Εξουσία και Διακονία

Ετικέτες

Διακονία, αγάπη, εκλογές, ελπίδα, εξουσία

«ὥρισαν ἕκαστος αὐτῶν εἰς διακονίαν πέμψαι τοῖς ἀδελφοῖς»

(Πρ. 11:29)

 Δεκάτη ογδόη Μαΐου 2014. Ημέρα εκλογών, ημέρα υποσχέσεων και ελπίδας.

Μία από τις πλέον ενδιαφέρουσες λέξεις που συναντάμε στα βιβλικά κείμενα και τριγυρίζουν σήμερα στο μυαλό μας είναι η λέξη, η έννοια, της «διακονίας».

Στο σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα περιγράφεται η διασπορά των αποστόλων σε ολόκληρη τη γη της Ιουδαίας, στη Φοινίκη, ακόμη και στην Κύπρο, μετά το διωγμό που είχε ως θύμα του τον πρωτομάρτυρα Στέφανο. Στη συνέχεια γίνεται αναφορά στην καρποφόρα δράση των αποστόλων Βαρνάβα και Παύλου στην Αντιόχεια, και τέλος κλείνει με την προφητεία του Αγάβου για «λιμόν μέγαν», ο οποίος επρόκειτο να απλωθεί σε ολόκληρη την οικουμένη.

Για να αντιμετωπίσουν οι μαθητές, δηλαδή οι πιστοί, το πρόβλημα του λιμού «ώρισαν να στείλουν βοήθεια στους αδελφούς» ανάλογα, μάλιστα, με τις δυνατότητες που είχε ο καθένας.

Ένα από τα θέματα που ευρέως συζητιέται στις μέρες μας είναι η σχέση της εκάστοτε πολιτικής εξουσίας με τον πολίτη, η στάση της προς αυτόν, η αντιμετώπισή του από αυτήν και, φυσικά, η εικόνα και γνώμη που ο πολίτης έχει γι᾿ αυτή την εξουσία.

Σε αυτή τη βάση τίθεται το θέμα πώς και αν ο κάθε πιστός, ο οποίος ως μέλος της Εκκλησίας κάνει συνειδητά έναν πνευματικό αγώνα και έχει καλές προθέσεις, μπορεί να ενταχθεί σε ένα από τα κόμματα που επιζητούν την εξουσία ή αν πρόκειται για τοπικό επίπεδο, σε έναν από τους χιλιάδες συνδυασμούς που υπόσχονται στους πάντες τα πάντα σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης.

Είμαι βέβαιος ότι αρκετοί από αυτούς που συνήνεσαν ώστε το όνομά τους να εγγραφεί σε κάποιο ψηφοδέλτιο ξεκινούν με αγαθές και καλές προθέσεις να στηρίξουν, να βοηθήσουν, να προσφέρουν, να διακονήσουν, να αγωνιστούν για την ευημερία του συνόλου και όχι για το δικό τους βόλεμα και τη θεραπεία του εαυτού τους.

Στο παρελθόν, στην Ελλάδα, είχαμε αρκετές προσπάθειες από αγνούς αγωνιστές με προοδευτικά ιδανικά και διάθεση για αγώνα και προσφορά, οι οποίοι προσπάθησαν να «παντρέψουν» τη χριστιανική πίστη με κάποιο κόμμα που επεδίωκε την εξουσία. Άραγε επέτυχαν στους στόχους τους; Μα θα μου πείτε κάτι προσέφεραν στην πατρίδα μας. Αναμφίβολα, πέτυχαν πολλά και μάλιστα σε δύσκολες, ανελεύθερες εποχές, θα συμπληρώσω εγώ.

Πέτυχαν, όμως, το «πάντρεμα» εξουσίας και διακονίας;

Κάποιος αγνός και αγαθός πολίτης που σήμερα ξεκινά την πορεία του στον πολιτικό στίβο θα διατηρήσει άραγε την αγνότητά του και τη διάθεση προσφοράς ή, μετά από λίγο, θα προσαρμοστεί για να παραμείνει στην εξουσία;

Θα μπορέσει να «περάσει» τις θέσεις του ή ο πολιτικός κόσμος θα τον αποβάλλει;

Όταν αποφασίσει να αντισταθεί στις ποικίλες πιέσεις θα τον στηρίξουν αυτοί που προ ολίγου τον ψήφισαν ή θα τον εγκαταλείψουν στην μοναχική πορεία του;

Πολλά ακόμη θα μπορούσαμε να πούμε σχετικά.

Το ερώτημα, κατά την κρίση μας, παραμένει αναπάντητο:

Είναι δυνατό να συνταιριάξει κάποιος την εξουσία με την διακονία της αγάπης ή μήπως κάποιος που προσπαθεί να το κάνει διχάζει τον εαυτό του σε δύο μέρη χωρίς νόημα και αποτέλεσμα;

 Είδαμε τους μαθητές, τους πρώτους πιστούς των Πράξεων Αποστόλων, να αγωνίζονται ως μέλη της Εκκλησίας για να διακονήσουν τους εμπερίστατους αδελφούς τους: «ἕκαστος καθὼς ηὐπορεῖτο». Με όποιον τρόπο μπορούσε ο καθένας.

Μήπως τελικά, ο δρόμος για τη διακονία στον έτερο δεν περνά μέσα από τα κανάλια της εξουσίας, αλλά από τον προσωπικό μας αγώνα και την καλλιέργεια της αγάπης;

Μήπως η λύση των προβλημάτων μας βρίσκεται μέσα μας, στον προσωπικό, οικογενειακό και κοινωνικό μας αγώνα, και όχι στο να στείλουμε τον τάδε ή δείνα υποψήφιο, ο οποίος προβάλλεται ως -ή ακόμη και είναι- πιστό (πόσοι από εμάς θα μπορούσαμε να το υποστηρίξουμε για τους εαυτούς μας άραγε;) μέλος της Εκκλησίας;

Μήπως η ύπαρξη «πνευματικού», παραδείγματος χάριν, δεν αποτελεί εγγύηση για να δώσουμε σε κάποιον την ψήφο μας, αλλά το αντίθετο, υπό την έννοια ότι αυτός που το διαφημίζει είναι, μάλλον, ανερμάτιστος;

Μήπως το πήγαινε έλα των πολιτικών στους ιερούς ναούς κατά την προεκλογική περίοδο γελοιοποιεί, πέρα από αυτούς που το κάνουν, και εμάς που θα τους ψηφίσουμε;

 Επιτρέψτε μου να μοιραστώ αυτές τις σκέψεις μου, τους προβληματισμούς μου, την αγωνία μου για το μέλλον μας και για τον τρόπο με τον οποίο επιλέγουμε τους άρχοντές μας.

