεισος Πτώση Πυλί Πυλί Φασσού Ριζάρειος Ρωμαιοκαθολική εκκλησία Ρωμανός Δ΄ Διογένης Ρωμαϊκή Αὐτοκρατορία Ρώμη Σάββατο του Λαζάρου Σάρρα Σαμάρεια Σαμαρείτισσα Σαρακοστή Σαύλος Σεβ. Μητρ. Κώου και Νισύρου κ. Ναθαναήλ Σεμπάστιαν Μπάρυ Σιλβέστρος Α΄ Σμύρνη Σολομών Σπορέως Σπύρος Βρυώνης Σταυρός Σταύρος Παπασταύρου Σταύρωση Στρειδάς Στρόβιλο Συνέδριο Συνθήκη της Βεστφαλίας Συνοπτικοί Συρία Σωτ. Γουνελάς Σύλλογος Μικρασιατών Κω "Ο Ηρόδοτος" Σύρου Δωρόθεος Τάκιτος Τίμιος Σταυρός Ταρσός της Κιλικίας Τιβέριος Τοπαλίδης Γιάννης Το όνομα του Ρόδου Τούρκοι Τρεις Ιεράρχες Τριακονταετής Πόλεμος Τριων Ιεραρχών Τριώδιο Τριών Ιεραρχών Τροπάριο της Κασσιανής Τσάμικος Τσεζάρε Μπεκαρία Τσινόρεμα Σταυρούλα Υπαπαντή Υπεραγία Θεοτόκος Φίλων Φαινόμενα και Διοσημεία Φιλήμων Φιλήμων Φωτόπουλος Φλάβιος Ἰώσηπος Φώτα Φῆστος Χάβρα Κως Χάλκινο γένος Χαντάκα Χατζηβαυίδ Χούντα Χρήστος Γαμβρέλλης Χριστίνα Καλογήρου Χριστίνα Μιχαλοπούλου Χριστιανισμός Χριστιανοί Χριστούγεννα Χριστός Χριστός ανέστη Χρυσή Τσιούρη Ωσηε άγ. Ευόδιος άγ. Ιγνάτιος άγ. Ιωάννης άγ. Νικόλαος πόλεως Κω άγ. Στέφανος άγ. απ. Ανδρέας άγαλμα Αγίου Νικολάου Κως άγιος άγιος Γρηγόριος Νύσσης άγιος Ιωάννης Κυνηγός άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος άγιος Μάρτυρας Βασιλίσκος άγιος Νικόλαος Πλανάς άγιος Σάββας άγνοια του πλησίον άσκηση άχρονος έδοξε καμοί έθιμα έθιμο του Λαζάρου στην Κω έλεγχος ποιμένων α-νόητο αίμα αγ. Μαρία Μαγδαληνή αγάπη αγία Κυριακή αγία Ταβιθά αγαπάτε αλλήλους αδαμικό πλέγμα αδικία αθεΐα ακτημοσύνη αλήθεια του ευαγγελίου αλβανικό έπος αλλαγή αλληγορία αλληγορική ερμηνεία αλληλεγγύη αλλοτρίωση αμαρτία αμαρτωλή ανάστα ο Θεός ανάσταση του Χριστού αναγκαιότητα ανακαίνιση ανθρωπική αρχή ανθρωπολογία του κακού. ανθρωπότητα ανθρώπινα δικαιώματα αντιμετώπιση απ. Ιάκωβος απ. Πέτρος απ. Παύλος απ. Σίλας απ. Σιλουανός απ. Τιμόθεος απελευθέρωση απλότητα απόκρυφα απόστολοι απόστολος Πέτρος απόστολος Παύλος αριθμός νηπίων αριστοτελικό σύμπαν αρχή της Ινδήκτου αρχαιολογικός χώρος αρχιεπίσκοπος αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος ασθένεια αστέρι βάπτιση βίντεο βασίλειο Ιούδα βασίλειο Ισραήλ γέννησις τοῦ Σωτῆρος γένος γνωστικές ομάδες γνωστικισμός γραμματείς γυναίκα του Ιησού γυναίκες δάσκαλος δάφνες δέκα λεπροί δανεισμός διάλογος διαθρησκειακός διάλογος διαφημιστής διεπαφή δικαιοδοσίες διώκτες διώκτης δολοφονία δούλος δυσκολίες δωδεκάθεο δύο Πακιστανοί δώρα εβραϊκή γλώσσα εγκαίνια εγωϊσμός εικονομάχοι εικόνα εικόνα της Αναστάσεως εικόνες εκδήλωση εκδόσεις Λογείον εκκλησιαστικό γεγονός εκλογές εκπαίδευση εκπρόσωποι ελευθερία ελεύθερος ελληνική γλώσσα ελληνιστική κοινή ελληνοϊταλικός πόλεμος ελπίδα εμπειρία του Λόγου της Ζωής ενάτη ενθρόνιση ενορία εντροπία ενότητα Εκκλησίας εξ Ιουδαίων εξ εθνών εξορία εξουσία επίσκοπος επαγγελίες επείνασα επιγραφές επιτάφιος εργάτης εργασία ερμηνεία ερχόμενος