Ετικέτες
Πολλές εἶναι οἱ ἀρετές πού κοσμοῦν τόν Μέγα Ἀθανάσιο, ἕναν ἀπό τούς πλέον ἀγαπητούς καί πλέον δυναμικούς ἁγίους τῆς Ἐκκλησίας μας: ἡ σύνεση, ἡ σοφία, ἡ ταπείνωση, ἡ πίστη, ἡ μετάνοια.
Ἀπό αὐτές παροιμιώδης εἶναι ἡ μαχητικότητά του.
Γεννημένος γύρω στό 295 χειροτονήθηκε διάκονος τό 319. Ἤδη ἀπό τό 320 ἔγινε στόχος τῶν ἐπιθέσεων τοῦ Ἀρείου καί τῶν ὀπαδῶν του. Διάκονος ἀκόμη, καί ἐνῶ βρισκόταν κοντά στόν ἐπίσκοπο Ἀλεξανδρείας Ἀλέξανδρο, μπῆκε στό στόχαστρό τους, καθώς τόν θεωροῦσαν ὑπεύθυνο γιά τήν ἄρνηση τοῦ ἐπισκόπου νά τούς δεχθεῖ σέ κοινωνία καί γιά τήν καταδίκη τους ἀπό τοπικές συνόδους.
Πολύ σύντομα, ἡ ἀξία καί τό ἀκατάβλητο πνεῦμα του διαπιστώθηκαν στήν Α΄ Οἰκουμενική Σύνοδο (325 μ.Χ.), ὅταν, εὐρισκόμενος στή συνοδεία τοῦ Ἀλεξάνδρου, ἐργάστηκε καί πέτυχε τήν εἰσαγωγή τοῦ ὅρου «ὁμοούσιος» στό Σύμβολο τῆς Πίστεως, ὥστε νά καταστεῖ ἀπολύτως σαφές ὅτι ἡ διδασκαλία τοῦ Ἀρείου πού θεωροῦσε τόν Υἱό κτίσμα, ἦταν αἱρετική.
Τό 328, παρά τίς ἔντονες ἀντιδράσεις τῶν ἀρειανῶν, ἐξελέγη ἐπίσκοπος Ἀλεξανδρείας. Ἀπό ἐκείνη τή στιγμή ξεκίνησαν νέοι φοβεροί ἀγῶνες, οἱ ὁποῖοι τόν ἀνέδειξαν σέ στῦλο τῆς Ὀρθοδοξίας. Βρέθηκε ἀντιμέτωπος μέ φοβερές συκοφαντίες πού θά εἶχαν κάνει πολλούς ἀπό ἐμᾶς νά ὑποστείλουν τή σημαία τοῦ ἀγῶνα. Δέν συνέβη ὅμως τό ἴδιο μέ τόν Ἀθανάσιο. Οἱ πλήρως ἀνυπόστατες αὐτές κατηγορίες (βιαιοπραγία, μαγεία, άκολασία) ἐπαναλήφθηκαν σέ σύνοδο τοῦ 335, ἡ ὁποία τελικά τόν καταδίκασε καί τόν ἐξόρισε στά βάθη τῆς Γερμανίας, ὅπου παρά τίς προσπάθειες τῶν ἀντιπάλων του ἔγινε δεκτός μέ ἀγάπη καί τιμές.
Μετά ἀπό λίγα χρόνια ἐπέστρεψε στήν Ἀλεξάνδρεια, ἀλλά σύντομα πῆρε καί πάλι τό δρόμο τῆς ἐξορίας. Αὐτή τή φορά βρέθηκε στή Ρώμη. Καί πάλι ὅμως ἡ ἀγαθή φήμη του εἶχε προηγηθεῖ καί ἔγινε καί ἐκεῖ δεκτός μέ τιμές.
Μετά τήν ἐπιστροφή του στήν Αἴγυπτο καί τήν παραμονή του στό θρόνο του γιά μία περίπου δεκαετία -ὄχι χωρίς προβλήματα- καταδικάστηκε γιά μία ἀκόμη φορά ἀπό σύνοδο αἱρετικῶν καί –μετά ἀπό πιέσεις- κατέφυγε στήν ἔρημο, δίπλα σέ μοναχούς, οἱ ὁποῖοι τοῦ προσέφεραν κατάλυμα καί προστασία.