Επιτρέψτε μου να συνεχίσω να στρέφω την ελπίδα μου περισσότερο στην Ανάσταση και λιγότερο στο αποτέλεσμα των εκλογών.

Επιτρέψτε μου, από την άλλη -παρά τις αμφιβολίες μου σχετικά με το κατά πόσο αυτό είναι εφικτό- να εύχομαι όσοι εισέρχονται στο στίβο της πολιτικής με αγνότητα και διάθεση προσφοράς να μην χάσουν αυτά τα προτερήματά τους, αλλά να κατορθώσουν να τα αξιοποιήσουν προς όφελος όλων μας.

 Χριστός ανέστη!

«. . . για τέτοιους μαθητές μάλλον αξίζει να είσαι μόνο δάσκαλος και τίποτε άλλο . . .»

Ετικέτες

Ιωάννης Τοπαλίδης, Σταύρος Παπασταύρου, Τρεις Ιεράρχες, αγάπη, δάσκαλος, μαθητής

Αυτές τις μέρες που είναι αφιερωμένες στην παιδεία, στους Τρεις Ιεράρχες, στους μεγάλους αυτούς προστάτες και εμπνευστές της πολλά γράφονται, πολλά λέγονται, πολλά διαβάσαμε, όμορφα και σημαντικά για την πολύπλευρη προσφορά τους.

Παρόλα αυτά κάποιες φορές νιώθεις ότι η αποτύπωση της ποιότητας του έργου των αγίων, όλων των αγίων, δεν μπορεί να εξαντληθεί με λόγια, με αναλύσεις, με παρουσιάσεις, με καταγραφή απόψεων, με παράθεση κειμένων και τα σχετικά.

Οι Τρεις Ιεράρχες είχαν κάτι παραπάνω, κάτι ξεχωριστό, κάτι διαφορετικό που δεν τεμαχίζεται στο αναλυτικό γραφείο ενός επιστήμονα, ενός μελετητή, ενός συγγραφέα.

Αλλά τότε τι;

Από την άλλη γιατί οι Τρεις Ιεράρχες χαρακτηρίζονται προστάτες της παιδείας; Στο κάτω κάτω ήταν δάσκαλοι;

Όχι!

Κληρικοί, ασκητές, αγωνιστές κι άγιοι ήταν!

Κι όμως δεν μας παραξενεύει αυτή η σύνδεση!

Γιατί;

Ποιο είναι το σημείο που τους συνδέει με την παιδεία και το δάσκαλο;

Βρισκόμαστε στην Πνευματική εστία της Ιεράς Μητροπόλεως Κώου και Νισύρου προς το τέλος της εκδήλωσης με την ευκαιρία της εορτής των Τριών Ιεραρχών. Στο βήμα ανεβαίνει ο συνάδελφος μουσικός (και όχι μόνο) Γιάννης Τοπαλίδης και παρουσιάζει τα παιδιά και τους άλλους συνεργάτες του μαζί με τους οποίους έντυσαν καλλιτεχνικά την εκδήλωση. Αφού με μεγάλη ευαισθησία παρουσίασε τα παιδιά που έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους είπε τα εξής:

«Συγχωρέστε με σ’ αυτό το σημείο μια λίγο πιο προσωπική αναφορά. Πρωτομπήκα στην τάξη ως δάσκαλος πριν 13 χρόνια. Ανήμερα του Αγίου Δημητρίου ήταν του 2000, όταν πολύ νωρίς το πρωί κυριολεκτικά με ξύπνησε τηλεφώνημα της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Σερρών που ζητούσε καθηγητή Ελληνικής Παραδοσιακής Μουσικής στο μουσικό σχολείο Σερρών, για θεωρία και χορωδία. Πήγα, κάνοντας μια σκέψη ότι αν δεν μ’ αρέσει το δασκαλίκι, μπορεί και να παραιτηθώ αμέσως. Την ίδια μέρα υπέγραψα… και ο διευθυντής του σχολείου μου ζήτησε να μπω στο πρώτο πρώτο τμήμα που είχα για να μην έχει κενό. Ήταν τμήμα της β΄ τάξης. Η έκπληξη μεγάλη όπως και η αμηχανία. Αυτή η αμείλικτη αμηχανία του πρωτάρη, μπροστά στα περίεργα και διψασμένα μάτια των εφήβων.  Ένα ψηλό για την ηλικία του παιδί, ξανθός και πρασινομάτης περιφερόταν μονίμως κρατώντας ένα λαούτο. Δεν είχα συνειδητοποιήσει τι σημαίνει μουσικό γυμνάσιο και λύκειο … Αυτά τα σχολεία είναι κυριολεκτικά ένα ολοήμερο πανηγύρι, μια διαρκής γιορτή. Μετά δυο τρεις μέρες ο διευθυντής μου ανέθεσε τη σύσταση μουσικού συνόλου παραδοσιακής μουσικής με μαθητές της β΄ τάξης. Πάλι ο ξανθός ψηλός πρασινομάτης λαουτιέρης, μαζί με μια εκπληκτική τσακαλοπαρέα… Τους ζήτησα να δοκιμάσουμε να παίξουμε το «Θαλασσάκι» και το «Μήλο μου κόκκινο»… Ξεκίνησαν… Ο λαουτιέρης ήταν ο ηγέτης της ομάδας… Καθώς λέει ο Οδυσσέας Ελύτης «Είδα κι αγάλλιασα και χυθήκαν τα σπλάχνα μου». Ναι, για τέτοιους μαθητές μάλλον αξίζει να είσαι μόνο δάσκαλος και τίποτε άλλο, είπα μέσα μου… Κυρίες και κύριοι, μετά δεκατρία χρόνια, έχω την τιμή να σας παρουσιάσω τον ψηλό ξανθό πρασινομάτη λαουτιέρη, τον αξιότιμο κύριο Σταύρο Παπασταύρου από το Νέο Σκοπό Σερρών, ως συνάδελφο πλέον καθηγητή μουσικής στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Απόφοιτος του τμήματος Μουσικής Επιστήμης και τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας με ειδίκευση στο λαούτο και την παραδοσιακή μουσική. Διπλωματούχος Βυζαντινής μουσικής, μεταπτυχιακός φοιτητής σε μουσική ακαδημία του εξωτερικού… Τον συνάντησα ξαφνικά πέρυσι σε μια εκκλησιά εδώ στην Κω! Λεβέντης. Ήρθε εθελοντικά και έφτιαξε μια εξαιρετική ορχήστρα με τα υλικά που του προσφέρθηκαν. Τον ευχαριστώ από τα βάθη της καρδιάς μου. Τον ευχαριστούν και τα παιδιά της ορχήστρας που είναι αλήθεια πως δέθηκαν μαζί του».