ο Κύριος ευαγγ. Ματθαίος ευαγγέλια ευαγγέλιο ευαγγέλιο Κρίσεως ευαγγέλιο του Λουκά ευαγγελικές παραδόσεις ευαγγελιστής Ματθαίος ευκλείδεια γεωμετρία ευρωεκλογές εύα εὐαγγ. Λουκᾶς εὐαγγ. Ματθαῖος εὐαγγελιστές ζωή ζωή στην αποστολικη εποχή ηθική ημέρα προσευχής για το περιβάλλον η προδοσία θάνατος θαυματουργικής θαύμα θεολογία θεολόγος θρήσκος θρησκεία θρησκείες θρησκειοποίηση της Εκκλήσιας θρησκειοποιημένο ιεραποστολή ιεροσύνη ιθαγένεια ιουδαϊσμος ιουδαϊσμός ιπποτοκρατία ιστορική αξιοπιστία κάλλος κήνσος κήρυγμα καινή κτίση καπιταλιστικό σύστημα κατήχηση καταπίεση καταστροφές καταστροφή του περιβάλλοντος κατηχητική σχολή κβαντικό κενό κβαντομηχανική κενός τάφος κιβώριο κοινωνία κοπιμισμός κοπτικά κοπτικοί πάπυροι κορωνοϊός κρίση κριτική κόσμος λαός λειτουργική εσχατολογία λειτουργικός χρόνος λειτουργικός χώρος λιθοβολήσουν λύτρωση μέλλον μήνυμα μαθητές μαθητής μαρτυρία μαρτυρίες μαρτύριο μετάνθρωπος μετάνοια μετάσταση μετάφραση στα γερμανικά μετακινήσεις στην αρχαιότητα μετανάστες μεῖνον μεθ᾿ ἡμῶν μη ευκλείδεια γεωμετρία μισθός μοναστήρι μυροφόρες μύρο νήπια νερό νηστεία νομοτέλεια νόμισμα ξένος ο ιερός νιπτἠρ οικολόγος οικονομία οικουμενικότητα ομιλία ορθόδοξη ανθρωπολογία ορθόδοξη παράδοση ορλοφικά οροθετικοί οσίου Ισαάκ Σύρου Ασκητικοί Λόγοι οστεοφυλάκια οἱ τῆς ὁδοῦ οἱ ἐπικαλούμενοι τό ὄνομα π. Νικήτας πάπυρος πίστη πανδημία πανηγύρια παραμονή Πρωτοχρονιάς παραχαράξεις παρελθόν παρόν πασχαλινό δείπνο πατρίδα πειθαρχία περιτομή περιφορά πηγή πλησίον πλούτος πραότητα προοίμιο ευαγγελίου προς Εβραίους προστασία της φύσης προσωκρατικοί προφήτες προφήτης προφήτης Ζαχαρίας προφήτης Ιωήλ προφητεία πρός Ἑβραίους Ἐπιστολή πρόσφυγες από τη Συρία πρόσωπο πρόφήτες πρώτη Ἐκκλησία πυρκαγιές στην αρχαιότητα ρατσισμός σέδερ σαχιδική διάλεκτος σεβασμός στη φύση σεισμός 1933 σημάδια σιθιανών σταυροειδές βαπτιστήριο σταύρωση στολισμένα συγγραφείς Καινής Διαθήκης συλλογή υπογραφών συναισθήματα μαθητῶν μετά τήν Ἀνάσταση συσσίτιο σφαγή σχέσεις σχέση σχολείο σωτηρία σωφρονισμός σύζυγος σύζυγος του Ιησού σύνθρονο σύνοδος τριών πλανητών τάφος τέσσερα εὐαγγέλια ταπείνωση ταυτότητα τεχνολογία και επιστήμη τζαμί Λόζιας τοκογλυφία τολμήσας του Σπορέως τουρκοκρατία τρίκλιτη βασιλική τρεις μάγους τυφλός φανατισμός φαρισαίοι φθορά φιλανθρωπία φράουλες φρέαρ Ιακώβ φραγγέλιο φυλακές φόβος του άλλου φόροι χαρά χειροτονία χρόνος ψυχολογία όσιος Χριστόδουλος ἀνασταση ἀπόστολοι ἅγιος Ἰωάννης Θεολόγος Ἀγρίππας Ἀκαδημία Θεολογικῶν Σπουδῶν Βόλου Ἀνάσταση Ἀνανίας Ἀνανίας καί Σαπφείρα Ἀντιόχεια Ἀπόστολος Βαρνάβας Ἀπόστολος Παῦλος Ἀρσένιος Σκηνούριος Ἅγιοι Πάντες Ἅγιος Σιλουανός Ἅγιος Σωφρόνιος ἐγωισμός ἔθνος Ἐκδοτική Δημητριάδος Ἐκκλησία Ἐλπιδοφόρος Λαμπρυνιάδης Ἐνότητα Ἰερουσαλήμ Ἰωάννης Μᾶρκος Ἰωάννης Σαββάκης Ἰωσήφ ὁ Μνήστωρ ὄνομα Χριστιανοί Ὀκταβιανός Αὔγουστος Ὅσιος Χριστόδουλος Ὑπαπαντή τοῦ Κυρίου