Κατά τήν παραμονή του κοντά στούς μοναχούς τῆς Αἰγύπτου, ὁ Μέγας Ἀθανάσιος, ὄχι μόνο βρῆκε μία θαυμάσια εὐκαιρία γιά ἄσκηση καί προσευχή, ἀλλά ἀξιοποίησε τό χρόνο του γράφοντας θεολογικά ἔργα γιά νά στηρίξει τούς ἐλάχιστους ὀρθοδόξους πού συνέχιζαν νά μάχονται τόν ἀρειανισμό, ἀλλά καί ἔργα πού βοήθησαν τήν ἑδραίωση τοῦ μοναχισμοῦ καί τήν ἐνίσχυση τῶν μοναχῶν.
Σέ ὅλες αὐτές τίς περιόδους δέν πρέπει νά λησμονοῦμε, ἀδελφοί μου, ὅτι οἱ ἐχθροί του τόν κατεδίωκαν συνεχῶς γιά νά τόν σκοτώσουν καί γι᾿ αὐτό ἦταν ἀναγκαῖο νά μετακινεῖται ἀπό τόπο σέ τόπο. Παρόλα αὐτά, δέν σταματοῦσε νά ἐπισκέπτεται τήν Ἀλεξάνδρεια κρυφά καί νά ποιμαίνει τούς Ὀρθοδόξους πού δοκιμάζονταν ὄχι μόνο ἀπό τούς αἱρετικούς ἀλλά καί ἀπό τούς διωγμούς τῶν αὐτοκρατορικῶν ἀξιωματούχων.
Ἀφοῦ πέρασε δέκα περίπου χρόνια στήν ἔρημο ἐπέστρεψε στήν Ἀλεξάνδρεια τό 366 καί ἐπιτέλους μέ μία μικρή ἀπομάκρυνση λίγων ἡμερῶν ἔμεινε κοντά στό ποίμνιό του μέχρι τήν κοίμησή του τό ἔτος 373 μ.Χ..
Καθένας ἀπό ἐμᾶς ὅταν διαβάζει τό βίο καί τούς ἀγῶνες τοῦ Μεγάλου Ἀθανασίου νιώθει ἀπεριόριστο θαυμασμό ἀπέναντι στήν ἀκατάβλητη ἀγωνιστικότητά του καί εὔλογα ἀναρωτιέται πῶς τά κατάφερε νά ἀγωνίζεται συνεχῶς, ὄχι γιά μία περίοδο τῆς ζωῆς του, ὄχι γιά λίγα χρόνια, ἀλλά γιά περισσότερα ἀπό πενήντα ἔτη . . .
Ἡ ἀπάντηση θά πρέπει νά ἀναζητηθεῖ στήν βαθύτατη πίστη του, στήν συνεχή καλλιέργεια τῆς σχέσης του μέ τό Θεό, στή διαρκή προσευχή, στήν μελέτη τῶν ἱερῶν κειμένων, στήν ἄσκηση καί στήν ταπείνωση.
Ἡ πίστη τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου στήν ὀρθόδοξη διδασκαλία καί στήν ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου πηγάζει ἀπό τή ἁγιότητα τοῦ βίου του καί τήν μετοχή του στή θεία χάρη. Ἡ στάση του ἀπέναντι στήν αἵρεση τοῦ Ἀρείου ἦταν αὐτή τοῦ ὑπεύθυνου ποιμένα πού πασχίζει γιά τή σωτηρία τοῦ ποιμνίου του. Γι᾿ αὐτό δέν ὑποχώρησε ποτέ! Δέν δίστασε ποτέ! Δέν κάμφθηκε ποτέ!
Πραγματικά εἶναι ὁ ποιήσας καί διδάξας, ὁ ὁποῖος σύμφωνα μέ τήν εὐαγγελική περικοπή τῆς γιορτῆς, «μέγας κληθήσεται».
Ἄς διδαχθοῦμε καί ἐμεῖς λοιπόν ἀπό τή μαχητικότητα τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου καί νά ἀκολουθήσουμε τά βήματά του ὄχι μόνο διατηρώντας τήν καθαρότητα τῆς πίστης μας, ἀλλά καί μιμούμενοι τόν ἐν ἀγάπῃ ταπεινό βίο του!