Τελικά γιατί οι Τρεις Ιεράρχες αποτελούν πρότυπα για το δάσκαλο, αν και δεν ήταν δάσκαλοι με τη στενή έννοια; 

Μα γιατί αγάπησαν το ποίμνιό τους, γιατί αγάλλονταν για τις επιτυχίες του και ευφραίνονταν από την πρόοδό του.

Με τον ίδιο τρόπο, με τον τρόπο που μας παρουσιάζει αυτή τη σχέση ο Γιάννης Τοπαλίδης: ο δάσκαλος απέναντι στον μαθητή. Αυτό που ορίζει τη σχέση είναι η αγάπη -έτσι απλά- και ο σεβασμός. Τίποτα λιγότερο, αλλά ίσως πολλά περισσότερα από όσα φανερώνουν οι λέξεις.

Αυτό που, μεταξύ άλλων, μας προσέφεραν και μας προσφέρουν οι άγιοι Τρεις Ιεράρχες είναι η βοήθειά τους ώστε να συνειδητοποιήσουμε την αξία της αγάπης στην εκπαίδευση. Την αξία της παιδαγωγούσας αγάπης που πολλές φορές οδηγεί το δάσκαλο στην ταπείνωση και στον πόνο, που τον βοηθά να παραμερίσει την απαξίωση που υφίσταται σε ένα τιμοκρατικό κοινωνικό περιβάλλον, που τον καθιστά ικανό να αγαπήσει και να στηρίξει ακόμη και το μαθητή που από άγνοια ή αδυναμία, τον προσβάλλει και τον ειρωνεύεται.

Πρόκειται για έργο δύσκολο από τη φύση του, που το κάνει ακόμη δυσχερέστερο η συνείδηση ότι το παράδειγμα των Τριών Ιεραρχών με τις διώξεις που υπέστησαν κρύβει ένα αβέβαιο μέλλον.

Παρόλα αυτά το τολμά και δικαιώνεται, παρά τα λάθη και τις αδυναμίες του, όχι από τους λεγόμενους θεσμικούς παράγοντες, αλλά από κάποιους μαθητές του.

Η αλληλεγγύη κι εμείς

Ετικέτες

φιλανθρωπία, Εκκλησία, αγάπη, αλληλεγγύη

Στην κοινωνία μας έχει επικρατήσει μία αντίληψη που θέλει τον άνθρωπο να κοιτά τη δουλειά του, χωρίς να παρεμβαίνει στις ανάγκες του πλησίον του και όταν το κάνει να το κάνει με την τήρηση των αναγκαίων αποστάσεων, ώστε να μην εμπλακεί συναισθηματικά.

Είμαστε ευγενείς, διακριτικοί, αλλά ταυτόχρονα απομακρυσμένοι, και ίσως αδιάφοροι.

Το θέμα της «αλληλεγγύης» προς το συνάνθρωπο είναι ένα πραγματικά ενδιαφέρον πρόβλημα, ιδιαίτερα σε συνθήκες κρίσης όπως αυτές που ζούμε σήμερα.

Σχετικά με την ετυμολογική προέλευση της λέξης δεν υπάρχει ομοφωνία. Κάποιοι την ετυμολογούν από το «αλλήλων + εγγύς» δηλαδή ο ένας κοντά στον άλλο, ενώ κάποιοι από το «αλλήλων + εγγύη» δηλαδή αναλαμβάνω κοινές υποχρεώσεις μαζί με άλλον. Το βέβαιο πάντως είναι ότι η αλληλεγγύη έχει να κάνει με τη σχέση μας με το συνάνθρωπο και τον τρόπο με τον οποίο τη διαχειριζόμαστε στη ζωή μας.

Μία πολύ καλή αφετηρία για να δούμε αυτή τη σχέση είναι να ερευνήσουμε το τι σημαίνει ο άνθρωπος για μας.

Σύμφωνα με την ανθρωπολογική προσέγγιση της ορθόδοξης παράδοσης ο άνθρωπος, κάθε άνθρωπος, είναι πλασμένος σύμφωνα με την εικόνα του Θεού. Αυτό το χαρακτηριστικό αποτελεί ένα εργαλείο, μία δυνατότητα που αν την αξιοποιήσουμε, θα οδηγηθούμε στην ομοίωση με το Θεό, και θα γίνουμε κατά χάριν Θεοί.

Τα στοιχεία της εικόνας του Θεού στον άνθρωπο είναι η δυνατότητα που έχουμε να αληθεύουμε εν αγάπη, δηλαδή να περνάμε τη ζωή μας με ελευθερία και αγάπη, αναζητώντας την αλήθεια, η οποία είναι ο Τριαδικός Θεός, όπως έχει αποκαλυφθεί στην Εκκλησία.

Η ελευθερία στην ποία απευθυνόμαστε δεν είναι του τύπου «είμαι ελεύθερος να διαλέξω το α ή το β προϊόν», αλλά το να μπορώ να επιλέξω ποιο ή τι είναι σε θέση να ενισχύσει την ελευθερία μου, συνδέοντας τον καθένα από εμάς με την πηγή της ελευθερίας και της αγάπης που είναι ο Θεός.

Η ελευθερία, λοιπόν, είναι αυτό που μας οδηγεί στον αγώνα για την επίτευξη της αγάπης. Η αλληλεγγύη, με τη σειρά της, είναι καρπός της αγάπης μας προς το συνάνθρωπο και όχι μία πράξη κοινωνικής ανοχής ή επιφανειακής καλοσύνης και ευγένειας.

Σε κάποιες περιπτώσεις, όμως, η αλληλεγγύη λειτουργεί ως άλλοθι για τις παραλείψεις και τις αδυναμίες μας. Πώς μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο; Μα με την αντίληψη ότι πετώντας λίγα χρήματα ή ένα κομμάτι ψωμί σε κάποιον που το έχει ανάγκη κάναμε το καθήκον μας ως άνθρωποι και πλέον μπορούμε να κοιμηθούμε ήσυχοι.