Ιστολόγια που παρακολουθώ

  • OODE
  • athanasiosroukalis
  • Το Ιστολόγιο του Ρογήρου
  • Dikonima
  • Ορθόδοξη Ιεραποστολή -Orthodox Mission -Mission Οrthodoxe - Misión Ortodoxa - Missão Ortodoxa - Missione Ortodossa - православная миссия- Misiunea Ortodoxă- 东正教使命 - रूढ़िवादी मिशन
  • παπα Καλλίνικος

Στατιστικά

  • 212.019 hits
Φεβρουαρίου 2023
Κ Δ Τ Τ Π Π Σ
 1234
567891011
12131415161718
19202122232425
262728  
« Ιολ.    

1. Κειμενα μου

  • 1. ΠΕΤΡΟΣ ΚΑΙ ΠΑΥΛΟΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΟΧΕΙΑ. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΙ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
  • 2. ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

2. Υλικο για το μαθημα των Θρησκευτικων

  • Εννοιολογικοί Χάρτες
  • Σχεδιαγράμματα για την Α΄ Λυκείου
  • Σχεδιαγράμματα για την Β΄ Λυκείου
  • Σχεδιαγράμματα για την Γ΄ Λυκείου

3. Κειμενα διαφορα

  • ΚΕΙΜΕΝΑ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΓΕΡΟΥΚΑΛΗ-ΑΣΤΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ "ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ"

4. Βιβλια

  • Αγίου Νεκταρίου, Το Γνῶθι Σαὐτὸν
  • Βιργκίλ Γκεοργκίου, Ο Δερμάτινος Χιτώνας
  • Γιώργου Μπάρλα, Φύλακας του αδελφού μου
  • Καλαντζάκη Σταύρου, Ετυμολογία και Θεολογική Ερμηνεία Βιβλικών Ονομάτων βάσει Ιερών Ονομαστικών
  • Μετάνθρωπος. Ζώντας σ' έναν ψηφιακό κόσμο
  • Πρόσωπον προς Πρόσωπον
  • Σοφίας Χατζή, Μουτότο 2, Περιπέτεια στη Σαβάνα

Blogroll

  • Learn WordPress.com

Επιστημονικα ιστολογια

  • ARCHAEOLOGY IN PROCESS
  • Evangelical Textual Criticism
  • Βίβλος και Οικουμένη
  • Ιστολόγιο βιβλικών σπουδών / Biblical Studies Blog
  • Μιλτιάδης Κωνσταντίνου
  • The Leon Levy Dead Sea Scrolls Digital Library

Ειδησεις απο την Κω

  • Aegeanews
  • Νήσος Κως
  • Το Βήμα της Κω
  • Kosnwes24
  • Kosvoice

Ιστότοποι Πατριαρχείων και Μητροπόλεων

  • 1. Oικουμενικόν Πατριαρχείον
  • 2. Ιερά Μητρόπολις Κώου και Νισύρου

Ιστοτοποι που παρακολουθω

  • Άρτος Ζωής-Δελτίο Βιβλικών Μελετών
  • Αντίφωνο
  • Ελληνικός ιστοχώρος για τον Kierkegaard
  • Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών
  • Νυχθημερόν
  • Πεμπτουσία
  • Στον ίσκιο του Ήσκιου
  • Natura Zante, συν κεφάλαια θεολογίας του περιβάλλοντος

Ιστολογια που παρακολουθω

  • 1ο ΓΕΛ ΚΩ "Ιπποκράτειο"
  • Anglo-Saxon & Celtic Orthodoxy
  • Eleni Zarifi's blog
  • Exprotestant
  • Άγ. Αθανάσιος Πλατανίου Κω
  • Ακολουθείν
  • Ανάμεσα στους τοίχους
  • Ανα-γινώσκειν
  • Γεωδίφης
  • Δάνεισε τα μετάξια στον άνεμο
  • Η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο!
  • ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΗ
  • Θεολογικό Αναλόγιο
  • Θεολογικές Καταθέσεις…
  • Ι. Μ. Προφήτου Ηλιού Θήρας
  • Ιδιωτική Οδός
  • Κατηχητής
  • Νέα Πνευματική Αντίδραση
  • Ορθόδοξη Ιεραποστολή του Μπουσούγκιου στην Ουγκάντα
  • Προσκυνητής
  • ΠΛΑΤΥ-ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ-ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ
  • ΠΡΟΣΧΩΜΕΝ
  • Πέρα από το άτομο
  • Συν-οδοιπορία
  • Τρίχες κατσαρές
  • Τάχα και στέλεχος
  • Το τάλαντο
  • Το Ιστολόγιο του Ρογήρου
  • Φως Φαναρίου
  • MYSTAGOGY The Weblog Of John Sanidopoulos
  • Oxford University Press's Academic Insights for the World
  • sntoumanis' blog

Ιστολογια στα οποια ειμαι μελοσ

  • Αέναη Επανάσταση
  • Εκπαιδευτικές και θεολογικές αταξίες
  • Ο Ήχος του Ανέμου
  • Πρωτοβουλία Χριστιανών κατά του Εθνοφυλετισμού, Νεοφασισμού, Νεοναζισμού
  • Σαν βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη

1. Κειμενα μου

  • 1. ΠΕΤΡΟΣ ΚΑΙ ΠΑΥΛΟΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΟΧΕΙΑ. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΙ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
  • 2. ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

Προστεθείτε στους 76 εγγεγραμμένους.

Οι κατηγορίες μας

Αναδημοσιεύσεις Απαντήσεις σε απορίες Βίντεο μικρά Βιβλία Βυζαντινή μουσική Διάφορα Δυτικός κόσμος και θρησκευτικές συγκρούσεις Ειδήσεις Εικόνες Θεολογικά Σχόλια Καινή Διαθήκη Μουσική Προσωπογραφίες Σχόλια στην επικαιρότητα Φωτογραφίες