Η αλληλεγγύη – φιλανθρωπία για την ορθόδοξη παράδοση έχει μια άλλη διάσταση πολύ πιο δυναμική. Ας δούμε μερικά παραδείγματα:

Ο γνωστός μας Μέγας Βασίλειος όταν ήταν επίσκοπος στην Καισάρεια, δεν αρκέστηκε να διαθέσει χρήματα ή να οργανώσει την οικοδόμηση της Βασιλειάδας, αλλά εργάσθηκε χειρονακτικά σε αυτή.

Ο άγ. Ιωάννης ο Ελεήμων, πατριάρχης στην Αλεξάνδρεια, όταν του σώθηκαν τα χρήματα για την εξαγορά υποδουλωμένων Αλεξανδρινών, σύμφωνα με την παράδοση, πουλήθηκε ως δούλος ο ίδιος, για να μπορέσει να εξαγοράσει κάποιους ακόμη. Υπόδουλος παρέμεινε για αρκετά χρόνια υπομένοντας ό,τι αυτό συνεπαγόταν.

Μία άλλη όμορφη περίπτωση αλληλεγγύης, η οποία καταγράφεται στην Καινή Διαθήκη, στο βιβλίο Πράξεις Αποστόλων, είναι αυτή της αγίας Ταβιθά, η οποία, αν και ήταν πλούσια, δεν αρκέστηκε στο να προσφέρει χρήματα σε όσους είχαν ανάγκη, αλλά εργαζόταν μαζί με τις χήρες στον αργαλειό, υφαίνοντας.

Ο άγ. Νεκτάριος, όταν κάποτε ασθένησε ο επιστάτης της Ριζαρείου, για να μη χάσει ο τελευταίος τη δουλειά του, έκανε αυτός, κατά τη διάρκεια της νύχτας, κρυφά, την προβλεπόμενη καθαριότητα, σηκώνοντας στους ώμους του το βάρος της αγάπης προς το συνάνθρωπο.

Τον φετινό Νοέμβριο (2012) έγινε μάζεμα ελιάς με προσωπική εργασία του Μητρ. Θηβών κ. Γεωργίου, με σκοπό το αποτέλεσμα της προσπάθειας να δοθεί σε εμπερίστατους συνανθρώπους μας.

Είναι σαφέστατη η πίστη της Εκκλησίας ότι όταν πάσχει ένα μέλος, πάσχει όλο το σώμα. Οι πιστοί δεν μπορούμε να κοιμόμαστε ήσυχοι αν δεν προσπαθήσουμε να θρέψουμε, να σκεπάσουμε, να στηρίξουμε όλους τους αδελφούς μας που το έχουν ανάγκη.

Η αγάπη υπερβαίνει την έννοια της ανοχής, όπως την εκφράζει η φράση «του δίνω κάτι για να μην πεθάνει και να έχω κι εγώ τη συνείδησή μου ήσυχη» και προχωρά πολλά βήματα παρακάτω. Αυτή η στάση εκφράζεται με τη διατύπωση «δεν μπορώ να φάω αν δεν μπορεί να χορτάσει και ο πλησίον μου».

Κλείνοντας ερχόμαστε στο πολύ σημαντικό ζήτημα του ποιος ωφελείται περισσότερο από την αλληλεγγύη;

Η απάντηση είναι σαφής. Περισσότερο ωφελείται αυτός που την ασκεί, καθώς βγαίνει από το καβούκι του εγωισμού του, στρέφεται προς τον πλησίον και συνάπτει σχέσεις αγάπης. Με τη στάση του βάζει τις βάσεις για να ομοιάσει με το Θεό.

Μέσα από αυτό το πρίσμα, όταν λέμε ότι στον άλλο κόσμο δεν παίρνουμε τίποτα μαζί μας δεν έχουμε απόλυτο δίκιο. Στην πραγματικότητα χάνεται ό,τι και όσα κρατάμε για τον εαυτό μας και μας συνοδεύουν ό,τι και όσα προσφέραμε. Αυτά θα είναι η απολογία μας μπροστά στο θρόνο του Θεού, όταν βρεθούμε πρόσωπο με πρόσωπο με Αυτόν, ο οποίος αποτελεί την πηγή της Αγάπης.

 

Ωσηέ: η δύναμη της αγάπης

Ετικέτες

προφήτες, σύζυγος, Ωσηε, αγάπη, βασίλειο Ισραήλ, βασίλειο Ιούδα

Στις 17 Οκτωβρίου η Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη του Προφήτη Ωσηέ. Πρόκειται για έναν από τους λεγόμενους μικρούς προφήτες. Τοποθετείται χρονικά στον 8^ο αιώνα π.Χ. και τοπικά στο βασίλειο του Ισραήλ, το οποίο βρισκόταν βόρεια από το βασίλειο του Ιούδα.

Τελευταίος βασιλιάς του Ισραήλ ήταν ο Ιεροβοάμ Β΄ επί των ημερών του οποίου το βασίλειο κυριεύτηκε από τους Ασσυρίους (722 π.Χ.). Ο προφητικός λόγος του Ωσηέ παρουσιάζεται συγκαλυμμένος. Θέλοντας να περιγράψει τη σχέση του Ισραήλ με τον Θεό του αναφέρεται στη εντολή που έλαβε από το Θεό να παντρευτεί μία γυναίκα αμφίβολης ηθικής. Το εγχείρημα αποδεικνύεται αποτυχημένο, καθώς σύντομα η σύζυγός του εγκαταλείπει την οικογενειακή εστία και τραβά τον δικό της δρόμο.

Μετά από παρέμβαση του Θεού την συγχωρεί και την δέχεται με αγάπη πίσω, στο σπίτι τους, στην κοινή εστία.

  Η κλασική ερμηνεία του βιβλίου σχετίζεται με την αποστασία του Ισραήλ από τον Θεό του, ο οποίος του προσέφερε τα πάντα με αγάπη και σεβασμό και έλαβε ως αντίδωρο την απόρριψη και την περιφρόνηση.

Το βιβλίο του Ωσηέ μπορεί να μας πει πολλά και για το σημαντικότατο θέμα των σχέσεων ανάμεσα σε δύο συζύγους, καθώς δείχνει πως η υπομονή και η πίστη στον Θεό τους βοηθούν να ξεπεράσουν τα προβλήματα.