Αναζητηση

Προσφατα Αρθρα

  • Γεώργιος Ἀντ. Γαλίτης: Μία ζωή ἐμπνευσμένη ἀπό τόν ἀρχηγό καί τελειωτή τῆς πίστεώς μας
  • Δύο διαφορετικές ἔννοιες: «Ἔθνος» καί «Γένος»
  • Πολυπολιτισμικότητα; Βεβαίως! Ἄς διδαχθοῦμε, ὅμως, ἀπό τό παράδειγμα τῆς Σμύρνης
  • Μυροφόρες: οἱ πρῶτοι Ἀπόστολοι
  • ΓΕΩΡΓΙΟΣ Π. ΠΑΤΡΩΝΟΣ (24 Φεβρουαρίου 1935 – 15 Αὐγούστου 2021): Διακονώντας διά βίου τόν Λόγο
  • Τά βάσανα Πάντων τῶν Ἁγίων κι ἐμεῖς ἀπέναντι στήν πανδημία
  • Πεντηκοστή: «πάντες ὁμοῦ ἐπί τό αὐτό»
  • Γιά τήν ὥρα ἐνάρξεως τῆς Παννυχίδος τῆς Ἀναστάσεως
  • Χριστούγεννα: «τό πλήρωμα τοῦ χρόνου»
  • Ο ΑΓΙΟΣ ΣΙΛΟΥΑΝΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΟΥ
  • ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΖΩΗ: «Μιά μολυβιά χαρᾶς»
  • Παλαιά Διαθήκη: θέλει γνώση καί σύνεση ἡ προσέγγισή της!
  • Μεγάλη Ἑβδομάδα: μιά προκλητική πρόσκληση
  • 28 Μαρτίου 2009-28 Μαρτίου 2020: με Ελπίδα για το αύριο
  • Παρουσίαση τοῦ βιβλίου τῆς Μαργαρίτας Χαντζιάρα «Ἡ μάσκα τῆς Ψευδαίσθησης»
  • Μητροπολίτης Ναθαναήλ: δέκα χρόνια ὑπηρετώντας τήν κατήχηση στήν Κῶ καί στή Νίσυρο
  • Νηστεία: τί ἀκριβῶς ἐπιδιώκουμε μέ αὐτή;
  • ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ: Ἡ ἑορτὴ τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ στὸν κόσμο
  • Ζώντας στήν ἀποστολική ἐποχή (4ο μέρος) Ἀποστολική Ἐκκλησία: ἦταν ὅλα ἰδανικά;
  • Υπάρχει εκκλησιαστική ενότητα δίχως οικουμενική συνείδηση;
  • Ζώντας στήν ἀποστολική ἐποχή (3ο μέρος) Ἡ Ἐκκλησία τότε (… καί ὄχι σήμερα)
  • Παρουσίαση από τον Αλέκο Μαρκόγλου του βιβλίου τού Μιχαήλ Ν. Τριανταφύλλου «ΠΑΛΑΙΑ ΑΛΙΚΑΡΝΑΣΣΟΣ»
  • Ὁ Λαός τῆς Οὐκρανίας καί τό Αὐτοκέφαλο, μέ ἀναφορά στή Δωδεκάνησο
  • Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο – Πατριαρχεῖο Μόσχας: Ποῦ βρίσκεται ἡ δύναμη τελικά;
  • Ζώντας στήν ἀποστολική ἐποχή (2ο μέρος) Πόσο ἄλλαξε ἡ καθημερινότητα ἀπό τότε …
  • Μετάνθρωπος: ζώντας σ᾿ έναν ψηφιακό κόσμο
  • Ζώντας στήν ἀποστολική ἐποχή (1ο μέρος) Λίγες σκέψεις γιά εἰσαγωγή…
  • Ναοδομία: τά πρῶτα βήματα, μέ ἀναφορά στήν Κῶ
  • Μέρα γιορτῆς στό Παλαιό Πυλί τῆς Κῶ
  • «Έτσι έγινε η γέννηση του Ιησού Χριστού»

Αρχειο

  • Ιουλίου 2022 (2)
  • Ιουνίου 2022 (1)
  • Μαΐου 2022 (1)
  • Αύγουστος 2021 (1)
  • Ιουνίου 2021 (2)
  • Μαΐου 2021 (1)
  • Δεκέμβριος 2020 (1)
  • Σεπτεμβρίου 2020 (1)
  • Ιουνίου 2020 (1)
  • Απρίλιος 2020 (2)
  • Μαρτίου 2020 (1)
  • Φεβρουαρίου 2020 (1)
  • Μαρτίου 2019 (2)
  • Δεκέμβριος 2018 (1)
  • Νοέμβριος 2018 (1)
  • Οκτώβριος 2018 (3)
  • Σεπτεμβρίου 2018 (3)
  • Αύγουστος 2018 (1)
  • Ιουλίου 2018 (1)
  • Μαΐου 2018 (1)
  • Φεβρουαρίου 2018 (1)
  • Δεκέμβριος 2017 (1)
  • Ιουνίου 2017 (3)
  • Μαΐου 2017 (3)
  • Απρίλιος 2017 (3)
  • Μαρτίου 2017 (1)
  • Ιανουαρίου 2017 (1)
  • Δεκέμβριος 2016 (1)
  • Νοέμβριος 2016 (1)
  • Οκτώβριος 2016 (1)
  • Ιουλίου 2016 (2)
  • Ιουνίου 2016 (2)
  • Μαΐου 2016 (1)
  • Απρίλιος 2016 (2)
  • Μαρτίου 2016 (2)
  • Φεβρουαρίου 2016 (1)
  • Ιανουαρίου 2016 (2)
  • Δεκέμβριος 2015 (1)
  • Οκτώβριος 2015 (2)
  • Σεπτεμβρίου 2015 (1)
  • Αύγουστος 2015 (2)
  • Ιουλίου 2015 (3)
  • Μαΐου 2015 (2)
  • Μαρτίου 2015 (2)
  • Φεβρουαρίου 2015 (2)
  • Ιανουαρίου 2015 (1)
  • Δεκέμβριος 2014 (2)
  • Οκτώβριος 2014 (2)
  • Σεπτεμβρίου 2014 (2)
  • Ιουλίου 2014 (2)
  • Ιουνίου 2014 (1)
  • Μαΐου 2014 (3)
  • Απρίλιος 2014 (9)
  • Μαρτίου 2014 (4)
  • Φεβρουαρίου 2014 (2)
  • Ιανουαρίου 2014 (4)
  • Νοέμβριος 2013 (1)
  • Σεπτεμβρίου 2013 (1)
  • Αύγουστος 2013 (2)
  • Ιουλίου 2013 (3)
  • Ιουνίου 2013 (4)
  • Μαΐου 2013 (11)
  • Απρίλιος 2013 (5)
  • Μαρτίου 2013 (2)
  • Φεβρουαρίου 2013 (2)
  • Ιανουαρίου 2013 (9)
  • Δεκέμβριος 2012 (4)
  • Νοέμβριος 2012 (8)
  • Οκτώβριος 2012 (8)
  • Σεπτεμβρίου 2012 (10)
  • Αύγουστος 2012 (2)
  • Ιουλίου 2012 (1)
  • Μαΐου 2012 (5)
  • Απρίλιος 2012 (11)
  • Μαρτίου 2012 (4)
  • Φεβρουαρίου 2012 (7)
  • Ιανουαρίου 2012 (9)
  • Δεκέμβριος 2011 (17)