 

Διαβάζοντας όμως το κείμενο του προφήτη δεν μπορούμε να μην το συνδυάσουμε με την εποχή μας. Οι ιστορικοί που το μελετούν μας πληροφορούν ότι η περίοδος, στην οποία αναφέρεται ήταν μία περίοδος πλούτου, ευμάρειας και καλοπέρασης, με ό,τι θετικό και αρνητικό σημαίνει αυτό. Μία περίοδος με χαρακτηριστικά που μοιάζουν με αυτά που ζήσαμε στην πατρίδα μας πριν από μερικά χρόνια.

Πόσο γκρινιάρης θα ακουγόταν κάποιος, πριν από επτά-οκτώ χρόνια, αν περιέγραφε που θα οδηγούσε η αφέλεια ημών των πολιτών (πιστεύαμε ότι τα δανεικά δεν θα τελείωναν ποτέ) και η ανικανότητα των διοικούντων (πίστευαν, με τη σειρά τους, ότι τα δανεικά δε θα τελείωναν ποτέ και ότι τα πρόβατα θα συνεχίσουν να τους ψηφίζουν με κλειστά τα μάτια);

Τι λέει, λοιπόν, ο προφήτης για την εποχή μας; Που εστιάζει το ενδιαφέρον του;

 Στις σχέσεις. Σύζυγος με τη σύζυγο, λαός με τον Θεό του, άνθρωπος με τον συνάνθρωπό του. Κομβικό σημείο για τη μελέτη του βιβλίου είναι το χωρίο 2:18 το οποίο αναφέρεται στην επιστροφή της άπιστης και ανήθικης συζύγου στο σύζυγο ο οποίος την αγαπά με την καρδιά του.

Τι ζούμε σήμερα; Φτώχεια, απιστία, διαφθορά, βία, απομόνωση, ρατσισμό, καταστροφή του περιβάλλοντος και τόσα άλλα.

Μπορούμε να έχουμε ελπίδα; Σύμφωνα με τον Ωσηέ πάντοτε πρέπει να την διατηρούμε μέσα στην καρδιά μας. Ο προφήτης φαίνεται να έχει χάσει την ελπίδα ότι θα μπορούσε ποτέ να υποδεχθεί στο σπιτικό του την άπιστη σύζυγό του, αλλά τελικά συμβαίνει το αντίθετο.

Στη σχέση μας με τον Θεό μοιάζουμε με τη σύζυγο του προφήτη. Στις σχέσεις μας με τον πλησίον μοιάζουμε πάλι με τη σύζυγο του προφήτη. Ποια είναι η διέξοδος;

«Καὶ εἶπε Κύριος πρός με· ἔτι πορεύθητι καὶ ἀγάπησον γυναῖκα ἀγαπῶσαν πονηρὰ καὶ μοιχαλίν, καθὼς ἀγαπᾷ ὁ Θεὸς τοὺς υἱοὺς Ἰσραὴλ καὶ αὐτοὶ ἀποβλέπουσιν ἐπὶ θεοὺς ἀλλοτρίους καὶ φιλοῦσι πέμματα μετὰ σταφίδων» (Ωσ. 3:1).

 «Ἀγάπησον γυναῖκα» λέει ο Θεός. Να το πρότυπο για εμάς. Η αγάπη. Όχι η αγάπη του στυλ σε αγαπώ με αγαπάς και όλοι είναι ευχαριστημένοι, αλλά αγάπη σκληρή. Αγάπη που δεν βρίσκει ανταπόκριση, που δεν είναι αμοιβαία. Το πρότυπο είναι η αγάπη του Κυρίου προς τον λαό Του, ο οποίος Τον απορρίπτει, Τον παραμερίζει, προσπαθεί να Τον ακυρώσει, να Τον διαγράψει από τη ζωή του.

Αισθάνομαι ότι αν διαβάζαμε συχνότερα το βιβλίο του προφήτη Ωσηέ ο κόσμος μας θα ήταν διαφορετικός. Θα είχε περισσότερη αγάπη -και μάλιστα αυθεντική και απροϋπόθετη αγάπη, περισσότερο σεβασμό προς τον άλλο, ακόμη και προς αυτόν που μας βλάπτει, που μας αδικεί και μας προσβάλλει.

Αισθάνομαι ότι ο Ωσηέ είναι ο προφήτης που μας «υποχρεώνει» με την αγάπη του να παραμερίσουμε κάθε σκέψη ρατσιστική, κάθε σκέψη διασπαστική, κάθε σκέψη ιδιοτελή. Όταν ο προφήτης συγχωρεί με αγάπη, όχι με απλή ανοχή, τη σύζυγό του, η οποία πολύ τον είχε βλάψει, τι πρέπει να κάνουμε εμείς για τον ελάχιστο αδελφό μας, ο οποίος συχνά υποφέρει χωρίς να το αξίζει και με τη στάση του δεν μας έβλαψε ποτέ; Τ πρέπει να κάνουμε εμείς για τον ελάχιστο αδελφό μας ο οποίος συχνά αδικείται κατάφορα χωρίς να αδικεί; Γι᾿ αυτόν ο οποίος συνθλίβεται από τις κάθε είδους διακρίσεις και υφίσταται τις συνέπειες των δικών μας εσφαλμένων επιλογών;

 «Ὡμοιώθη ὁ λαός μου ὡς οὐκ ἔχων γνῶσιν» (Ωσ. 4:6). Μήπως το ίδιο συμβαίνει και με εμάς; Έχουμε, τελικά, γνώση; Έχουμε γνώση του ότι ο άλλος είναι η αιτία της σωτηρίας μας; Αν ναι γιατί τον αδικούμε; Γιατί ασκούμε βία εναντίον του;

Μπορεί άραγε η, κάθε είδους, βία να αποτελεί μια κάποια λύση;

«Ο πάτερ Σάββας»

Ετικέτες

ταπείνωση, Άγιοι Τόποι, Άγιον Όρος, Κάλυμνος, άσκηση, άγιος Σάββας, απλότητα, αγάπη, μετάνοια

Ένα ερώτημα που αναμφίβολα απασχολεί το σύγχρονο άνθρωπο που αποζητά στοιχεία και αποδείξεις για να πιαστεί και να αντιμετωπίσει τις ποικίλες δυσκολίες, είναι αυτό της παρουσίας, αλλά κυρίως της ύπαρξης αγίων στην εποχή μας. Έχοντας περιορίσει το πεδίο του στον στενό κόσμο των αισθήσεων δυσκολεύεται να αποδεχθεί ότι υπάρχει και κάτι άλλο. Δυσκολεύεται να αποδεχθεί την ύπαρξη μίας υπεραισθητής πραγματικότητας, η οποία όταν πατά σε γερές πνευματικές βάσεις, του ανοίγει νέους, ευρύτερους και, εν πολλοίς, ουσιαστικότερους ορίζοντες.