Δημοφιλή άρθρα & σελίδες

  • Γεώργιος Ἀντ. Γαλίτης: Μία ζωή ἐμπνευσμένη ἀπό τόν ἀρχηγό καί τελειωτή τῆς πίστεώς μας
    Γεώργιος Ἀντ. Γαλίτης: Μία ζωή ἐμπνευσμένη ἀπό τόν ἀρχηγό καί τελειωτή τῆς πίστεώς μας
  • Η Σαμαρείτισσα, εμείς και η πρακτικότητα στη ζωή μας!
    Η Σαμαρείτισσα, εμείς και η πρακτικότητα στη ζωή μας!
  • "Οὐκ ἔστιν ὧδε, ἀλλ' ἠγέρθη" (η εικόνα της Αναστάσεως)
    "Οὐκ ἔστιν ὧδε, ἀλλ' ἠγέρθη" (η εικόνα της Αναστάσεως)
  • Πόσα ήταν τα νήπια;
    Πόσα ήταν τα νήπια;
  • ΑΓΙΑ ΜΑΡΙΑ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ: ΠΟΙΑ ΗΤΑΝ ΤΕΛΙΚΑ;
    ΑΓΙΑ ΜΑΡΙΑ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ: ΠΟΙΑ ΗΤΑΝ ΤΕΛΙΚΑ;
  • Ο απόστολος Παύλος πριν από τη μεταστροφή του
    Ο απόστολος Παύλος πριν από τη μεταστροφή του
  • Η εκδήλωση των Τριων Ιεραρχών στην Κω
    Η εκδήλωση των Τριων Ιεραρχών στην Κω
  • ΜΙΚΡΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΤΗΣ ΝΗΣΤΕΙΑΣ
    ΜΙΚΡΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΤΗΣ ΝΗΣΤΕΙΑΣ
  • «Ἀναστήτω ὁ Θεός καὶ διασκορπισθήτωσαν» versus «νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός»;
    «Ἀναστήτω ὁ Θεός καὶ διασκορπισθήτωσαν» versus «νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός»;

Ημερολογιο

Φεβρουαρίου 2023
Κ Δ Τ Τ Π Π Σ
 1234
567891011
12131415161718
19202122232425
262728  
« Ιολ.    

Κατηγοριες

  • Απαντήσεις σε απορίες (19)
  • Αναδημοσιεύσεις (8)
  • Βυζαντινή μουσική (1)
  • Βίντεο μικρά (1)
  • Βιβλία (21)
  • Δυτικός κόσμος και θρησκευτικές συγκρούσεις (5)
  • Διάφορα (20)
  • Ειδήσεις (37)
  • Εικόνες (2)
  • Θεολογικά Σχόλια (68)
  • Καινή Διαθήκη (15)
  • Μουσική (2)
  • Προσωπογραφίες (9)
  • Σχόλια στην επικαιρότητα (25)
  • Φωτογραφίες (3)

1. Κειμενα μου

  • 1. ΠΕΤΡΟΣ ΚΑΙ ΠΑΥΛΟΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΟΧΕΙΑ. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΙ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Η διδακτορική μου διατριβή. Υποστηρίχθηκε το 2011 και εξεδόθη το 2020 ως ΚΑ΄ τόμος του περιοδικού «ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΣ»
  • 2. ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ Έκδοση της Ιεράς Μητροπόλεως Κώου και Νισύρου με μερικές σκέψεις για την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδόξου εκκλησίας

2. Υλικο για το μαθημα των Θρησκευτικων

  • Εννοιολογικοί Χάρτες Εννοιολογικοί Χάρτες για το μάθημα των Θρησκευτικών
  • Σχεδιαγράμματα για την Α΄ Λυκείου Σχεδιαγράμματα για το μάθημα των θρησκευτικών της Α΄ Λυκείου
  • Σχεδιαγράμματα για την Β΄ Λυκείου Σχεδιαγράμματα για το μάθημα των θρησκευτικών της Β΄ Λυκείου
  • Σχεδιαγράμματα για την Γ΄ Λυκείου Σχεδιαγράμματα για το μάθημα των θρησκευτικών της Γ΄ Λυκείου

3. Κειμενα διαφορα

  • ΚΕΙΜΕΝΑ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΓΕΡΟΥΚΑΛΗ-ΑΣΤΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ "ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ"