Η έκπληξη όλων, αλλά ιδιαίτερα των νέων είναι μεγάλη όταν κάποιος αναφερθεί στην παρουσία αγίων στην εποχή μας. Δυστυχώς, η αγιότητα, συχνά, έχει συνδεθεί με την αίσθηση ότι αυτός που την ζει είναι ένα είδος υπερανθρώπου, που δεν τον πιάνουν αρρώστιες, κάνει θαύματα, αντιμετωπίζει, με έναν μαγικό τρόπο, το κακό και πάντα καταφέρνει να βγει «λάδι», νικητής.

Η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική. Όντως, άγιοι υπάρχουν και στην εποχή μας, όπως και σε κάθε άλλη στιγμή της ιστορίας από την Ανάσταση του Χριστού και έπειτα. Ο άγιος είναι μία καθημερινή και απλή προσωπικότητα που ζει ανάμεσά μας, έχει αμαρτίες για τις οποίες μετανοεί, έχει αδυναμίες τις οποίες προσπαθεί να αντιμετωπίσει, πονά από τις ασθένειες, οι οποίες τον ταλαιπωρούν, πεινά και διψά, κουράζεται και κρυώνει. Σε κάποιες περιπτώσεις πριν μετανοήσει έζησε έντονα αμαρτωλή ζωή, η οποία, τελικά, δεν στάθηκε εμπόδιο στην προσπάθειά του να αλλάξει πορεία και να αποζητήσει την αυθεντικότητα της σχέσεως με το Θεό και τον πλησίον, ο οποίος πάντοτε είναι το κριτήριο, το μέτρο, θα λέγαμε, της αγάπης.

 

Μία τέτοια περίπτωση συγχρόνου αγίου είναι ο άγ. Σάββας ο Νέος, ο οποίος πέρασε τα τελευταία χρόνια του επί γης βίου του και κοιμήθηκε στην Κάλυμνο, το νησί των σφουγγαράδων.

Γεννήθηκε στὴν ανατολικὴ Θράκη το 1862. Σε πολύ μικρή ηλικία άρχισε τους ασκητικούς του αγώνες, πρώτα στο Άγιον Όρος και έπειτα στους Αγίους Τόπους. Εκεί, μάλλον στη Μονή του Αγίου Σάββα του Ηγιασμένου, εκάρη μοναχός ασκούμενος αυστηρότατα. Το 1894, πήγε στο Άγιον Όρος πάλι, όπου έμαθε την τέχνη της αγιογραφίας. Στους Αγίους Τόπους, στη Μονή του Χοζεβά, επέστρεψε το 1897, ενώ το 1902 χειροτονήθηκε διάκονος και το 1903 πρεσβύτερος.

Το 1916 έφυγε για την Ελλάδα και το 1918 βρέθηκε κοντά στον Άγιο Νεκτάριο, ο οποίος ήταν ασθενής και είχε αποσυρθεί στην Αίγινα. Αξιώθηκε να του συμπαρασταθεί τα δύο χρόνια μέχρι το οσιακό τέλος του και να γίνει ο πρώτος μάρτυρας της αγιότητάς του, ζώντας τα θαύματα που ακολούθησαν την κοίμησή του. Στην Αίγινα παρέμεινε μέχρι το 1926 διακονώντας στο μοναστήρι της Αγίας Τριάδας, αλλά στη συνέχεια απομακρύνθηκε αποζητώντας ερημικότερο τόπο για να συνεχίσει τη ζωή της προσευχής και της αυστηρής άσκησης. Τον τόπο αυτό τον βρήκε το 1928 στην Κάλυμνο, οπού παρέμεινε μέχρι το 1947, έτος της κοίμησής του.

Η παρουσία του στο νησί των σφουγγαράδων ήταν καταλυτική. Τα προβλήματα, οι θάνατοι, οι αναπηρίες, ο πλούτος, αλλά και η φτώχεια, καθημερινά. Πολλοί Καλύμνιοι ξεκινούσαν για τα σφουγγάρια και δεν γύριζαν ποτέ. Όσοι επέστρεφαν παράλυτοι δεν μπορούσαν να ξαναδουλέψουν. Οι οικογένειες ζούσαν διαρκώς με το φάσμα του θανάτου και της πείνας να τις σκιάζει. Οι γυναίκες πάλευαν με τα προβλήματα μόνες τους, χωρίς στήριγμα, με αγωνία και πόνο.

Το ρόλο του «πατέρα» έπαιξε στα είκοσι χρόνια που παρέμεινε στην Κάλυμνο ο «πάτερ Σάββας». Το στήριγμα, ο προστάτης, ο λειτουργός, αυτός που παρηγορούσε, αυτός που συνέτρεχε, που εξομολογούσε και συγχωρούσε.

Για τους Καλύμνιους, ακόμη και σήμερα, το 2012, ο άγιος Σάββας είναι ο «πάτερ Σάββας». Είναι αυτός στον οποίον εξομολογούνταν, είναι αυτός στον οποίο κατέφευγαν στις δυσκολίες τους για να τους στηρίξει και να τους παρηγορήσει. Πολλοί γέροντες Καλύμνιοι τον είχαν κατά τη νεότητά τους πνευματικό, τον θυμούνται να μοιράζει ελεημοσύνη, να ευλογεί και να κατηχεί τα παιδιά. Τα ίδια τα παιδιά τον θυμούνται να κατεβαίνει στην πόλη για να λειτουργήσει ή να εξομολογήσει και ακόμη αισθάνονται την αίσθηση της ευωδίας που τον περιέβαλε, ως μία απτή ένδειξη της αγιότητάς του. Υπάρχουν Καλύμνιοι που ακόμη και σήμερα, με απλότητα και ταπείνωση, ακολουθούν τις συμβουλές που τους έδινε ως πνευματικός. Συχνότατα, ιδιαίτερα οι πιο παλιοί, όταν αναφέρονται σε αυτόν τον αποκαλούν «ο πάτερ Σάββας» και όχι ο άγιος Σάββας. Η παρουσία του είναι πολύ έντονη στο νησί.