4. Βιβλια

  • Αγίου Νεκταρίου, Το Γνῶθι Σαὐτὸν Ένα βιβλίο με πολλά κείμενα αυτογνωσίας γραμμένα από τον άγιο Νεκτάριο, για πρώτη φορά σε νεοελληνική απόδοση.
  • Βιργκίλ Γκεοργκίου, Ο Δερμάτινος Χιτώνας Από τις εκδόσεις Ακρίτας το έργο του μεγάλου Ρουμάνου συγγραφέα Βιργκίλ Γκεοργκίου Ὁ δερμάτινος χιτώνας». Στα ελληνικά κυκλοφορούν επίσης
  • Γιώργου Μπάρλα, Φύλακας του αδελφού μου Ενδιαφέροντα άρθρα, ομιλίες και σκέψεις από το θεολόγο-φιλόλογο και παραγωγό ραδιοφωνικών εκπομπών Γ. Μπάρλα. Σύγχρονος λόγος με άποψη. Ευα
  • Καλαντζάκη Σταύρου, Ετυμολογία και Θεολογική Ερμηνεία Βιβλικών Ονομάτων βάσει Ιερών Ονομαστικών Από τα Ανάλεκτα Βλατάδων, αρ. 44.
  • Μετάνθρωπος. Ζώντας σ' έναν ψηφιακό κόσμο Επιτρέπεται να δημιουργήσουμε νέους «ισχυρότερους» και «ικανότερους» ανθρώπους; Ανθρώπους της διεπαφής (interface) με τον ηλεκτρονικό υπολογι
  • Πρόσωπον προς Πρόσωπον Ο καρπός ενός διαδικτυακού διαλόγου και δύο εκδηλώσεων στην Αθήνα και στην Κω.
  • Σοφίας Χατζή, Μουτότο 2, Περιπέτεια στη Σαβάνα

Blogroll

  • Learn WordPress.com

Επιστημονικα ιστολογια

  • ARCHAEOLOGY IN PROCESS Ένα ιστολόγιο με πολύ ενδιαφέρον βιβλικό αρχαιολογικό υλικό.
  • Evangelical Textual Criticism Από το 2005, με αναφορές σε θέματα που σχετίζονται με κριτική του βιβλικού κειμένου, ενώ αρκετές αναρτήσεις του ασχολούνται με παρουσιάσεις β
  • Βίβλος και Οικουμένη Το πολύ ενδιαφέρον ιστολόγιο του καθ. της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ Μιλτιάδη Κωνσταντίνου.
  • Ιστολόγιο βιβλικών σπουδών / Biblical Studies Blog Νέα, σχόλια, νέες δημοσιεύσεις και πολλά άλλα για τις Βιβλικές Σπουδές από την Αικ. Τσαλαμπούνη.
  • Μιλτιάδης Κωνσταντίνου Η προσωπική σελίδα του καθ. της Παλαιάς Διαθήκης και της Εβραϊκής Γλώσσας της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ, Μιλτιάδη Κωνσταντίνου.
  • The Leon Levy Dead Sea Scrolls Digital Library Η Αρχαιολογική υπηρεσία του Ισραήλ παρουσιάζει υλικό από τα χειρόγραφα της Νεκράς Θάλασσας σε ψηφιοποιημένη μορφή.

Ειδησεις απο την Κω

  • Aegeanews Για να μαθαίνουμε ειδήσεις από την Κω.
  • Νήσος Κως Ειδήσεις από την Κω. Ενημερωμένος και πάντα φρέσκος ιστότοπος.
  • Το Βήμα της Κω Η ιστοσελίδα μιας ιδιαίτερα επιτυχημένης εφημερίδας, με μακρά ιστορία στην Κω.
  • Kosnwes24 Για να μαθαίνουμε ειδήσεις από την Κω.
  • Kosvoice Για να μαθαίνουμε ειδήσεις από την Κω.

Ιστότοποι Πατριαρχείων και Μητροπόλεων

  • 1. Oικουμενικόν Πατριαρχείον Ο επίσημος ιστότοπος του Οικουμενικού Πατριαρχείου με πολύ ενημερωτικό και ιστορικό υλικό.
  • 2. Ιερά Μητρόπολις Κώου και Νισύρου Ο ιστότοπος της Ιεράς Μητροπόλεως Κώου και Νισύρου με ενημερωτικό, θεολογικό και ιστορικό υλικό για τα δύο νησιά.

Ιστοτοποι που παρακολουθω

  • Άρτος Ζωής-Δελτίο Βιβλικών Μελετών Ο ιστότοπος του δραστήριου εκδοτικά Ιδρύματος και του μοναδικού ελληνικού Βιβλικού επιστημονικού περιοδικού.
  • Αντίφωνο Απίστευτος πλούτος άρθρων για θεολογικά και όχι μόνο θέματα.
  • Ελληνικός ιστοχώρος για τον Kierkegaard Ένας ενδιαφέρον χώρος για τον μεγάλο Δανό θεολόγο και φιλόσοφο Ζαίρεν Κίερκεγκωρ, από έναν από τους λίγους Έλληνες που έχουν ασχοληθεί με τ
  • Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών
  • Νυχθημερόν Πλούσιο θεολογικό, πολιτιστικό και επιστημονικό υλικό από τον π. Παναγιώτη Καποδίστρια.
  • Πεμπτουσία Ο ιστότοπος Πεμπτουσία με πολύ θεολογικό, πολιτιστικό και κοινωνικό υλικό.
  • Στον ίσκιο του Ήσκιου Πλούσιο σε ύλη ηλεκτρονικό περιοδικό από τον π. Παναγιώτη Καποδίστρια.
  • Natura Zante, συν κεφάλαια θεολογίας του περιβάλλοντος Πολλές και ωραίες φωτογραφίες από τον π. Παναγιώτη Καποδίστρια.