Ο άγιος Σάββας δεν είναι ξένος, απόμακρος και άγνωστος, αλλά αντιθέτως, οικείος, κοντινός και πολύ γνωστός, όπως είναι ο κάθε άγιος της Εκκλησίας. Η διαφορά είναι ότι τον άγιο Σάββα, φυσικά και τους άλλους σύγχρονους αγίους, τους νιώθουμε πολύ δικούς μας, δίπλα μας. Γνωρίζουμε ότι πάλεψαν με τα ίδια προβλήματα με τα δικά μας και τα αντιμετώπισαν. Ξεκίνησαν από παρόμοια σχολεία και Πανεπιστήμια με αυτά στα οποία φοιτήσαμε και εμείς, αλλά τα προβλήματα και οι περισπασμοί δεν κατόρθωσαν να τους απομακρύνουν από το στόχο τους. Ἀσκήθηκαν στις σύγχρονες πόλεις και κοινωνίες.

 

Ας μην απορούμε, λοιπόν, για την ύπαρξη της αγιότητας σήμερα. Ας την αναζητούμε για να την εντοπίσουμε. Να είμαστε όμως σίγουροι ότι, παρά τα πολλά προβλήματα που πάντοτε υπάρχουν, αυτή παραμένει παρούσα στον κόσμο μας και τον μεταμορφώνει βοηθώντας τον να πορευθεί προς το τέλος και την τελείωσή του.

 

Χρόνια πολλά! Καλό Πάσχα!

Υπάρχει δικαίωμα στην απληστία;

Ετικέτες

πλούτος, τοκογλυφία, Θεσσαλονίκη, Παράδεισος, αγάπη, δανεισμός, μετάνοια

Η πατρίδα μας από την επανάσταση του 1821 και έπειτα βασανίζεται από το βραχνά των δανείων. Τα πρώτα δάνεια, τα οποία και τότε, όπως και τώρα θεωρήθηκαν μεγάλη πολιτική επιτυχία, αφού γέμισαν τις τσέπες διαφόρων μεσαζόντων, Ελλήνων και φιλελλήνων και αφού χρησιμοποιήθηκαν για να ενισχύσουν τις διάφορες αλληλοσπαρασσόμενες παρατάξεις, ξεπληρώθηκαν εκατονταπλασίονα υποθηκεύοντας το μέλλον της Ελλάδας για γενιές.

Ζώντας και σήμερα παρόμοιες καταστάσεις, συχνότατα αναρωτιώμαστε για τη σκληρότητα των δανειστών και για την απωλεσθείσα ευαισθησία τους προς τους συν-ευρωπαίους τους Έλληνες, οι οποίοι, αναμφίβολα φέροντας μεγάλο μέρος ευθύνης, βρίσκονται σε μία κρίσιμη στιγμή της ιστορίας τους.

Βέβαια, όταν κάποιος δανείζεται ή δανείζει σε ένα μη φυσικό πρόσωπο (δημόσιο οργανισμό, τράπεζα, επιχείρηση, κράτος) έχει απέναντί του μία οντότητα, η οποία δεν είναι εύκολο να προκαλέσει αισθήματα συμπάθειας. Η σχέση είναι εκ των πραγμάτων απρόσωπη. Κυριαρχούν οι αριθμοί και όχι η ανθρωπιά. Αυτό το διαπιστώνουμε σε κάθε παρόμοια συναλλαγή και μάλλον, μέσα στα πλαίσια του φιλελεύθερου καπιταλισμού, είναι αναπόφευκτο.

Τέτοιου είδους όμως συναλλαγές (ανάμεσα σε μη φυσικά πρόσωπα) δεν είναι οι μοναδικές που συμβαίνουν.

Κατά τη διάρκεια της εβδομάδας αποκαλύφθηκε η εξάρθρωση ενός κυκλώματος τοκογλυφίας στη Θεσσαλονίκη, στο οποίο συμμετείχαν, κατά τα φαινόμενα, πλήθος ευϋπόληπτων πολιτών και δημοσίων λειτουργών. Εύλογα αναρωτηθήκαμε το εξής:

αν απαιτείται σκληρότητα για να δανείσεις κάποιο μη φυσικό πρόσωπο πόση σκληρότητα μπορεί να χρειάζεται για να δανείσεις κάποιον που έχεις απέναντί σου και τον βλέπεις και του μιλάς και του απλώνεις το χέρι για να τον χαιρετήσεις;

Πώς μπορείς να ζητήσεις από κάποιον τόκο 10% σε ένα μήνα όταν γνωρίζεις ότι είναι αδύνατο να αντέξει κάποιος και πολύ πολύ μικρότερο ποσοστό;

Πώς μπορείς να κοιτάξεις κάποιον στα μάτια όταν γνωρίζεις ότι τον εξωθείς στην εξαθλίωση ή ακόμη και στο θάνατο;

Είναι θέμα ελεύθερης λειτουργίας των αγορών και οικονομικών δεδομένων ή αυτή η επιλογή σου σχετίζεται άμεσα με την λειτουργία του ανθρώπου ως ανθρώπου;

Όταν αυτός που εκμεταλλεύεται το συνάνθρωπό του σε αυτό το βαθμό μένει αμετανόητος τι μπορεί να ελπίζει για το μέλλον του; Πλούσια ζωή; Ανέσεις; Απολαύσεις; Ακριβά σπίτια, αυτοκίνητα, ενδύματα;

Τι άραγε ;;;

Υπάρχει τελικά δικαίωμα στην απληστία;

Ναι, υπάρχει!

Για τον άνθρωπο που επιλέγει τη μοναξιά από τη σχέση, την απληστία από την αγάπη.

Με πόση σοφία η Εκκλησία μας καταδικάζει, όχι συλήβδην τον πλούτο, αλλά την κακή χρήση του και τα κίνητρα που οδήγησαν τον άνθρωπο σε αυτή.

Πόσο θλιβερό είναι να μπλέκουν τα χρήματα ανάμεσα στους ανθρώπους και να λειτουργούν διασπαστικά για αυτούς;

Πόση ευθύνη φέρει το κράτος για την υπόθαλψη τέτοιων καταστάσεων;

Υπάρχει δικαίωμα στην απληστία;

Όχι, δεν υπάρχει!

Για όποιον θέλει να βλέπει τον αδελφό του στα μάτια, να του απευθύνει το λόγο με ευθύτητα και ειλικρίνεια.