Ιστολογια που παρακολουθω

  • 1ο ΓΕΛ ΚΩ "Ιπποκράτειο" Το ιστολόγιο του 1ου ΓΕΛ Κω “Ιπποκράτειο”.
  • Anglo-Saxon & Celtic Orthodoxy Ενδιαφέρον υλικό για την Ορθοδοξία στα Βρετανικά Νησιά.
  • Eleni Zarifi's blog Μία προσπάθεια από τη Θεολόγο Ελένη Ζαρίφη με πολλά σχόλια.
  • Exprotestant Ένα ιστολόγιο με ενδιαφέρουσες αναρτήσεις.
  • Άγ. Αθανάσιος Πλατανίου Κω Το ιστολόγιο του Ιερού Ναού Αγ. Αθανασίου Κω με πολύ υλικό και συνεχή φροντίδα.
  • Ακολουθείν Ο π. Γεώργιος Δορμπαράκης μας ενημερώνει και μας κατηχεί αξιοποιώντας, μεταξύ άλλων, την υμνολογία της Εκκλησίας.
  • Ανάμεσα στους τοίχους
  • Ανα-γινώσκειν Το ιστολόγιο του Γιώργου Βλαντή μέσα από το οποίο σχολιάζει την επικαιρότητα, καταθέτει τη θεολογική του συνεισφορά και μας μεταφέρει ειδή
  • Γεωδίφης
  • Δάνεισε τα μετάξια στον άνεμο Από τον φίλο, συνάδελφο και συνοποιπόρο Γιάννη Τοπαλίδη.
  • Η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο!
  • ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΗ Ιστολόγιο με πολύ εκπαιδευτικό υλικό.
  • Θεολογικό Αναλόγιο Το blog του θεολόγου-φιλολόγου Δημήτρη Λυκούδη.
  • Θεολογικές Καταθέσεις… Το ιστολόγιο της Μαρίας Διακογιώργη με πολλές δραστηριότητες για παιδιά και όχι μόνο.
  • Ι. Μ. Προφήτου Ηλιού Θήρας Το ιστολόγιο της Ιεράς Μονής του Προφήτη Ηλία που βρίσκεται στη Σαντορίνη.
  • Ιδιωτική Οδός Το ιστολόγιο του Παναγιώτη Ανδριόπουλου.
  • Κατηχητής Πλούσιο κατηχητικό υλικό.
  • Νέα Πνευματική Αντίδραση Ένα ιστολόγιο με ενδιαφέρουσες αναρτήσεις.
  • Ορθόδοξη Ιεραποστολή του Μπουσούγκιου στην Ουγκάντα Νέα, γενικά θεματά και ειδήσεις από την Ορθόδοξη ιεραποστολή στην Ουγκάντα.
  • Προσκυνητής Ο π. Γεώργιος μας προσφέρει πολλές ενδιαφέρουσες αναρτήσεις, μεταξύ πολλών άλλων και με πλήθος νεοφανών αγίων και μαρτύρων.
  • ΠΛΑΤΥ-ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ-ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ Από τον αγαπητό φίλο Βασ. Δημ. Γεωργιόπουλο με πλούσια ενημερωτική ύλη και ποικίλα θέματα.
  • ΠΡΟΣΧΩΜΕΝ Ένα καινούριο ιστολόγιο από τον Ελευθέριο Χρυσοχόο με ενδιαφέρουσες αναρτήσεις και ειδήσεις.
  • Πέρα από το άτομο Ιστολόγιο με πολύ πλούσιο υλικό και τίτλο εμπνευσμένο από βιβλίο του Θ.Ι.Ζιάκα.
  • Συν-οδοιπορία Το ιστολόγιο του Ιερού Ναού Ευαγγελιστρίας Πειραιώς. Ένα ιδιαίτερα φροντισμένο ιστολόγιο με πολλές καλές δημοσιεύσεις και βίντεο που συχν
  • Τρίχες κατσαρές Από την Ανθή Γεωργιάδη. Αναρτήσεις με άποψη.
  • Τάχα και στέλεχος Το ιστολόγιο του Παναγιώτη Ζαρίφη με ενδιαφέροντα σχόλια της σύγχρονης πραγματικότητας γραμμένα με άποψη και χιούμορ.
  • Το τάλαντο Ιστολόγιο με πλούσιο υλικό σχετικό με ορθόδοξα θέματα.
  • Το Ιστολόγιο του Ρογήρου Ένα πολύ ενδιαφέρον και πρωτότυπο, τουλάχιστον για τα ελληνικά δεδομένα, ιστολόγιο: Για την ιστορία του μεσαίωνα και όχι μόνο!
  • Φως Φαναρίου Για το Φανάρι και τον κόσμο του. Ενημερωμένο και αξιόπιστο. Yπεύθυνος σελίδας: Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος
  • MYSTAGOGY The Weblog Of John Sanidopoulos This weblog offers insights and analysis on various matters of life and thought from a 21st century Orthodox Christian perspective, among other things. Some things may disturb you, and some things may enlighten you; all things are meant to provoke ones th
  • Oxford University Press's Academic Insights for the World Το ιστολόγιο των εκδόσεων του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης.
  • sntoumanis' blog Ενδιαφέρουσες αναφορές σε ποικίλα θέματα που έχουν σχέση με την εκπαίδευση από τον φιλόλογο Σέργιο Ντουμάνη.