Για όποιον βλέπει στο πρόσωπο του αδελφού του την εικόνα του Θεού του.

Για όποιον η ευτυχία σχετίζεται με τη χαρά του μοιράσματος, με την ευλογία της -οποιασδήποτε μορφής- κοινωνίας απροϋπόθετης αγάπης.

Θα μου πείτε: υπάρχουν στις μέρες μας τέτοιοι άνθρωποι;

Φυσικά υπάρχουν!

Είναι αυτοί που με τη βιωτή τους δίνουν κουράγιο και ελπίδα σε όλους εμάς και για τους εαυτούς τους κερδίζουν τον Παράδεισο.

29 Δεκεμβρίου: «Τῶν ἁγίων Νηπίων, ἐν Βηθλεέμ ὑπό Ἡρώδου ἀναιρεθέντων»

Ετικέτες

Ηρώδης, Χριστός, αριθμός νηπίων, αγάπη, νήπια

Πριν από λίγες ημέρες διαβάσαμε μία ακόμη είδηση για τοποθέτηση εκρηκτικών μηχανισμών έξω από ναούς στη Νιγηρία, οι οποίοι προκάλεσαν σχεδόν 30 νεκρούς και πλήθος τρσυματιών. Τα θύματα ηταν Χριστιανοί οι οποίοι είχαν συγκεντρωθεί στους ναούς για τη χριστουγεννιάτικη Θεία Λειτουργία. Οι θύτες μία ισλαμική οργάνωση που προσπαθεί να επιβάλλει τον ισλαμικό νόμο.

Είναι τραγική η διαπίστωση ότι η έλευση του Χριστού στη γη και η παρουσία Του μέχρι και σήμερα συνοδεύεται από το μίσος των διωκτών Του. Το πρόβλημα στη Νιγηρία δεν είναι οι χριστιανοί, αλλά ο Χριστός, ο οποίος πάντοτε πολεμήθηκε με μίσος και πάθος, αλλά πάντοτε στο τέλος νικούσε.

Πρώτος ο οποίος τον εδίωξε, χωρίς να τον βλάψει, ήταν ο γηραιός βασιλιάς των Ιουδαίων, ο Ιδουμαίος στην καταγωγή, Ηρώδης. Πρόκειται για μία ιστορική μορφή με πολλές ικανότητες, μεγάλη ευστροφία, αλλά ταυτόχρονα και απίστευτη σκληρότητα και κακία. Οι ιστορικοί της εποχής σημειώνουν ότι το πέρασμά του από τη ζωή σημαδεύτηκε από εκατόμβες θυμάτων, ανάμεσά τους κάποιων από τις δέκα συζύγους του και παιδιών του. Μάλιστα, τα δύο τελευταία, τα σκότωσε λίγο πριν το θάνατό του για να μη του πάρουν το θρόνο. Μαρτυρείται δε ότι είχε διατάξει τη φρουρά του να συλλάβει και να περιορίσει στον Ιππόδρομο 800 επιφανείς Ιουδαίους με την εντολή να τους εκτελέσουν τη στιγμή του θανάτου του για να «κλάψει κάποιος όταν πέθαινε».

Με αυτά τα συγκλονιστικά περιστατικά να μονοπολούν το ενδιαφέρον των ιστορικών της εποχής δεν είναι παράδοξο το ότι δεν αναφέρεται από τους εξωβιβλικούς συγγραφείς ένα από τα φρικτώτερα εγκλήματά του: αυτό της σφαγής των νηπίων γύρω από τη Βηθλεέμ.

Η ιστορία καταγράφεται στο δεύτερο κεφάλαιο του ευαγγελιστή Ματθαίου και είναι γνωστή. Μόλις ο βασιλιάς ένιωσε ότι  παγίδα που έστησε στο «παιδίον» μέσῳ των μάγων απέτυχε, χρησιμοποίησε τη δική του, πιο σίγουρη μέθοδο: θανάτωση όλων των παιδιών της περιοχής, ώστε ανάμεσά τους να είναι και αυτό που τον ενδιέφερε («που να ψάχνουμε τώρα . . .» θα σκέφθηκε!). Η σφαγή ολοκληρώνεται, ο στόχος όμως δεν επιτυγχάνεται!

» Ἄλλαι αἱ βουλαὶ ἀνθρώπων, ἄλλα δὲ Θεὸς κελεύει».

Η θεία χάρις σώζει το παιδίον και αυτό μεγαλώνει μακριά από τους «ζητούντας την ψυχή του».

Η γέννηση, λοιπόν του Κυρίου σημαδεύτηκε με ένα αποτρόπαιο και παράλογο έγκλημα. Πλήθος νηπίων θυσιάζονται στο βωμό του ανθρώπινου εγωϊσμού. Στον ίδιο βωμό σε λίγα χρόνια θυσιάστηκε και «ὁ τεχθείς βασιλεύς». Στον ίδιο βωμό του μίσους και της κακίας θυσιάστηκαν και εφέτος οι χριστιανοί της Νιγηρίας. Τελικά όμως ποιος νικά; Τελικά ποιος «κατευθύνει» την ιστορία;

Ο κυρίαρχος του μίσους διάβολος ή ο Κύριος της αγάπης Χριστός;

Αν και σε μια πρώτη σκέψη κοιτάζοντας τον πόνο και τη θλίψη που επικρατεί γύρω μας μπορεί να πούμε ο πρώτος, στην πραγματικότητα, αυτός που μεταμορφώνει και αγιάζει την κτίση και την ανθρώπινη ιστορία είναι ο Χριστός.

Αυτός αποτελεί την ελπίδα μας και το καταφύγιο όλων των διωγμένων και βασανισμένων στο όνομά Του.

Η γέννησή Του, λοιπόν, παρά το ότι και τότε και τώρα συνοδεύτηκε από πόνο και αίμα, ήταν, είναι και θα είναι η αποκορύφωση της θεϊκής αγάπης και φιλανθρωπίας προς το πλάσμα Του.

ΚΑΙ για το λόγο αυτό, λοιπόν, έχουμε «υποχρέωση» να προσεγγίζουμε τα Χριστούγεννα πνευματικά και ουσιαστικά και όχι κοσμικά και επιφανειακά.

Χριστός ἐτέχθη!

Αυτό το αναντίρητο ιστορικό γεγονός αλλάζει, εξαγιάζει και φωτίζει τον κόσμο μας.

Χρόνια πολλά!