Ιστολογια στα οποια ειμαι μελοσ

  • Αέναη Επανάσταση Ένα πλουσιότατο και άκρως ενημερωμένο ιστολόγιο από την Σοφία Ντρέκου. Αναπτύσσονται και παρουσιάζονται πολλά θέματα από την ορθόδοξη παρ
  • Εκπαιδευτικές και θεολογικές αταξίες Ένα ιστολόγιο από το θεολόγο Γιάννη Ασημακόπουλο με ενδιαφέροντα κείμενα άποψης και πολλά άλλα.
  • Ο Ήχος του Ανέμου Παρακολουθήστε, το φρέσκο ιστολόγιο της Εύης Βουλγαράκη!
  • Πρωτοβουλία Χριστιανών κατά του Εθνοφυλετισμού, Νεοφασισμού, Νεοναζισμού Το ιστολόγιο της Πρωτοβουλίας, στο οποίο υπάρχουν ενδιαφέρουσες αναρτήσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία.
  • Σαν βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη Το ιστολόγιο της Λέσχης Ανάγνωσης του 1ου ΓΕΛ Κω «Ιπποκράτειο»

Δημοφιλή κλικ

  • amoustakis.files.wordpres…

Blogs I Follow

  • OODE
  • athanasiosroukalis
  • Το Ιστολόγιο του Ρογήρου
  • Dikonima
  • Ορθόδοξη Ιεραποστολή -Orthodox Mission -Mission Οrthodoxe - Misión Ortodoxa - Missão Ortodoxa - Missione Ortodossa - православная миссия- Misiunea Ortodoxă- 东正教使命 - रूढ़िवादी मिशन
  • παπα Καλλίνικος

Οι πιο συνηθισμενες ετικετες μου

25 Μαρτίου Karen King Αγία Μαρία Μαγδαληνή Αλέκος Μαρκόγλου Ανάσταση Αντιόχεια Αποστολική Εποχή Αποστολική Σύνοδος Γεώργιος Πατρώνος Γιώργος Πατρώνος Εις Άδου Κάθοδος Εκκλησία Ηρώδης Θεός Ιερά Μητρόπολις Κώου και Νισύρου Ιερουσαλήμ Ιησούς Καινή Διαθήκη Κως Κῶς Λουκάς Μεγάλη Εβδομάδα Μεσίας Χριστός Μητροπολίτης Κώου και Νισύρου Ναθαναήλ Μητροπολίτης Κώου και Νισύρου κ. Ναθαναήλ Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος Ουκρανία Πάσχα Παλαιά Διαθήκη Παλαιό Πυλί Παναγία Παράδεισος Πεντηκοστή Πνευματική Εστία Ιεράς Μητροπόλεως Κώου και Νισύρου Προτεσταντισμός Σεβ. Μητρ. Κώου και Νισύρου κ. Ναθαναήλ Συρία Τριων Ιεραρχών Χριστούγεννα Χριστός άγιος αγάπη απ. Πέτρος απ. Παύλος απόστολος Παύλος εικόνα εκκλησιαστικό γεγονός ελπίδα επιτάφιος ευαγγέλια ευαγγέλιο θρησκεία ιουδαϊσμός κενός τάφος κρίση λειτουργικός χρόνος μήνυμα μαρτύριο μετάνοια νήπια νηστεία ορθόδοξη παράδοση πίστη πρώτη Ἐκκλησία σταύρωση σωτηρία φθορά χαρά χρόνος όσιος Χριστόδουλος Ἀνάσταση Ἀντιόχεια Ἀπόστολος Παῦλος Ἰερουσαλήμ ὄνομα Χριστιανοί

Εορτολογιο

Εορτολόγιο

Blog Stats

  • 212.019 hits

Δημιουργήστε ένα δωρεάν ιστότοπο ή ιστολόγιο στο WordPress.com.

OODE

athanasiosroukalis

Just another WordPress.com site

Το Ιστολόγιο του Ρογήρου

για την ιστορία του Μεσαίωνα και όχι μόνο

Dikonima

Ορθόδοξη Ιεραποστολή -Orthodox Mission -Mission Οrthodoxe - Misión Ortodoxa - Missão Ortodoxa - Missione Ortodossa - православная миссия- Misiunea Ortodoxă- 东正教使命 - रूढ़िवादी मिशन

πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη... ( Ματθ, 28:19)

παπα Καλλίνικος

Οι σελίδες του παπα-Καλλίνικου

OODE

athanasiosroukalis

Just another WordPress.com site

Το Ιστολόγιο του Ρογήρου

για την ιστορία του Μεσαίωνα και όχι μόνο

Dikonima

Ορθόδοξη Ιεραποστολή -Orthodox Mission -Mission Οrthodoxe - Misión Ortodoxa - Missão Ortodoxa - Missione Ortodossa - православная миссия- Misiunea Ortodoxă- 东正教使命 - रूढ़िवादी मिशन

πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη... ( Ματθ, 28:19)

παπα Καλλίνικος

Οι σελίδες του παπα-Καλλίνικου

Privacy & Cookies: This site uses cookies. By continuing to use this website, you agree to their use.
To find out more, including how to control cookies, see here: Cookie Policy
  • Follow Ακολουθείτε
    • Θεολογικά και άλλα τινά
    • Μαζί με 76 ακόμα followers
    • Already have a WordPress.com account? Log in now.
    • Θεολογικά και άλλα τινά
    • Προσαρμογή
    • Follow Ακολουθείτε
    • Δημιουργία λογαριασμού
    • Σύνδεση
    • Αναφορά περιεχομένου
    • View site in Reader
    • Manage subscriptions
    • Σύμπτυξη μπάρας
 

Φόρτωση σχόλιων...